عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی گفت: در منطقه مکران طرحی با مشارکت چهار کشور در حال اجراست که بر اساس آن منطقه پهنه‌بندی و نقاط پرخطر به لحاظ ظرفیت وقوع سونامی شناسایی می‌شود.
وی افزود: یونسکو بودجه‌ای برای اجرای این طرح در زمینه وقوع سونامی در این منطقه در نظر گرفته و از یک سال گذشته اجرای آن با همکاری چهار کشور "ایران"، "هند"، "پاکستان" و "عمان" آغاز شده است.
این محقق با بیان اینکه علاوه بر آن ایران چند جایگاه مربوط به مطالعات سونامی در یونسکو دارد که سونامی ناشی از گسل مکران و اثر آن را در سواحل ایرانی مکران بررسی می‌کند، خاطرنشان کرد: تحقیقات در زمینه سونامی از سال ۱۳۹۴ در پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی آغاز شده است، اما با توجه به اهمیت موضوع در حال اجرای این طرح مشترک نیز هستیم و در راستای این طرح قرار است منطقه از نظر زلزله خیزی و وقوع سونامی پهنه‌بندی شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه اقیانوس شناسی و علوم جوی با تاکید بر ضرورت داشتن آمادگی برای وقوع سونامی در مکران، اظهار کرد: برای این منطقه احتمال وقوع زلزله‌ای با بزرگای بین ۸ تا ۹ ریشتر را پیش‌بینی می‌کنیم و براساس سناریو‌هایی که تعریف شده احتمال می‌دهیم که هر کدام از این زلزله‌ها چه تاثیراتی خواهد داشت و این موضوع نیز در این پروژه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
* وزارت نفت مطالعات سونامی را در طرح خود گنجاند
دکتر اکبرپور تاکید کرد: با توجه به اهمیت موضوع، شرکت‌های مختلف این مساله را مد نظر قرار داده‌اند مثلاً شرکت نفت در حال اجرای طرحی نزدیک تنگه هرمز است که خوشبختانه بعد از این یکی از مواردی که در فعالیت‌های نفتی خود مد نظر قرار می‌دهد مطالعات سونامی در محل طرح است، قبلاً این اتفاق نمی‌افتاد و فقط هیدرودینامیک موج را مد نظر قرار می‌دادند که اکنون این طرح مشترک باعث شد که برای اجرای طرح‌های خود به ما مراجعه کنند و اثرات سونامی را در محل طرح خود مد نظر قرار دهند و آن را به عنوان یک بخش در طرح خود بگنجانند.
وی با بیان اینکه طرح یونسکو در دو بخش "سامانه هشدار سریع" و "آموزش" تعریف شده است، خاطرنشان کرد: هدف بخش سامانه هشدار سریع شناسایی نقاط پر خطر است و در قالب این طرح می‌خواهیم بدانیم که اگر چنین زلزله‌ای رخ دهد از کدام سامانه می‌توان برای اعلام هشدار بهره برد ضمن آنکه نهاد‌ها چگونه با هم ارتباط داشته باشند تا بتوانیم با همکاری همه نهاد‌های مرتبط اولین هشدار را بدهیم تا منطقه تخلیه شود و بخش آموزش نیز نحوه برخورد با سونامی آموزش داده می‌شود.
دکتر اکبرپور با بیان اینکه در این طرح نقاط پرخطر و سامانه‌های هشدار سریع شناسایی شده و در این زمینه چندین تمرین برگزار شده است، یادآور شد: همچنین در این طرح وظایف نهاد‌ها در صورت وقوع سونامی مشخص خواهد شد چرا که بر اساس برآورد‌های ما اولین موج بعد از ۱۵ دقیقه به خشکی می‌رسد و آموزش برای نحوه تخلیه منطقه در این زمان بسیار مهم است که در این طرح مدنظر قرار گرفته است.
وی برگزاری کارگاه‌های آموزشی را از دیگر بخش‌های این طرح نام برد و ادامه داد: برای این طرح ۷ تا ۸ کارگاه در نظر گرفته شد که تاکنون دو کارگاه در هند و عمان برگزار شد.
سرمایه گذاری برای ارتقای فناوری نیاز است
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با تاکید بر اینکه در مناطق محروم افراد مهمترین نقش را در حفظ سلامتی خود دارند، گفت: سامانه‌های هشدار خوبی در منطقه داریم، ولی باید فناوری آن‌ها ارتقا یابد و این کار نیازمند سرمایه‌گذاری است.
وی تهیه الگو‌های سونامی در مکران را از نتایج تحقیقات این پژوهشگاه نام برد و اضافه کرد: بر اساس این الگو‌ها پیش‌بینی می‌کنیم که اگر زلزله‌ای به بزرگای ۹.۱ در گسل مکران رخ دهد، ارتفاع موجی که به کناره‌های ساحل ایران در دهانه خلیج چابهار می‌رسد تا ۴۰ متر خواهد بود؛ چنین ارتفاع موجی موجب دو کیلومتر سیلاب گرفتگی خواهد شد.
دکتر اکبرپور درباره وقوع سونامی و درخصوص احتمال رخداد سونامی در دریای خزر نیز توضیح داد: وقوع زلزله در دریای خزر مطرح نیست بلکه بر مبنای لغزش است و زمانی زلزله برای بحث سونامی اهمیت می‌یابد که در منطقه فرورانش باشد یعنی دو صفحه اقیانوسی به هم وصل شوند مثلاً در عمان دو صفحه اقیانوسی به هم وصل شدند و این صفحات در طول سال ۶ تا ۱۵ میلی متر از همدیگر حرکت می‌کنند و به زیر هم می‌روند که باعث گسیخته شدن صفحات و وقوع سونامی می‌شود، اما در دریای خزر این صفحات وجود ندارد یعنی زلزله ایجاد می‌شود، اما قدرت (ریشتر) آن به اندازه‌ای نیست که سونامی ایجاد کند.