لندن حفظ اعتبار دموکرتیک خود را به منافع عضویت در اتحادیه اروپا ترجیح داده است؛ اما آیا این به معنای پایان قائله موسوم به "عضویت انگلیس در اتحادیه اروپا است"؟!.
انگلیس شامگاه جمعه در ساعت 23 (به وقت محلی لندن) پس از 47 سال، به طور رسمی از اتحادیه اروپا خارج شد.
ظاهرا پس از متقاعد نشدن اکثر انگلیسی‌ها و رای دوباره آنها به برگزیت، لندن حفظ اعتبار دموکرتیک خود را به منافع عضویت در اتحادیه اروپا ترجیح داده است. اما آیا این به معنای پایان قائله موسوم به "عضویت انگلیس در اتحادیه اروپا است"؟!.
برگزیت نتیجه سه پیامد اساسی اتحادیه گرایی در اروپا بوده است:
1- مهاجرت و تاثیر آن بر کاهش دستمز و درآمدهای شهروندان انگلیس
2- افزایش نقش آفرینی بنگاه‌های بزرگ اقتصادی و تضعیف بنگاه کوچک
3- افزایش نقش افرینی نهاد‌های فرادستی اتحادیه اروپا و کاهش مشارکت مردم و نهاد‌های مدنی در تصمیم گیری‌های این اتحادیه
این سه پیامد تنها متوجه کشور و مردم انگلیس نبوده است و همه اعضای اتحادیه کم و بیش با آن روبرو شده اند.
شاید به همین علت رئیس جمهور فرانسه ساعاتی پیش از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا در دیدار با میشل بارنیه مذاکره کننده ارشد این اتحادیه در موضوع برگزیت، با ابراز غم و اندوه خود به مانند برخی دیگر از رهبران اروپایی به ساکنان این بلوک هشدار داد که برگزیت یک "زنگ هشدار" است. ایمانوئل مکرون گفت: برگزیت یک شوک و یک "سیگنال هشدار تاریخی" بود که باید در سراسر اروپا شنیده شود.
صاحب نظران معتقدند برگزیت پیامدهایی نیز برای انگلیس دارد، پیامدهایی چون: از دست دادن بسیاری از شرکای اقتصادی خود، از بین رفتن صدها هزار فرصت شغلی که با این اتحادیه ارتباط مستقیم دارند، کاهش قدرت رقابت تجاری این کشور، به خطر افتادن موقعیت لندن به عنوان مرکز مالی جهانی، افزایش موانع تجاری برای تجارت با کشورهای دیگر از جمله اعمال تعرفه‌های گمرکی، کاهش سرمایه‌گذاری های خارجی در انگلیس، کاهش شمار مهاجرانی که از اتحادیه اروپا وارد انگلیس می شوند و در نتیجه کمبود نیروی کار در بخش های ساخت و ساز و خدمات، افزایش قیمت ها برای مصرف کنندگان انگلیسی، تشدید سیاست ریاضت اقتصادی، کوچکتر شدن اقتصاد این کشور، آسیب خوردن رشد اقتصادی انگلیس و ...
به نظر میرسد برای دوری از این پیامد‌ها بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس دقایقی قبل از خروج این کشور از اتحادیه اروپا (برگزیت) در سخنانی که در صفحه فیس بوک او منتشر شد، گفت: "برگزیت پایان مسیر نیست بلکه آغاز دوران جدیدی از همکاری دوستانه ما با اتحادیه اروپا است".
این تنها انگلیس نیست که میخواهد با وجود اجرایی شدن برگزیت با اتحادیه اروپا مناسبات خوبی داشته باشد. اتحادیه اروپا نیز متقابلا چنین خواسته‌ای دارد.
به گزارش شبکه ویدئویی پایگاه اینترنتی صدراعظم آلمان، آنگلا مرکل، ساعتی پیش از جدایی رسمی انگلیس از اتحادیه اروپا با انتشار یک پیام ویدئویی کوتاه در برلین گفت: آلمان مایل است همچنان شریک و دوست بسیار نزدیک انگلیس باقی بماند...یک اروپای جذاب و مستحکم در واقع یک شریک خوب برای انگلیس نیز هست. امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه نیز گفت: به زودی برای تقویت روابط دو جانبه به انگلیس سفر خواهد کرد.
گویا اتحادیه اروپا نمی‌خواهد انگلیس به کشورها و جریان‌های ضد اتحادیه گرایی - مانند آمریکا و ترامپیسم - نزدیک شود و به جنگ تجاری در جهان دامن زده شود.
