میزان بهره مندی جمعیت شهری آذربایجان غربی از ۲۰ درصد در سال ۱۳۵۷ به ۱۰۰ درصد در سال ۱۳۹۸ رسیده است.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما مرکز مهاباد؛ انقلاب شکوهمند اسلامی ایران در چهار دهه حیات پر برکت خود در بخشهای مختلف کشور را به سوی آبادانی و برخورداری به پیش برده است به نحوی که توسعه صنعت آب و فاضلاب و افزایش سطح دسترسی مردم حتی در دورترین نقاط به آب سالم و بهداشتی یکی از این زمینه های پرخیر و برکت است.
تاریخچه آب و فاضلاب در آذربایجان غربی
یکم دی ماه سال ۱۳۷۰ بود که شرکت آب و فاضلاب شهری استان آذربایجان غربی تأسیس شد و در اول دی ماه ۷۱ با تحویل گرفتن اموال و دارایها و تأسیسات آب شهری (دفع فاضلاب ) ۲۳ شهر استان از شرکتها و دستگاههای قبلی، آغاز بکار کرد.
میزان بهره مندی شهر‌های آذربایجان غربی از آب آشامیدنی سالم و بهداشتی با جمعیت ۹۷۶ هزار نفر به ۸۶ درصد رسید و به جرأت می‌توان گفت در آن زمان، در بحث جمع آوری بهداشتی فاضلاب نیز حرفی برای گفتن نداشتیم؛اما در این دهه خدمات رسانی با تأسیس شرکت آب و فاضلاب شهری در آذربایجان غربی، شتاب بیشتری به خود گرفته است.
علیرضا رضوی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی با بیان این خبر گفت: به منظور افزایش رضایتمندی مشترکین،توسعه دولت الکترونیک و میز خدمت، شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی برای نخستین بار درصنعت آب و فاضلاب کشور در مقایسه با افزایش درگاههای ورودی مراکز ارتباطات مردمی (۱۲۲) از طریق راه اندازی زیر پرتال با قابلیت ارائه خدمات برخط در حوزه های فرهنگ سازی، اطلاع رسانی، ثبت حوادث و اتفاقات کرده است.
حوزه و فعالیت آب و فاضلاب آذربایجان غربی
در پایان آبان ماه ۱۳۹۸ قلمرو فعالیت شرکت شامل ۳۸ شهر (یک زیر شرکت، ۱۶ امور و ۲۱ اداره تابعه) بوده است.
خوش سیرت معاون خدمات مشترکین و درآمد شرکت آذربایجان غربی گفت: شرکت آب و فاضلاب از طریق تعداد بیش از ۶۳ هزار رشته انشعاب ، چهار هزار و۹۰۱ کیلومتر شبکه توزیع، ۷۲۸ کیلومتر خط انتقال، ۳۹۲ هزار و ۲۳۰ متر مکعب مخازن ذخیره آب در مدار بهره برداری و با تولید و توزیع ۸۸۷ هزار و ۱۵۵ متر مکعب در شبانه روز آب که از منابع سطحی ، با ۱۲ واحد تصفیه خانه مجهز و فعال ، منابع زیر زمینی و همچنین تعداد ۲۰۳ حلقه چاه فعال تأمین شده است.
در بخش فاضلاب هم حدود یک میلیون و ۳۹۵ هزار و ۵۱۶ نفر که ۶۴.۲ درصد از جمعیت شهری استان را شامل می‌شود در قالب ۱۰ شهر و هشت هزار ۱۶۸ کیلومتر خط انتقال و ۱۰ واحد تصفیه خانه فاضلاب فعال زیر پوشش خدمات دفع فاضلاب هستند.
افزایش خدمات رسانی شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی قبل و بعد انقلاب
شمچی، معاون بهره برداری شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی در خصوص تعداد آزمایشگاهها قبل و بعد از انقلاب گفت: تعداد آزمایشگاههای آب استان قبل از انقلاب دو واحد بود در حالیکه هم اکنون این تعداد به ۱۷ واحد رسیده است.
او افزود: میزان مخازن ذخیره آب استان قبل از انقلاب یعنی سال ۵۷ حدود ۹۴ هزارمتر مکعب بوده که این میزان در پایان آبان ماه سال ۹۸ به بیش از ۳۹۲ هزار متر مکعب رسیده و افزایش حدود چهار برابری را نشان می‌دهد.
