زراعت چوب راهکاری کم نظیر برای حفظ جنگل و ایجاد اشتغال است ، صنعتی که هم تولید کننده از آن سود می برد هم محیط زیست از تخریب در امان می ماند.
زراعت چوب ؛ راهی برای تامین نیاز کشور:
سالانه 14 میلیون مترمکعب چوب در کشور مصرف می شود که بخش زیادی از این رقم وارداتی است، زراعت چوب در استانهای مستعد مانند گلستان یکی از راهکارهایی است که می توان با آن هم نیاز کشور به چوب را تامین و هم به حفظ جنگل ها و درآمد زایی پایدار برای کشاورزان کمک کرد.
كاشتن درختان زود رشد مانند اکالیپتوس و صنوبر براي تامین نیاز کارخانه های نئوپان ، تولید کاغذ و صنایع سلولزی و کارخانه های تولید مبلمان و صنایع چوبی زراعت چوب نامیده می شود.
اکنون در کشور ، حدود 7 میلیون مترمکعب چوب در بخش صنایع چوبی و سلولزی کشور مصرف می شود که کمتر از 25 درصد آن با زراعت چوب تامین می شود که این رقم می تواند افزایش یابد و نیاز بیشتری را تامین کند.
همچنین متوسط تولید سالانه از یک هکتار جنگل های در حال بهره برداری شمال کشور، دو و نیم میلیون متر مکعب در سال است ، در صورتی که در زراعت چوب می توان به تولید سالانه حداقل بیش از 15 تا 20 میلیون متر مکعب در هکتار رسید.
زراعت چوب در گلستان :
مشهدی نژاد کارشناس زراعت چوب گلستان می گوید ؛ نوار میانی گلستان که دارای زمینهای مستعد برای کشاورزی است ، به دلیل رطوبت و داشتن روزهای آفتابی برای زراعت چوب بسیار مناسب است که باید کشاورزان را به کاشت آن ترغیب کرد.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان با اشاره به اینکه در استان گلستان از حدود 15 سال پیش طرح زراعت چوب استارت خورد گفت : به دلیل سرمای شدید در سالهای 86 و 91 نهال ها از بین رفت و کشاورزان مجبور به قطع آن شدند اما اکنون به دلیل افزایش حدود 5 برابری قیمت چوب و توقف طرح جنگل داری ، به نظر می رسد کشاورزان تمایل به زراعت چوب پیدا کرده اند به طوری که امسال در بیش از 130 هکتار از اراضی گرگان و آق قلا صنوبر و اکالیپتوس کاشته شده است و در مجموع از دو سال گذشته تا کنون 400 هکتار زیر کشت درختان سریع الرشد رفت.
مدیرکل منابع طبیعی گلستان افزود : با این وجود هنوز این فعالیت کشاورزی چندان گسترش نیافته است که بتواند کمبودهای بازار را جبران کند در حالی که آشنا کردن کشاورزان با فواید بسیار زراعت چوب می تواند آنها را به سمت درآمد بیشتر با کار کمتر سوق دهد.
طرحی کم زحمت اما پر سود :
با این حال به سراغ کشاورزانی در گنبد کاووس و گالیکش می رویم که به زراعت چوب در گلستان اشتغال دارند و از این کار راضی هستند.
آقای میری که 5 هکتار از زمین هایش را در شهرستان گنبدکاووس به زراعت صنوبر اختصاص داده است در این باره می گوید ؛ کشت صنوبر در مقایسه با دیگر محصولات کشاورزی بسیار آسان و نیز مقرون به صرفه است.
وی اضافه می کند ؛ زحمت زراعت چوب فقط در یکی دو سال اول است که باید مراقبت کرد نهال در خاک ریشه کند و مرتب هم آبیاری شود.
آقای محمد زاده اهل شهرستان گالیکش هم که در 2 هکتار زمینش به زراعت چوب مشغول است ، گفت ؛ پس از آنکه ریشه نهال محکم شود و از گزند چریدن حیوانات در امان بماند ؛ مزرعه دیگر به هیچ چیزی نیاز ندارد ، نه کود و نه سم فراوان ، در حالی که دوره داشت دیگر محصولات کشاورزی بسیار پر زحمت است.
وی ادامه می دهد ؛ مهمترین نیاز نهالهای طرح زراعت چوب پس از کاشت فقط آبیاری هست و در مقایسه با باغهای دیگر به هرس ، وجین و سم چندانی نیاز ندارند.
آقای میری کشاورز گنبدی همچنین می گوید : فروش این محصول پس از به ثمر نشستن تضمینی است و به دلیل نیاز مبرم به چوب محصول ما را سریع و با قیمت مناسب می خرند.
او گفت : این کار در مقایسه با کشت محصولات دیگر کم زحمت تر است اما درآمد بهتری دارد ؛ و هم اکنون هر کیلو چوب بین 1000 تا 1400 تومان با توجه به قطر چوب و استفاده آن در صنعت از ما خریده می شود.
در استان گلستان هم اکنون سه نهال صنوبر ، اکالیپتوس و پالونیا به عنوان درختان سریع الرشد در طرح زراعت چوب کشت می شود و تراکم کشت در هر هکتار صنوبر و اکالیپتوس 1500 اصله نهال و پالونیا 800 نهال است.
کارشناس زراعت چوب گلستان با اشاره به زمان برداشت از چوب درخت می گوید : درختان سریع الرشد را برای مصرف صنعتی با قطر 12 سانتی متر به بالا هر 5 سال یکبار و برای مصارف دیگر هر 3 تا 4 سال یکبار و برای سه دوره متفاوت می توان برداشت کرد.
مشهدی نژاد با اشاره به سود دهی بالای زراعت چوب گفت : بر این اساس در پایان هر دوره 5 ساله اگر 800 پایه نهال هم به درختی با قطر بالا تبدیل شده باشد ، هر پایه حدود 300 کیلو وزن خواهد داشت و رقمی بالاتر از 240 میلیون تومان در هر هکتار نصیب کشاورز خواهد شد.
حمایت منابع طبیعی گلستان از طرح کشت چوب :
بر اساس برنامه ششم توسعه ؛ سالانه باید در 800 تا 1 هزار هکتار از زمینهای استان زراعت چوب انجام شود.
سرپرست اداره جنگل کاری و پارکهای منابع طبیعی گلستان می گوید : در راستای فرهنگ سازی و تشویق کشاورزان به کشت چوب ، نهال رایگان صنوبر و اکالیپتوس به زارعان چوب در گلستان داده می شود و به ازای هر هکتار 7 میلیون تومان تسهیلات با کارمزد 8 درصد با تنفس بازپرداخت 5 ساله در اختیار کشاورزان قرار می گیرد.
ناصری هزینه کاشت درختان سریع الرشد در هر هکتار را نیز حدود 6 تا 7میلیون تومان اعلام کرد و ادامه داد : کندن چاله ، کاشت نهال و آبیاری از جمله هزینه های بدو کشت است.
وی همچنین درباره مقاومت درختان در برابر سرما گفت : درختان سریع الرشد مانند اکالیپتوس سرمای تا پنج درجه سانتیگراد زیر صفر را می توانند تحمل کنند .
زراعت چوب ، صنعتي است ؛ كه هم توليدكننده از آن سود مي برد و هم محيط زيست از تخريب در امان مي ماند زیرا کاشت 3 اصله نهال اکالیپتوس مساوی با جلوگیری از برداشت یک اصله درخت تنومند در جنگل است .
همچنین زراعت چوب راهکاری برای جلوگیری از قاچاق چوب و قطع بی رویه درختان جنگل و حفظ پوشش گیاهی است.