نباید از یاد ببریم که جنگ تجاری یکی از مهمترین عوامل وقوع دو جنگ جهانی اول و دوم بوده است و پدیده‌هایی چون اتحادیه گرایی، جهانی شدن، تجارت جهانی و برداشته شدن مرز‌های تجاری و ... راهی برای جلوگیری از تکرار جنگ‌های جهانی بوده است.
البته اتحادیه اروپا خواهان آن هم نیست که انگلیس هزینه‌های برگزیت را نپردازد. به هر حال پرداخت این هزینه‌ها راهی برای جلوگیری از تشویق دیگر اعضاء به خروج از اتحادیه و تضعیف بیشتر آن است.
مکرون در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به اینکه "انگلیس نمی تواند هم زمان در داخل و خارج از اتحادیه اروپا باشد" میگوید: "مردم انگلیس دیگر همان حقوقی را که در اتحادیه اروپا داشتند نخواهند داشت."
در پایان خاطر نشان میشود به نظر میرسد که هنوز همه چیز درباره خروج انگلیس از اتحادیه اروپا مشخص نشده است. حتی ممکن است این خروج صوری باشد برای ساکت کردن طرفداران برگزیت و حفظ اعتبار دموکراسی در انگلیس. بخشی از اظهارات مرکل میتواند بیانگر این واقعیت باشد.
وی در ادامه اظهاراتش خاطر نشان کرد: خوشبختانه موفق شدیم با انگلیس، یک توافقنامه خروج تصویب کنیم که به ویژه در آن، حقوق شهروندان انگلیسی و شهروندانی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای زندگی در انگلیس همانند انگلیسی هایی که در سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا سکونت دارند، در آن لحاظ شده است. این حقوق البته با ضمانتی خوب، طولانی مدتند. از این گذشته، طبق این توافق، مرحله گذار و انتقالی تا پایان سال جاری میلادی به طول می انجامد. در این بازه زمانی برای آن دسته از افرادی که در انگلیس، اقامت دارند یا آنکه می خواهند به انگلیس سفر کنند، هیچ تغییری حاصل نمی شود. این مساله برای شرکتهایی که در انگلیس به فعالیتهای تولیدی اهتمام دارند یا مساله استخدام کارگران و نیروهای کار نیز معتبر و صادق است. بعد از این مرحله باید ببینیم چه پیش می آید. امکان تمدید دوران انتقال نیز متصور است. تکلیف این تمدید احتمالی باید تا یکم ژوئیه امسال مشخص شود. این یعنی آنکه اکنون ما در خصوص مناسبات آینده در حوزه تجارت و اقتصاد به طور گسترده با انگلیسی ها مذاکره خواهیم کرد و این کار، امسال مشخص خواهد شد.
صدراعظم آلمان در ادامه گفت: باید بگویم حالا انجام مذاکرات گسترده، ضروری است. قرار است دوباره از سوی کمیسیون اروپا به ویژه، میشل بارنیه (نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات برگزیت) این مهم صورت گیرد. ما به عنوان کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواهان یک حضور یکپارچه در مقابل انگلیس هستیم. به طور حتم این مذاکرات، ساده نخواهند بود. در کانون این مذاکرات تجاری این مساله روشن می شود که چطور می خواهیم در آینده با هم کار کنیم و در این مسیر به چه تحولات و دگرگونی هایی نیاز داریم. در این زمینه از الگوهای مربوط به توافقنامه تجارت بین المللی نیز برخورداریم. او ادامه داد: این مساله تا حد زیادی نیز به انگلیس بستگی دارد که مایل است چطور مناسباتش را با اتحادیه اروپا رقم بزند. به عبارت گویاتر، انگلیس هر چه بیشتر از شرایط بازار داخلی (اروپا) صرفنظر کند، به همان نسبت، طبیعی است که شاهد تغییراتی در آینده مناسبات (این کشور با اروپا) نیز باشیم. درست است که اروپا با شهامت در این مسیر پا می گذارد اما تلاش دارد منافعی را که در این مذاکرات دارد نیز نمایندگی کند. این وضع برای انگلیس هم، چنین است. بنابراین امیدوارم هر چه سریعتر بتوانیم یک توافق خوب طولانی مدت خروج با انگلیسی ها منعقد کنیم که مناسبات (طرفین) را در مفهومی گسترده و فراگیر در برگیرد.
--------------------------------------------------------------------------
عبدالرضا خلیلی