بهره‌مندی 100 درصد جمعیت شهری آذربایجان غربی از نعمت آب آشامیدنی
شاید بار‌ها این خبر را شنیدیم و بی تفاوت از کنار آن رد شدیم، اما اگر وضعیت آب آشمیدنی و جمعیت بهره مند از این مایه حیاتی را در آذربایجان غربی و در اوایل انقلاب بررسی کنیم، به رقم بسیار قابل تأملی می‌رسیم.
علیرضا رضوی،مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان با بیان اینکه اهمیت آب سالم و بهداشتی در ارتقای شاخصه‌های بهداشتی و سطح کیفی زندگی را نمی‌توان نادیده گرفت، گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، حرکت قابل توجهی در زمینه آبرسانی به شهر‌های آذربایجان غربی صورت پذیرفت.
او افزود: میزان بهره مندی مردم این استان از آب سالم و بهداشتی در سال ۵۷ حدود ۲۰ درصد بود، یعنی سال ۵۷ در بدو پیروزی انقلاب اسلامی، فقط یک پنجم جمعیت شهری استان از آب آشامیدنی بهره‌مند بودند.
او اضافه کرد: همچنین در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی، مخازن ذخیره آب ۹۴ هزار مترمکعب بوده که این رقم درحال حاضر به ۳۹۲ هزار مترمکعب افزایش یافته، این آمار نشان دهنده افزایش چهار برابری حجم مخازن ذخیره آب در استان است؛ همچنین در این مدت شبکه توزیع آب نیز از نظر طولی ۹ برابر شده و طول شبکه توزیع آب استان هم از حدود ۵۴۶ کیلومتر در سال ۵۷ به حدود یکهزار کیلومتر در دی ماه امسال رسید.
رضوی ، در این خصوص گفت: سال ۷۰، آذربایجان غربی دارای ۲۲ شهر بود و هم اکنون با افزایش تعداد شهرها، ۳۸ شهر زیر پوشش خدمات شرکت آب و فاضلاب شهری آذربایجان غربی قرار دارد.
او، با بیان اینکه ارائه خدمات به ۳۸ شهر استان به صورت متوازن انجام می‌گیرد و هم اکنون ۱۰۰ درصد جمعیت شهری استان از خدمات این شرکت در بخش آبرسانی از نعمت آب سالم و بهداشتی بهره‌مند هستند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری آذربایجان غربی، با بیان اینکه در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، جمعیت زیر پوشش شبکه توزیع آب استان ۹۴ هزار و ۸۰۰ نفر بود، افزود: این تعداد در سال ۷۱ به ۹۷۶ هزار نفر افزایش یافته بود که این رقم در حال حاضر دومیلیون و ۱۷۳ هزار و ۸۸۶ نفر و معادل کل جمعیت شهری استان است.
رئیس هیات مدیره شرکت آب و فاضلاب شهری آذربایجان غربی با بیان اینکه شاهد افزایش ۲۳ برابری از نظر جمعیت زیر پوشش آب استان در ۴۰ سال گذشته هستیم، ادامه داد: از نظر تعداد انشعابات نیز در این مدت رشد ۲۲ برابری داریم.
رضوی تعداد انشعابات آب استان را در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، ۲۸ هزار و ۶۱۰ فقره عنوان کرد و گفت: این تعداد در پایان آبان ماه سال ۹۷ به ۶۳۴ هزار و ۶۵۸ فقره افزایش یافت.
او ، در ادامه با بیان اینکه کیفیت آب از اولویتهای مهم دیگری است که طی چند دهه اخیر به آن توجه جدی شده است، گفت: احداث تصفیه خانه‌های بزرگ آب و فاضلاب و احداث چندین آزمایشگاه کنترل کیفی بر اساس آخرین تکنولوژی و استاندارد‌های روز از اقدامات مهم در این حوزه بوده است.
این مسئول یادآور شد: استفاده از سیستم های سخت افزاری و نرم افزاری روز دنیا با تکیه بر دانش بومی در زمینه سیستم های تله متری و اسکادا و همچنین هوشمندسازی شبکه‌های انتقال و توزیع آب، شرایط پایداری را در حوزه تأمین آب به وجود آورده است.
رضوی افزود: در این راستا ۱۷ واحد آزمایشگاه آب در استان فعالیت دارند که این تعداد در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی دو واحد بود و این افزایش ۸.۵ برابری در تعداد آزمایشگاههای آب، نشان از توجه هر چه بیشتر به بحث کیفی و سالم سازی آب آشامیدنی است.
او، با اعلام اینکه هم اکنون ۱۲ تصفیه خانه مجهز و فعال در استان کار تصفیه آب را عهده دار هستند، یادآور شد: در این زمینه نیز نسبت به اوایل پیروزی انقلاب اسلامی، رشد شش برابری را شاهد هستیم.
