نباید در رویکرد‌های تنبیهی افراطی پیش رویم و باعث کاهش انگیزه مردم در درخت کاری شویم.
محمد سالاری رئیس کمیسیون شهرسازی معماری شورای اسلامی شهر تهران در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما افزود: به موجب قانون تشخیص باغ و غیر باغ برعهده شورا‌های شهر کشور گذاشته شده است و در محدوده طرح تفصیلی شهر تهران، هرهفته تعداد قابل توجهی درخواست صدور پروانه داده می‌شود و پرونده‌های زیادی برای این موضوع به شورای شهر ارجاع می‌شود. وی گفت: شورای اسلامی شهر تهران در راستای تسهیل گری و معطل نشدن شهروندان یک هفته در میان روز‌های سه شنبه را صرفا برای موضوع تشخیص باغ اختصاص دهد.
وی گفت: بر اساس دستورالعملی که ذیل قانون حفظ و گسترش فضای سبز در کشور تدوین شده، اصل قانون مربوط به این بخش مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال ۸۹ است. قانون گذار در آنجا پیش بینی کرده است که شورای عالی استانها دستورالعملی را برای نحوه تشخیص شورا‌ها بنویسد و ابلاغ کند.
سالاری افزود: براساس آن دستورالعمل املاکی در متن سند مالکیت قید دایر مشجر یا باغ دارند می‌بایست به عنوان باغ در نظر گرفته شوند. همچنین املاکی که کمیسیون ماده ۱۲ مستقر در سازمان زمین شهری و وزارت راه و شهرسازی به عنوان دایر باغ یا مشجر تشخیص دهند آن‌ها را هم باغ در نظر می‌گیریم مگر آنکه شرایط خاص داشته باشند.
وی گفت: اگر این دو شرط را نداشت آن وقت حدنصاب درختان ملاک عمل است. به موجب همین دستورالعمل، املاکی که هیچ بنایی ندارند و زمین خالی هستند در هر ۲۵ مترمربع می‌بایست یک درخت داشته باشد که بن بالای ۱۵ سانتی متر باشد. مفهوم بن درخت دور تا دور قاعده درخت است.
وی گفت: البته قانون گذار یک اختیاری هم به شورا‌های شهر کشور داده است و تشخیص شورا در این رابطه هم بسیار مهم است. ممکن است ملکی حدنصاب درختان را نداشته باشد، ولی بن‌های درختان زیاد باشد و درختان کهنسالی داشته باشند که ارزش اکولوژیک فوق العاده‌ای دارند یا حتی ارزش یک درخت به اندازه ۱۰۰ یا ۵۰ درخت به لحاظ پالایش هوا تاثیر گذار باشد.
سالاری افزود: در چنین مواردی شورای شهر بر اساس تشخیص عمل می‌کند. اساسا رویکرد شورای پنجم در این حوزه این بوده است تا تصمیم گیری شفافی داشته باشد. در دوره قبل تصمیم گیری در خصوص باغات در جلسات غیر علنی انجام می‌شد. در این شورا بنا بر پیشنهادی که داشتیم فکر کردیم در معرض دیدبان‌های شهری رسانه‌ها و مردم تصمیم گیری کنیم.
وی گفت: توجه به حق و حقوق عامه بسیار مهم است. امروزه یکی از مهمترین مشکلات شهر تهران مشکلات زیست محیطی است. متاسفانه به لحاظ بی تدبیری‌هایی که در گذشته انجام گرفته است تعداد قابل توجهی از باغات ارزشمند شهر تهران ذیل ساخت و ساز رفتند.
عضو شورای شهر تهران افزود: اگر ما رویکردمان در تصمیم گیری‌ها و تشخیص باغ و صیانت از درختان سلبی تحکمی و تنبیهی باشد شاهد کاهش انگیزه مردم برای کاشت درخت خواهیم بود و رویکرد‌های تنبیهی باید حدومرز داشته باشند.
