سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران گفت: حادثه مهاجران افغان، نه در خاک ایران بوده است و نه نیرو‌های ایرانی در آن دخالتی داشته‌اند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما، سید عباس موسوی در گفت‌وگویی تفصیلی به برخی پرسش‌ها، ابهامات و فضاساز‌ی‌های رسانه‌های بیگانه درباره غرق شدن تعدادی از اتباع افغانستان در رودخانه مرزی مشترک با ایران پاسخ گفت.
وی در پاسخ به سوالی درباره چگونگی تحقیقات درباره ادعای غرق شدن تعدادی از اتباع افغانستان در رودخانه مرزی مشترک در روز‌های اخیر موجب برانگیخته شدن احساسات مردم هم در افغانستان و هم در ایران شده است گفت: در ابتدا از جان باختن تعدادی از اتباع افغانستان ابراز تاثر و مجدد با دولت جمهوری اسلامی افغانستان و نیز بازماندگان آن‌ها ابراز همدردی می‌کنم.
آقای موسوی گفت: از اولین ساعاتی که برخی گزارش‌های خبری در رسانه‌های مختلف در این باره مطرح شد بررسی سریع و دقیق حادثه در دستور کار نهاد‌های ذیربط قرار گرفت و از آنجا که موضوع با جان انسان‌ها به ویژه اتباع کشور برادر و همسایه یعنی افغانستان مربوط بود، به این مسئله با حساسیتی مضاعف توجه و تلاش شد در اسرع وقت، تمام ابعاد این حادثه بررسی دقیق شود و هیچ احتمالی از نظر دور نماند.
وی ادامه داد: بر این اساس، همه نهاد‌های مرتبط، به شمول بخش‌های سیاسی و مرزی در وزارت امور خارجه، نیروی انتظامی، وزارت کشور، وزارت اطلاعات و ستادکل نیرو‌های مسلح بسیج شدند تا یک ارزیابی جامع در این باره به دست آید و حقایق روشن شود.
آقای موسوی گفت: امروز (دوشنبه) جلسه‌ای در وزارت امور خارجه به همین منظور و با حضور نمایندگان مطلع تمام دستگاه‌های ذیربط برگزار شد تا نسبت به این موضوع جمع بندی شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: اولا به لحاظ واقعیات عینی، بر اساس گزارش‌های تایید شده که از مرزبانی جمهوری اسلامی ایران دریافت شده است در تاریخ مورد نظر و در محدوده ادعایی نه تنها چنان واقعه‌ای رخ نداده بلکه مواجهه‌ای از هیچ نوع بین نیرو‌های جمهوری اسلامی ایران با اتباع افغان رخ نداده است چه رسد به ادعا‌های ناظر بر انتقال افراد به اردوگاه یا رفتار‌های دور از شأن انسانی، بلکه در آن زمان به دلیل شرایط خاص جوی در منطقه حتی هیچگونه ورود اتباع افغان به خاک جمهوری اسلامی ایران ثبت نشده است.
موسوی خاطر نشان کرد: در عین حال، به سبب احترام به درخواست‌های دولت دوست و همسایه افغانستان، باوجود اطمینان کامل به گزارش مرزبانان خدوم و فداکار ایرانی، مجدد به تمام دستگاه‌های ذیربط دستورات لازم برای بررسی دقیق و جامع موضوع صادر شد که نتیجه بررسی‌های تکمیلی سایر دستگاه‌ها نیز موید گزارش مرزبانی بوده و وقوع حادثه و دخالت ادعایی را به طور کامل رد کرده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: ثالثا در اینجا لازم می‌بینم به ۲ نکته بسیار مهم اشاره کنم که همواره برای ما و برای افغان‌ها مشکل آفرین بوده و چه بسا ممکن است در تاریخ مورد نظر نیز منجر به حادثه دلخراش برای تعدادی از اتباع افغان شده باشد.