رضوی، با بیان اینکه در بحث تأمین آب سالم در استان اقدامات شاخصی انجام گرفته است، اظهار داشت: تأمین آب سالم استان از طریق ۲۰۳ حلقه چاه و ۱۱ دهنه چشمه انجام می‌گیرد و آذربایجان غربی ظرفیت تأمین ۱۰ هزار و ۲۶۸ لیتر در ثانیه را دارد که در این راستا شاهد رشد ۱۴ برابری هستیم.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری آذربایجان غربی، با بیان اینکه ارتقای سطح کیفی آب آشامیدنی یکی از موضوعات مهم و مورد توجه این شرکت است، گفت: آب آشامیدنی قابل مصرف از نظر بارمیکروبی، بیولوژی، شیمی، المان های سنگین و مواد آلی و سموم آزمایش می شود و آب استان از نظر کیفیت کلر باقی مانده ۹۹.۸۲ درصد، میکروبی ۱۰۰ درصد، از نظر HPC۱۰۰ درصد و از نظر کدورت ۹۹.۸۴ درصد مطلوب است.
برخورداری مشترکان آب از خدمات دفع فاضلاب
خوش سیرت، معاون خدمات مشترکین و درآمد شرکت به وضعیت جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب اشاره کرد و گفت: در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، جمعیت بهره‌مند از خدمات فاضلاب وجود نداشت، ولی در حال حاضر با تلاشهای انجام گرفته، این رقم به ۶۴.۲ درصد رسیده است.
او، با بیان اینکه در حال حاضر ۵۴۰ هزار واحد مسکونی از خدمات فاضلاب در سطح استان استفاده می‌کند، ادامه داد: طول شبکه مدرن جمع آوری فاضلاب استان دو هزار و ۷۳۴ کیلومتر و طول خطوط انتقال نیز ۸۲ کیلومتر است.
خوش سیرت، با بیان اینکه یک میلیون و ۳۹۵ هزار و ۵۱۶ نفر از جمعیت شهری استان زیر پوشش خدمات فاضلاب شرکت آب و فاضلاب شهری آذربایجان غربی قرار دارند، اعلام کرد: ۱۳ شهر استان از تأسیسات فاضلاب برخوردار بوده و از این تعداد در ۱۱ شهر استان انشعاب فاضلاب واگذار شده است که با اتمام عملیات اجرایی، شاهد واگذاری انشعاب در دو شهر دیگر استان نیز خواهیم بود.
او، تعداد تصفیه خانه‌های فاضلاب استان را ۱۲ واحد عنوان کرد و افزود: ۱۰ واحد آزمایشگاه فاضلاب نیز در استان در مدار بهره برداری قرار دارد.
این مسئول گفت: در چهل و یکمین سالگی انقلاب اسلامی با وجود تحریم هایی که بر کشور ما تحمیل شده نگرانی برای تأمین آب مردم وجود ندارد.
معاون خدمات مشترکین و درآمد شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی، با بیان اینکه ظرفیت تصفیه خانه‌های فاضلاب استان ۳۰۰ هزار مترمکعب در شبانه روز است، ادامه داد: سامانه فاضلاب نیز در شهر‌های مهاباد، سردشت، سلماس، قره ضیاءالدین، میاندوآب، نقده، ارومیه، بوکان، خوی، پیرانشهر به بهره برداری رسیده است.
او اظهار کرد: از این تعداد مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب ارومیه با ۵۰۰ میلیارد ریال، مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب خوی با ۴۸۰ میلیارد ریال و سامانه فاضلاب گلمان ارومیه با ۳۵۰ میلیارد ریال اعتبار در دست احداث بود و امسال شاهد بهره برداری از سامانه آب مهاباد، سامانه فاضلاب گلمان و تصفیه خانه آب پلدشت بودیم که برای به بهره برداری رسیدن این سه پروژه یک میلیارد ریال اعتبار هزینه شده است.
خوش سیرت ادامه داد: در زمینه تأمین آب سالم و بهداشتی و شبکه‌های فاضلاب طی این چهار دهه اقدامات بسیاری در استان انجام شده به طوریکه هم اکنون تمام شهر‌های این استان از آب آشامیدنی سالم برخوردارند و شبکه‌های فاضلاب نیز با سرعت خوبی در دست اجرا هستند.
