درپی انتشار گزارش مدیرکل آژانس اتمی درخصوص اجرای پادمان در ایران، یادداشت توجیهی متضمن مواضع جمهوری اسلامی ایران تدوین شد و در اختیار این نهاد قرار گرفت.
متن این یادداشت، به شرح زیر است:
به دنبال گزارش مدیرکل آژانس با عنوان "موافقتنامه پادمان ان. پی. تی با جمهوری اسلامی ایران"، نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان‌های بین المللی در وین تمایل دارد تا برخی نظرات اولیه را به شرح زیر به اشتراک گذارد:
• مطابق با ماده بند (ج) ماده ۴ پروتکل الحاقی، در صورت ارائه هر گونه درخواست برای دسترسی از سوی آژانس، "دلایل این دسترسی می‌بایست مشخص گردد". برخلاف این موضوع، آژانس در درخواست خود برای توضیح و دسترسی به دو مکان، هیچگونه استدلال حقوقی معتبر و موثقی را ارائه نکرد. کپی‌هایی که توسط آژانس به عنوان مبنای درخواست هایش ارائه شده، نه معتبر بوده و نه حتی مربوط به منابع باز می‌باشند، بلکه حسب ادعای رژیم اسرائیل، بواسطه به اصطلاح یک عملیات مخفی به دست آمده اند.
• جمهوری اسلامی ایران معتقد است ارسال برخی کاغذ‌هایی که مبتنی بر اطلاعات جعلی سرویس‌های اطلاعاتی هستند، مطابق با اساسنامه آژانس، موافقتنامه جامع پادمان، و پروتکل الحاقی نیست. از اینرو، چنین اقدامی نه آژانس را مجاز به ارائه چنین درخواستی می‌کند، و نه تعهدی را برای جمهوری اسلامی ایران جهت بررسی چنین درخواست‌هایی ایجاد می‌کند.
• مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در این خصوص، در مناسبت‌های مختلف از جمله در ملاقات‌های متعدد میان مقامات آژانس و ایران مطرح شده است: ملاقات میان مدیرکل موقت، آقای فروتا و معاون رئیس جمهور، جناب آقای دکتر صالحی و وزیر امور خارجه، جناب آقای دکتر ظریف در سپتامبر ۲۰۱۹ در تهران؛ ملاقات میان معاون مدیرکل، آقای آپارو و مقامات ایرانی در جولای، آگوست، اکتبر و نوامبر ۲۰۱۹ در تهران؛ ملاقات میان معاون وزیر امور خارجه، جناب آقای دکتر عراقچی و مدیرکل آژانس، آقای گروسی در دسامبر ۲۰۱۹؛ ملاقات میان معاون رئیس جمهور جناب آقای دکتر صالحی و مدیرکل آژانس، آقای گروسی در فوریه ۲۰۲۰؛ و همچنین ملاقات‌های متعدد میان سفیر و نماینده دائم ایران و مدیرکل موقت، آقای فروتا، معاون مدیرکل، آقای آپارو، و مدیرکل، آقای گروسی در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰.
• جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه قصد ندارد تا با مشروعیت دادن به این داده‌های ادعایی، پایه گذار یک بدعت بد باشد، و حتی معتقد است که این موضوع اعتبار آژانس را تخریب کرده و به ضرر روابطش با کشور‌های عضو می‌باشد. از اینرو، جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد که آژانس هر اطلاعاتی را معتبر تلقی نکند و در این راستا، با این موضع مدیرکل که استقلال آژانس در رابطه با اجرای فعالیت‌های راستی آزمایی از اهمیت ویژه‌ای برای اعتبار آن برخوردار است، موافق می‌باشد.
• شایان ذکر است که آژانس دسترسی‌های تکمیلی متعددی در ایران داشته است، که اغلب آن‌ها در زمان کوتاهی انجام شده اند. بر اساس آخرین آمار‌ها در سال ۲۰۱۸، از ۱۱۲۴ بازرسی انجام شده در میان دولت‌های دارای موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی و بدون جمع بندی گسترده (۵۹ کشور)، ۹۸۹ مورد از آن‌ها (حدود ۸۸ درصد) صرفا در ایران انجام شده است. همچنین، از ۶۰ مورد دسترسی تکمیلی انجام شده در میان دولت‌های گروه مذکور در سال ۲۰۱۸، ۴۴ مورد از آن‌ها (حدود ۷۰ درصد) در ایران انجام شده اند، ضمن اینکه همچنین ۲۷ دسترسی تکمیلی در ۱۰ ماهه اول ۲۰۱۹ در ایران انجام شده اند. واضح است که سهم بازرسی‌های ایران در بازه زمانی ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸، از ۳۸.۹درصد به ۸۷.۹ درصد در میان این گروه از دولت‌ها افزایش یافته است. در مجموع، ۲۲ درصد بازرسی‌های انجام شده توسط آژانس در سراسر دنیا، در ایران انجام می‌شوند. همچنین، به طور متوسط هر روز ۶ بازرس در ایران حضور دارند. بنابراین، موضوع اصلی به همین سادگی مربوط به اعطای یک یا دو دسترسی تکمیلی نمی‌باشد. بحث بر سر این حقیقت است که چنین درخواست‌هایی بایستی بر مبنای دلایل شفاف و اصول مطابق با اسناد مرتبط آژانس باشند، که درخصوص دو درخواست اخیر برای دسترسی تکمیلی، صدق نمی‌کند.
• جمهوری اسلامی ایران مجددا بر عزم خود برای ادامه تعامل و همکاری با آژانس، در تطابق کامل با تعهداتش، تاکید می‌نماید. با توجه به این موضوع، ایران به آژانس اعلام نموده که آماده وارد شدن به یک گفتگوی سیاسی با آژانس جهت ارتقای درک مشترک در این خصوص می‌باشد.
متعاقبا، ایران بازدید معاون مدیرکل، آقای آپارو، را برای انجام مباحث بیشتر پذیرفت، که آژانس ترجیح داد یک گزارش مکتوب به جای آن منتشر کند.
• در این برهه، آژانس و دولت‌های عضو مسوولیت دارند تا تدبیر و خردمندی خود را در رسیدگی به چنین موضوعاتی در یک رویه معقولانه و با هدف پرهیز از تخریب تصویر بزرگتر در خصوص همکاری میان ایران و آژانس، نشان دهند.
لازم به ذکر است آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عصر روز سه‌شنبه ۱۳ اسفند در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرد ایران اجازه دسترسی به سه مکان را فراهم نکرده و درباره پرسش‌های آژانس پیرامون مواد هسته‌ای اعلام نشده، همکاری قابل توجهی نداشته است.