وی گفت: اول اینکه باید دانست فقط در چند ماه اخیر نزدیک به ۱۲۰ هزار نفر از اتباع افغان، غیر قانونی وارد خاک جمهوری اسلامی ایران شده‌اند و قاچاقچیان مواد مخدر، عوامل تروریستی و افراد معاند نیز در بین این اتباع وارد خاک ایران می‌شوند.
سخنگوی وزارت خارجه با بیان اینکه دولت جمهوری اسلامی ایران به طور مکرر در یادداشت‌های رسمی و مذاکرات دوجانبه به نبود کنترل موثر مرز توسط دولت جمهوری اسلامی افغانستان اعتراض کرده است. افزود: با وجود تهدیدات امنیتی که این عابرین غیر مجاز برای جمهوری اسلامی ایران داشته‌اند و اگرچه مرزبانان ایرانی نیز همانند همه نیرو‌های مشابه در سایر کشورها از این اختیار برخوردار هستند که با متجاوزان مرزی با قاطعیت و به سختی برخورد کنند، اما با توجه به ملاحظات انسانی و اصول همسایگی، همیشه این افراد بدون کوچکترین آسیبی دوباره به خاک افغانستان بازگردانده شده‌اند.
موسوی اضاففه کرد: ما باز هم از دولت دوست و برادر افغانستان تقاضا داریم در کنترل مرزهای خود اهتمام بیشتری به عمل آورد.
وی یاد اور شد: موضوع دوم اینکه پدیده‌ای که در سه سال اخیر در مرزهای مشترک ایران و افغانستان با آن مواجه بوده‌ایم، تخلیه پاسگاه‌های مرزی در طرف افغانستان بوده است که در سه سال اخیر ظاهرا به خاطر تهدیدات ناشی از حضور داعش و طالبان در آن منطقه، نیرو‌های افغان لااقل ۵۴ پاسگاه مرزی افغانستان (که حتی هزینه احداث بسیاری از آن‌ها در سال‌های گذشته از سوی دولت ایران در اختیار کشور دوست و همسایه قرار گرفته است) را تخلیه کرده‌اند و این مناطق مرزی همجوار خاک جمهوری اسلامی ایران کاملا در اختیار نیرو‌های تروریستی قرار دارد.
آقای موسوی گفت: متاسفانه هیچ کنترل موثری از جانب دولت جمهوری اسلامی افغانستان بر این مناطق مرزی اعمال نشده و این امر ضمن ایجاد ناامنی در مرزهای ما، موجب شده است که این مناطق جولانگاه گروه‌های تروریستی و قاچاقچیان شود.
وی افزود: این گروه‌ها از این خلاء امنیتی در سمت افغانستان استفاده و اقدام به قاچاق انسان و مواد مخدر از این مناطق به داخل خاک ایران می‌کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت:بر اساس قرارداد انتظامات مرزی بین دو کشور، دولت افغانستان موظف است با استقرار نیرو‌های سرحدی خود در طول مرز مشترک نسبت به تامین امنیت و کنترل مرزهای خود اقدام کند لذا دولت جمهوری اسلامی ایران بار‌ها، رسمی به این رفتار دولت افغانستان اعتراض کرده است.
سیدعباس موسوی تاکید کرد: مسئله دیگری که به لحاظ حقوقی و فنی در خصوص حادثه باید به ان توجه شود این است که برای رسیدگی به این قبیل حوادث ادعایی، از دهه‌ها پیش یک سازوکار مورد توافق رسمی، سریع و کارآمد بین دو طرف برقرار است که می‌توانست از لحظات ابتدایی این مسئله مورد استفاده طرف افغان قرار گیرد و مانع بروز سوءتفاهم‌ها و نیز بهره برداری‌های طرف‌های ثالث شود، اما متاسفانه مغفول ماند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که بر اساس تحقیقات کمیته حقیقت یاب ایرانی، وقوع چنین حادثه‌ای در قلمرو ایران و یا نقش داشتن مرزبانان ایرانی در آن منتفی است، اما به هرحال شواهد گویای آن است که تعدادی از اتباع افغان جان باخته‌اند آیا در تحقیقات، علت این سانحه مشخص شده است؟ اظهار داشت: چگونگی اتفاق برای ما، دقیق روشن نیست، چون همانطور که بیان شد این سانحه نه در قلمرو ما روی داده است و نه نیرو‌های ایرانی در آن دخالتی داشته‌اند.