مشخصات تصفیه خانه‌های آب شرکت آب و فاضلاب
شهر‌های ارومیه، مهاباد، ماکو، پلدشت، تکاب، ایواغلی خوی هر یک از آنها نوع فرایند تصفیه اکسیلاتور، پولساتور و لاملا است و نوع منبع آبگیری رودخانه شهر چای ارومیه و سد شهر چای رودخانه زنگمار و رودخانه ارس چشمه‌های چارطاق سد الغدیر و سد مهاباد و چاه است.
تاریخچه تأسیسات و تصفیه خانه‌های فاضلاب آذربایجان غربی
تصفیه خانه های فاضلاب استان به ترتیب در شهرستانهای خوی در سال ۷۹، میاندوآب ۸۴، بوکان ۸۵، مهاباد ۸۵، سلماس ۸۶، ارومیه ۸۷ راه اندازی شده و به بهره برداری رسیده است.
مدیر آب و فاضلاب شهرستان مهاباد در این زمینه گفت: یکی از مأموریت ها و وظایف آب و فاضلاب تأمین آب سالم و بهداشتی و دفع و جمع آوری فاضلاب است، اگر بخواهیم مقایسه ۴۱ سال تاکنون را داشته باشیم صنعت آب و فاضلاب از دوران انقلاب شکل گرفته و تأمین آب شهر برای شهرستان مهاباد که دارای ۱۷۳ هزار نفرجمعیت است و ۴۱ سال قبل ۱۷ هزار و ۵۰۰ نفر با ۱۰ درصد شهر زیر پوشش بود، اما هم اکنون پس از انقلاب سال ۵۷ زمینه آب ۱۰۰ درصد جمعیت تحت پوشش هستند.
معروفی افزود: همچنین در زمینه فاضلاب ۹۷.۷ درصد شهر زیر پوشش شبکه فاضلاب قرار دارد.
وی گفت: در دهه فجر پارسال پروژه تأمین آب مهابادبه بهره برداری رسید که شامل برج آبگیر، تأمین آب در سد مهاباد و نهایتاً تصفیه خانه جدید آب است که برج آبگیر حدود ۷۵۰ لیتر در ثانیه می‌تواند برداشت داشته باشد و در ادامه به تصفیه خانه جدید برای انجام مراحل ضدعفونی و کلرزنی هدایت می شود.
معروفی اضافه کرد: تصفیه خانه آب مهاباد یکی از بهترین تصفیه خانه با تکنولوژی‌ترین دانش علم و صنعت نوین جهان ساخته شده از نوع ( تصفیه خانه سیستم داف ) است که با توجه به وضعیت و کیفیت آب سد مهاباد آب شهر را تصفیه می‌کند.
مدیر امور آب و فاضلاب شهرستان مهاباد با بیان اینکه این تصفیه خانه حدود ۷۵۰ لیتر بر ثانیه آب شهر را تأمین می کند،تصریح کرد: پس از مراحل تصفیه کامل و کلر زنی وارد مسیر اصلی لوله های آب شهری می شود.
برخورداری 84 درصد جمعیت روستایی مهاباد از آب آشامیدنی سالم
نالوسی،رئیس اداره آب و فاضلاب روستایی مهاباد گفت: هم اکنون ۸۴ درصد جمعیت روستایی این شهرستان شامل ۱۵ هزار و ۴۰۰ خانوار از آب آشامیدنی سالم برخوردار هستند.
نالوسی افزود: این تعداد خانوار شامل ۵۹ هزار و ۳۲۴ هزار نفر جمعیت است که در روستاهای بخش مرکزی و خلیفان این شهرستان ساکن هستند.
او ادامه داد: وضعیت آب آشامیدنی روستاهای مهاباد به لحاظ کیفی طبق استاندارد شبکه بهداشت و درمان است و روزانه به طور مرتب بر روی آب روستاها نمونه‌گیری و آزمایش کنترل کیفیت انجام می‌شود.
نالوسی،با اشاره به اینکه ۳۳ روستا درسال گذشته با کمبود آب و جیره بندی مواجه بودند،اضافه کرد: امسال با توجه به بارشهای مناسب و تلاش همکاران اداره آب و فاضلاب روستایی، مشکل ۲۵ روستا برطرف و درحال حاضر فقط هشت روستا با استفاده از تانکر و به صورت سهمیه‌ای، آب آشامیدنی سالم مصرف می‌کنند.
رئیس اداره آب و فاضلاب روستایی مهاباد ،همچنین از اجرای پروژه آبرسانی به روستاهای این شهرستان خبر داد و گفت: مطالعات آبرسانی به ۱۴۱ روستا از توابع بخش مرکزی و خلیفان از طریق تصفیه خانه قدیمی مهاباد به اتمام رسیده که تخصیص اعتبار اولیه این طرح بالغ بر ۷۰ میلیارد ریال است.