وی گفت: همانطور که بر اساس حادثه‌ای انسانی جان خود را از دست می‌دهد قانون گذار سقفی برای دیه تعیین کرده است. درخت هم یک موجود زنده است و عمری دارد. ممکن است آفات باد و باران باعث از بین رفتن درخت شود. ما می‌بایست در شورای شهر جنبه‌های تشویقی را هم در نظر بگیریم.
سالاری افزود: یک مقدار فضای تصمیم گیری در کل کشور در خصوص باغات و درختان افراطی شده است. اگر در گذشته شهر تهران باغ شهر بود آن زمان این فضا‌های تنبیهی وجود نداشت. مردم بطور ذاتی به درخت طبیعت علاقمند هستند. در این زمینه مصوبه برج باغ‌ها را لغو کردیم که تصمیم بسیار درست و استراتژیک بود. در این مقطع تاریخی به لحاظ منابع درآمدی مشکلات بسیار جدی داریم، اما این تصمیم را در توجه به حقوق عامه گرفتیم.
وی گفت:، ولی در تدوین دستورالعمل جایگزین که دستورالعمل ماده ۱۴ شد و به تصویب شورای عالی شهرسازی معماری کشور هم رسید و هم اکنون لازم الاجراست، به شهرداری‌ها اجازه دادیم یک سری فعالیت‌های مجاز به استقرار از جمله فعالیت‌های تفریحی گردشگری و هتلینگ در باغات بتوانند داشته باشند. یعنی صاحبان باغات احساس باخت تمام عیار نکنند و احساس کنند اگر باغی دارند و درختی کاشتند، آبیاری می‌کنند و کود می‌دهند و هرس می‌کنند و برای حفظ این باغ هزینه می‌کنند؛ امکان فعالیت‌های متناسب با شرایط را برای کسب درآمد داشته باشند.
سالاری افزود: این قاعده برد - برد اگر تسری پیدا کند شاهد حفظ درختان بیشتری هم خواهیم بود. در شهر تهران در یک و نیم دهه گذشته شاهد از بین رفتن باغات ارزشمند شهر مثل باغ‌های بهم پیوسته کن و فرحزاد و سوهانک بودیم. در عکس‌های هوایی شاهد یک فاجعه تمام عیار در حوزه زیست محیطی هستیم. به عنوان نمایندگان مردم در شورای پنجم تصمیم گرفتیم برغم اینکه بخشی از درآمد شهرداری از حوزه ساخت و ساز در این باغات بوده است، مصوبه برج باغ را لغو کنیم.
وی گفت: بر اساس مصوبه برج باغ حداقل ۱۱ طبقه امکان ساخت و ساز داشتند ضمن اینکه در فرآیند اجرا سطح اشغال ۳۰ درصد رعایت نمی‌شد. اما برای لغو مصوبه اقدام کردیم که اقدام درستی بود. الان هم درباره باغات در حضور رسانه‌ها تصمیم گیری می‌کنیم.
سالاری افزود: نگرانی من و بسیاری از صاحب نظران این است که اگر در جرائم کسر درختان و موضوع کاشت درختان در باغچه‌های خانگی که بعدا باغ تلقی شود رویکرد ما تحکمی باشد دیگر مردم به کاشت درختان اهتمامی نخواهند داشت.
وی گفت: بنابراین در فرایند تدوین دستورالعمل جدید به شهرداری‌ها اجازه دادیم تا در باغات، مالکان بتوانند یک سری فعالیت‌ها با حفظ درختان داشته باشند تا برایشان محل درآمد باشد و احساس نکنند همه هزینه‌های صیانت از درختان را برای پالایش هوا باید بدهند و اگر درختی قطع شد چند ده میلیون تومان جریمه پرداخت کنند.
سالاری افزود: آن‌ها باید بدانند از محل این خدمتی که انجام می‌دهند منافعی هم دارند. طبق این قاعده برد- برد، شرایط صیانت از درختان پایدارتر خواهد بود.