آقای موسوی گفت: تحقیق در این باره و اظهارنظر قاعدتا بر عهده مسئولان محترم دولت جمهوری اسلامی افغانستان است. اما با تکیه بر گمانه زنی‌های کارشناسی، تجربیات گذشته و مشاهدات میدانی، می‌توان صرفا حدس‌هایی زد.
وی گفت:در ماه‌های اخیر ده‌ها هزار نفر از اتباع افغان به شکل غیرقانونی برای ورود به ایران اقدام کرده اند و این احتمال هست که در شب مورد نظر نیز مانند گذشته، اتباعی از افغانستان قصد ورود غیرقانونی به خاک جمهوری اسلامی ایران را داشته‌اند و برای احتراز از مواجه شدن با پاسگاه‌های ایرانی، تلاش کرده‌اند از بخش‌هایی از رودخانه که نزدیک پاسگاه‌های ما نیست، عبور کنند.
سخنگوی وزارت خارجه با بیان اینکه بر اساس گزارش‌هایی که دریافت کرده‌ایم در این ایام رودخانه هریرود از جریان آب قابل توجهی برخوردار است افزود: احتمال می‌رود این افراد، چون به منطقه ناآشنا بوده و از شدت آب و عمق رودخانه بی خبر بوده‌اند وارد رودخانه شده و دچار حادثه شده باشند.
وی افزود: یک احتمال دیگری که مطرح است اینکه این افراد در شاخه‌های فرعی هریرود در داخل خاک افغانستان گرفتار آب شده و در بخش مرزی هریرود از آب گرفته شده باشند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد؛ به خصوص که هیچگونه جسدی از اتباع افغان در ساحل ایران مشاهده نشده که با توجه به وضع توپوگرافی رودخانه که شیب آن به سمت ایران است، احتما ل وقو ع رویداد در هریرود را کم می‌کند.
وی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی افغانستان دارای مرزهای طولانی هستند که با وجود فراز و نشیب‌های زیاد، از دیرباز حسن همجواری در مرزهای دو کشور نمونه خوبی از همکاری و روابط دوستانه فیمابین بوده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه خاطر نشان کرد:در هر حال همانطور که گفته شد ما به احترام همکاران افغان خود آمادگی داریم که با طرف افغان ملاقات و یافته‌های خود را برای آنان تشریح کنیم تا هیچگونه سوء تفاهمی بین دو دولت دوست و همسایه باقی نماند و همه جنبه‌های این اتفاق غم انگیز روشن شود.
موسوی خطاب به اظهارات معاون امنیت داخلی آمریکا؛ مزخرف گویی را پایان دهید
همچنین سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به اظهارات معاون امنیت داخلی آمریکا درباره تبادل سراسری زندانیان گفت: جهان به اقدام شما و نه حرفتان می‌نگرد، هموطنان ما را آزاد کنید.
سید عباس موسوی با انتشار مطلبی در فضای مجازی افزود: از سپتامبر ۲۰۱۸، آقای دکتر ظریف، موضوع «تبادل سراسری زندانیان» را روی میز گذاشته اند و از آمریکا خواسته اند که در قبال ایرانیان گروگان در آمریکا و دیگر کشورها، مسئولانه اقدام کند.
در ادامه این مطلب آمده است: رژیم آمریکا تاکنون با بی توجهی، به آن واکنش نشان داده و جان آن‌ها را به خطر انداخته است، جهان به اقدام شما و نه حرفتان می‌نگرد. هموطنان ما را آزاد کنید.