گاهی وقتها، دو برادر که به دلیل چیزی که زمانی در جایی اتفاق افتاده، با هم قهر می کنند؛ اما هیچ کدامشان نمی توانند بپذیرند که خاری به پای آن برادر دیگر برود؛ این خاصیت برادری است.
به جز دنیای انسانی، پدیده های دیگری هم در جهان وجود دارند که مثل خواهر و برادرند و از یک خانواده اند؛ مثل بعضی از تیمهای ورزشی و برخی از تیمهای پرطرفدار دنیای فوتبال؛ مثلا دو تیم فوتبالی که شاید خیلی ها ندانند از یک ریشه اند و آغاز هر دوی آنها یکی است، همین پرسپولیس و سپاهان هستند. شاید باورش برای خیلیها سخت باشد که این دو تیم که خصوصا در این دو سه سال بدجور به هم تاخته اند و زلزله به فوتبال کشور انداخته اند، برادر هستند و ریشه در شاهین دارند.
باشگاه شاهین که در دهه ۱۳۴۰ بازیکنان زیادی در تیم ملی ایران داشت و در میان مردم محبوب بود، به دستور سازمان ورزش و تفریحات ایران رسماً منحل شد. با رایزنی‌های عبده با پرویز دهداری (مربی شاهین) و مسعود برومند (سرپرست شاهین)، بیشتر بازیکنان باشگاه شاهین به پرسپولیس پیوستند و باعث شهرت و محبوبیت آن شدند. پس شاهین تهرانی در واقع به پرسپولیس تبدیل شد.
«شاهین» اصفهانی در اواخر مهر ماه سال ۱۳۳۲ توسط محمود حریری بازیکن تیم ملی فوتبال ایران و شاهین تهران تأسیس شد.
ابتدا نام باشگاه انتخاب شد؛ چون شعبه‌ای از باشگاه فوتبال شاهین تهران بود و با الگوبرداری از این باشگاه بنیان‌گذاری شده بود. این تیم در سال ۱۳۴۲ به عنوان نماینده اصفهان و در قالب تیم منتخب اصفهان جهت شرکت در مسابقات قهرمانی ایران به تهران آمد و بعد از تساوی ۱–۱ با تیم منتخب تهران، قهرمان شد. در تیر ماه سال ۱۳۴۶ باشگاه شاهین تهران منحل شد و شاهین اصفهان برای جلوگیری از انحلال مجبور به تغییر نام شد و نام «سپاهان» را که از نام‌های قدیمی شهر اصفهان بود، برگزید و تا سال ۱۳۵۰ چهارده بار قهرمان باشگاه‌های اصفهان شد.
سپاهان و پرسپولیس که فردا در مسابقه ای مهم قرار است با هم مسابقه دهند، در این سالها بارها مقابل هم بازی کرده اند؛ اما گاهی مسابقاتشان خواسته یا ناخواسته اسیر حواشی شده است.
هنوز شاید سخنان آن مرد زخمی چشم از ذهن بعضی از ما پاک نشده باشد: «دخترم وقتی وضعیت من را دید، ترسید و از ترس به من نگاه نمی‌کرد.. هیچ توضیحی نمی‌توانم به دخترم بدهم. اکنون، مادر بزرگم هم به عیادتم نمی‌آید، چراکه نمی‌تواند نگاهم کند.»
اینها سخنان تامل برانگیز و رقت آمیز ساعد آقابالازاده ششکلانی، یکی از هواداران مصدوم بازی سپاهان و پرسپولیس است. حدود یک سال پیش بود که برای تفریح و تشویق، تصمیم گرفت راهی یکی از ورزشگاههای مهم کشور شود تا با برد احتمالی تیمش، خون تازه ای در رگهایش جاری شود. این را آنان که اهل فوتبالند، می فهمند که برد تیم محبوب، از صد داروی دوپینگ موثرتر و از هزار داروی نیروزا، قدرت افزاتر است. بعد از تماشای مسابقه و پیروزی تیم محبوبش، سرخوش و سرمست، مسیر منزل در پیش گرفت تا برای زن و فرزندش از شور و حال سکوها و فراز و نشیب بازی و جَست و خیز بازیکنان سخن بگوید. اما در همان خروجی ورزشگاه، میان تماشاگرانِ عربده کشِ رقیب که خشم از سر و رویشان می بارید، گرفتار شد و آن شد که نباید و اتفاقی افتاد که نشاید.
غفور راستین، رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی استان اصفهان با ارائه آمار تامل برانگیز، شمار مصدومان آن مسابقه نیمه نهایی جام حذفی را 144 نفر اعلام کرد. تازه، «ساعد» قصه ما تنها یکی از مصدومان این ماجرا بود.
