سی و هفت دوره را سپری کرده و فردا سی و هشتمین اش را هم پشت سر میگذارد جشنوارهای بنام تئاتر فجر.
امسال تئاتر فجر در بخشهای نمایشهای صحنهای، بخشهای رقابتی و غیر رقابتی، نمایشهای خیابانی، دیگرگونههای اجرایی، تئاتر ملل، مسابقه نمایشنامهنویسی، مسابقه و نمایشگاه عکس و پوستر تئاتر، کارگاهها و نشستهای تخصصی و بخش به علاوه فجر برگزار شده است، همچنین پنجمین بازار بین المللی در طول برگزاری جشنواره برپا شد که در آن فعالان حوزه تئاتر از ایران و برخی کشورهای جهان حضور داشتند.
در میان بخشهای متنوع جشنواره، اجراهای صحنهای از جایگاه ویژهای برخوردار بوده و هست، اما این همهی آنچه باید درباره جشنواره تئاتر بگوییم نیست.
آنچه که در طول جشنواره شاهد بودم اجراهای قابل قبول از گروههای نمایشی چه گروههای تهرانی و چه استانی است هرچند نقدهایی به آن وارد است.
نمایشها با نوبت و زمان بندی مشخص به روی صحنه میروند و سالنها پر و خالی میشود، نمایشهای خیابانی اجرا میشوند و نشستهای و کارگاهها برگزار میشوند، اما در طول این ۱۰ روز برگزاری جز معدودی از مسوولان فرهنگی از جمله وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزیر آموزش و پرورش که به تماشای یک نمایش نشستند این جشنواره به ندرت شاهد آمد و شد حتی نمادین نمایندگان مجلس و وزرایی است که در رویدادهای فرهنگی دیگر مانند نمایشگاه کتاب و قرآن کریم و... حضور مییابند.
بنا به گفته مدیرکل هنرهای نمایشی نخستین چالش این دوره از جشنواره فقدان اعتبار مالی کافی برای برگزاری جشنواره بوده است و این دوره از جشنواره هم بدون پشتیبانی (اسپانسر) برگزار شد.
همچنین آقای شهرام کرمی دومین چالش جشنواره را تحریمهای ظالمانه سیاسی و اقتصادی برشمرد که موجب بهرهمند نشدن جشنواره از دستاوردهای تئاتر جهان است.
وی تمایل نداشتن برخی گروههای نمایشی برای حضور در جشنواره را سومین چالش پیش روی جشنواره ذکر کرده است.
اما به نظر میرسد معضل پیش روی جشنوارهها و به طور کلی تئاتر گذشته از همهی اینها که گفتند و میگویند نیست مشکل اصلی پیوند نخوردن با هنر نمایش است، همان معضلی که موجب شده تئاتر در سبد فرهنگی خانوادهها و جامعه قرار نگیرد، همان که هنر تئاتر را هنری فانتزی بر میشمرد و موجب میشود همگان فضای تئاتر را نشناسند و حتی تئاتریها چهره پردازی (گریم) را با آرایش اشتباه بگیرند، دکورش را غیر حرفهای طراحی کنند و برای پر کردن خلاءها بروند سراغ نمایشهای وارداتی و حمایتهایی که به ناکجاآباد ختم میشود؛ مسایلی که موجب میشود کمتر کسی پای دیدن نمایشی بنشیند.
در یک کلام میتوان اذعان داشت، هنر تئاتر نیازمند دیده شدن است، رخ نمایاندن امری است که مجریان خود را باید وادار کند تا برای شناساندن زوایای آن بکوشند و به یقین این تلاشها مستلزم نگاه جدی و شاید خصوصی سازی تئاتر است.
خبرنگار سرويس علمی و فرهنگی، خبرگزاری صدا و سیما