نالوسی تأکید کرد: با توجه به کاهش سطح آبهای زیرزمینی، اتمام این پروژه می‌تواند پایداری آبرسانی به روستاهای مهاباد را از طریق آب سد به طور کامل رفع کند.
از مجموع ۱۹۲ روستای دارای سکنه مهاباد، ۱۶ هزار مشترک زیرپوشش آب و فاضلاب روستایی این شهرستان هستند که مصرف سالانه آب آنها سه میلیون و ۹۵۷ هزار مترمکعب است.
آقای مکری یکی از شهروندان اهل باغ صفا مهاباد در مورد نعمت آب که شامل حال و اهالی منطقه شده در این باره می‌گوید: قبل انقلاب به سختی می‌توانستیم از آب سالم و بهداشتی بهره ببریم باید آب مورد نظرمان را از داخل چاه تأمین می‌کردیم و برای دسترسی به آن با مشکل روبه رو می‌شدیم، اما درحال حاضر ما می‌توانیم از آب سالم بهره ببریم.
یکی دیگر از شهروندان مهابادی که اهل منطقه پشت تپ مهاباد است نیز می‌گوید: امروزه بعد از گذشت چهل و یک سال از انقلاب ما از نعمت بهره مندی آب آشامیدنی بهره مند شدیم و از لحاظ زیرساخت ها و خدمات دهی به مشترکین پیشرفت خوبی در شهرها و روستاها داشتیم و در مواقع بروز مشکل و اتفاقات شکستگی لوله های آب،درخواست ها برای رفع مشکلات سریع پیگیری و برطرف می شود.
شهروند دیگری نیز در این باره نظر خود را این گونه بیان می‌کند: هیچ مشکلی از خدمات آب و فاضلاب نداریم،خوشبختانه با همت مسئولان شهرستانی از بهره مندی آب سالم برخوردار هستیم.
بهره مندی ۹۷.۷ درصدی جمعیت شهری مهاباد از شبکه فاضلاب
مدیر امور آب و فاضلاب شهری مهاباد گفت: فاضلاب ۹۷.۷ درصد جمعیت شهری به صورت تمام بهداشتی دفع و از این رو بر بهسازی سیستم ها و کانالهای دفع فاضلاب شهری کار می شود.
معروفی، با اعلام اینکه در مجموع ۴۵ هزار و ۷۶۵ فقره انشعاب فاضلاب در شهر مهاباد وجود دارد، ادامه داد: فاضلاب جمعیت شهری مهاباد به صورت کاملاً بهداشتی جمع آوری می شود.
مدیرامور آب وفاضلاب شهریمهاباد، طول شبکه مدرن فاضلاب را بیش از ۲۲۵ کیلومتر،شبکه فاضلاب سنتی را ۸۶ کیلومتر و طول خطوط انتقال فاضلاب را ۱۲ کیلومتر اعلام کرد.
ارائه خدمات به مشترکان آب و فاضلاب شهری و روستایی زیر سایه ۴ دهه انقلاب اسلامی
مدیر امور آب و فاضلاب شهرستان مهاباد به وضعیت خدمات دهی کل جمعیت شهری و روستایی اشاره کرد و گفت: از ابتدای بهمن ماه سالجاری تمامی روستای آذربایجان غربی از طریق امکانات و تجهیزات موجود و با تکیه بر توان داخلی شرکت تحت پوشش ارائه خدمات مرکز ۱۲۲ قرار گرفته اند.
معروفی اضافه کرد: درخواست‌های مشترکین از خدمات غیرحضوری، گزارشات مردمی، انتقادات و پیشنهادات و شکایات از طریق ورودی‌های مرکز ثبت، پاسخگوئی و پیگیری می‌شود.
کلام پایانی
آب آشامیدنی یک سرمایه ملی است ،چون جایگزینی برای آن وجود ندارد و امروزه تأکید بر صرفه جویی از منابع آبی به عنوان یک امر ضروری تلقی می شود. در بیست سال گذشته مهمترین سرمایه ملی کشور‌ها انرژی بود،اما به گفته کارشناسان و پژوهشگران در آینده‌ای نه چندان دور آب را با نفت معاوضه خواهند کرد.
انقلاب شكوهمند اسلامی ایران در چهار دهه حیات پربركت خود و مسیر بالندگی ملت ایران در بخشهای مختلف رشد چشمگیری داشته كه توسعه صنعت آب و فاضلاب یكی از شاخه های پربار آن است.
نویسنده:رحمان جنگلی