پرسپولیس و سپاهان رفیق اند
«پرسپولیسی ها همیشه سپاهانیها را دوست داشته و دارند.» می دانید این حرف را چه کسی می زند؟ این را یکی از بافرهنگ ترین، خوش پوش ترین و با معرفت ترین ورزشکاران تاریخ این مملکت می گوید. حسینعلی کلانی، پیشکسوت نامدار فوتبال ایران و پرسپولیس در ادامه می گوید: «اصولا بین ورزشکاران دعوا پیش نمی آید؛ البته گاهی بین اعضای یک خانواده هم اختلاف و کدورت پیش می آید که طبیعی است؛ برخی از درگیری ها هم که در زمین پیش می آید، طبیعی است که با عصبانیت ناگهانی همراه می شود؛ ولی اهالی رسانه باید بکوشند که به این التهابات دامن نزنند و آتش آن را خاموش کنند. سپاهانی ها با پرسپولیسی ها رفیق هستند؛ از جمله رفقای من، یاوری و برزمهری و چند تن دیگرند و این محبت، دوطرفه است. سپاهان و پرسپولیس هم ریشه هستند. سپاهان تیمی است که باعث افتخار مملکت ماست. نمی دانم چرا به این مسائل در کشور ما زیاد شاخ و برگ داده می شود.»
با وی در اثنای گفت و گو درباره شهرآورد معروف شش تایی ها سخن می گویم و البته می گوید دوستان آبی دل، کم ندارد و در کل، روح فرهنگ ورزشی را برادری، برابری و ایثار می داند.
سخنانش را با این جملات زیبا که خودم نیز از شنیدنش محظوظ می شوم، به پایان می رساند : «ما فراموش نمی کنیم که اصفهان چقدر در تاریخ ما نقش داشته است؛ به همین دلیل، ما مردم و ورزشکاران اصفهان را دوست داریم و به آن افتخار می کنیم.»
تنها به تیمت بیندیش
حمید جاسمیان، اولین کاپیتان تاریخ پرسپولیس باز هم در خلال گفت و گو با من از ورود اهالی غیرفوتبالی به فوتبال شکایت می کند و یکی از دلایل بی اخلاقی های فوتبالی را به همین موضوع ربط می دهد. وی می گوید: «برد و باخت مهم نیست و خود بازی جذاب است و کافی است تماشاگران تنها تیم خود را تشویق کنند.»
این پیشکسوتان که روزگاری از سرآمدان ورزش کشور بوده اند، آنچه را در زمان خود دیده و در طول زمانهای بعد در کوله بار تجربیاتشان اندوخته اند، به زبان می آورند؛ البته اینکه این سخنان چقدر تاثیرگذار باشد، به عوامل گوناگونی بستگی دارد که تا مهیا نشوند، اتفاقی نخواهد افتاد و آنچه در زمین های ورزشی فدا خواهد شد، اخلاق و معرفت خواهد بود.
رقابت در درون زمین، رفاقت در بیرون زمین
«تشویق تیم خودی» توصیه پیشکسوت باشگاه شاهین و فوتبال اصفهان به هواداران دو تیم سپاهان و پرسپولیس است. محمود فرامرزیان در گفت و گو با خبرگزاری صدا و سیما می گوید: «با توجه به اینکه ریشه هر دو تیم مشترک است، رقابتشان باید سالم باشد. در رقابتهای ورزشی، رفاقت در کنار رقابت مطرح است نه دشمنی». درستی سخن وی از آن روی است که در فوتبال، برد و باخت طبیعی است و هر بار، قرعه به نام یکی می افتد. نتایج رفتنی اند ولی آنچه می ماند، اخلاق است. نام بزرگان ورزش ایران، از پوریای ولی گرفته تا تختی و اکرامی و دهداری همگی به واسطه اخلاق خوش و نیک نامدار شده اند و نامشان همچنان بر تارک فوتبال کشور می درخشد.
پرواز فردای «شاهین» در نقش جهان با دو بال سرخ و زرد
این دو برادر، یعنی سپاهان و پرسپولیس، فردا از ساعت 16 و 15 دقیقه در ورزشگاه نقش جهان با هم مسابقه می دهند. اینکه پرسپولیس اکنون 41 امتیاز دارد و اگر ببرد، گام بسیار بلندی برای قهرمانی برخواهد داشت و اگر سپاهان، برنده بازی شود، می تواند همچنان در اتوبوس شانس قهرمانی سوار باشد، از فرعیات مسابقه است.
به هر حال، فارغ از هر نتیجه که یا برد است، یا باخت یا تساوی، این دو تیم باید به یاد بزرگان باشگاهشان، خصوصا مرحوم عباس اکرامی که بر اخلاق و منش پهلوانی تاکید ویژه داشته، بازی جوانمردانه و جانانه ای به چشمان تماشاگران هدیه کنند.
آقا مرتضی و برادرش، آقا رضا را به یاد می آورم. پرسپولیس، فردا «مهمان» سپاهان است و سپاهان هم میزبان «برادرش». تا این لحظه که گزارش را می نویسم، خبری درباره بدون تماشاگر برگزار شدن این بازی به دلیل شیوع کرونا منتشر نشده است؛ ولی، ما منتظریم که فردا تمام عوامل این دو تیم، در کنار رقابت سرسختانه در درون زمین، بیرون از زمین، رفاقت را مثل گذشته ها زنده سازند. چه زیباست که تماشاگران این دو تیم نیز شور و شوق خویش را با منش پهلوانانه در هم بیامیزند و قهرمان واقعی این روزهای ورزش ایران باشند.
نگارنده:رسول قجاوند