گزارش مکتوب؛
مشکل بودار در بندرعباس
مدتی است نفس بندرعباس به بند آمده است.
هر چند فاضلاب بندرعباس سالهاست در دریا و در خور‌ها رها می‌شود، اما مدتی است بوی ناشی از آن امان مردم را بریده است.علی از ساکنان مجاور خور می‌گوید: اجازه نفس کشیدن عمیق و حتی بازکردن پنجره را ندارد.به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خلیج فارس؛ از یک ماه پیش سرو کله بوی فاضلاب در مساحت ۴۰ کیلومتر مربع شهر بندرعباس پیدا شده است.گندآب خور گورسوزان منشا این بوی نامطبوع است.خور به معنای پیشروی آب دریا به پهنه خشکی است که معمولا بصورت یک بستر رودخانه‌ای خشک باقی میماند و همچنین محل ورود روان اب‌ها به دریاست.
پاس کاری مسولان؟
فاضلاب از ده‌ها سال پیش در این محل رها و به دریا ریخته می‌شده است، اما تعفن آن درماه اخیر بسیار آزاردهنده شده است. تجمع محله‌های بافت فرسوده در اطراف این خور و نبود شبکه فاضلاب از علت اصلی این مشکل بوده است، اما مدیرعامل آب و فاضلاب شهری هرمزگان مشکل را به گردن شهرداری می‌اندازد.
به گفته امین قصمی این بوی نامطبوع به علت انباشت لجن‌هایی است که در طول سال‌های گذشته در مسیر گندآب ایجاد شده است.
معاون خدمات شهری در گام نخست این گفته‌ها را تکذیب می‌کند و توپ را دوباره در زمین آب و فاضلاب می‌اندازد.
به گفته اسماعیل موحدی ریشه بو به پساب خامی است که از تصفیه خانه بندرعباس به درون خور و سپس دریا ریخته می‌شود.
وی افزاید: این خور‌ها مرتب لایرویی می‌شود.
اما شواهد نشان دهنده از این است که بخش زیادی از خور‌ها نیزار و باتلاق‌هایی ایجاد شده است.
خور‌ها یا لجن زارها؟
خور‌های بندرعباس که روزگاری قرار بود که به یکی از جاذبه‌های گردشگری برای قایق سواری تبدیل شوند اکنون به محل ورد گندآب‌ها و تکثیر انواع میکروب‌ها و الودگی‌ها تبدیل شده اند.
بخشی از این پساب‌ها ناشی از کوتاهی دستگاه هی اجرایی در تکمیل تصفیه خانه فاضلاب بندرعباس است.
به گفته شاهدان شب‌ها دریچه‌های این تصفیه خانه باز و پساب در خور رها می‌شود که گاه ارتفاع آن به بیش از یک متر می‌رسد. این پساب خام پس از تصفیه مقدماتی فوق العاده میکروبی و الوده است و به گفته کارشناسان مهمترین تهدید بهداشتی شهر بندرعباس است.
خانم احمدی کارشناس پایش می‌گوید:شرایط میکروبی این پساب ۳ برابر و بار عالی آن نیز ۲ برابر بالاتر از حد استاندارد است.
غریب پور کارشناس بهداشت محیط هم می‌گوید:خور‌ها علاوه بر مکانی برای رشد انواع میکروب‌ها و آلودگی‌ها به مکانی برای زندگی انواع حشرات و حیوانات موذی تبدیل شده است.
برخی از این خور‌ها که معروف‌ترین آن خور شهناز (خیابان آیت الله غفاری) محل اسکان و حتی استحمام معتادان است که بعد از مصرف مواد وسایل تزریق خود را درون آب پرتاب کرده که همراه جریان فاضلاب به دریا وارد می‌شود.
شهر بندرعباس ۵ خور دارد که طول بلندترین آن ۱۴ کیلومتر است. این خور‌ها در همه مناطق شهر پراکنده اند.
یکی از همسایگان خور می‌گوید: به علت نبود دیوارکشی و پل مجبور به عبور از درون این خور‌های آلوده و کثیف هستیم.
حسینی کارشناس شیلات نیز می‌گوید: زمانی خور‌ها مکان اصلی تخم گذاری و تکثیر آبزیان بودند که سرازیری فاضلاب به درون خور‌ها باعث شده تا این مکان تخم گذاری از بین رود.
بر اساس طرح تفصیلی جامع شهری که به امضای وزیر نیرو نیز رسیده است وظیفه تعیین حریم خور‌ها و ایجاد پل و لایروبی روی ان‌ها برعهده شهرداری است.
تعلل و کوتاهی شهرداری باعث شده است تا اکنون بار اصلی مشکلات زیست محیطی و بهداشتی بر دوش مردم بیفتد.
هدررفت طلای خاکستری
پساب و گند آب‌های موجود خود می‌تواند به عنوان کالای ارزشمند برای توسعه فضای سبز و منابع ابی مورد نیاز صنایع قرار گیرد و همچنین از آلودگی دریا نیز جلوگیری کند.
به گفته کارشناسان این طلای خاکستری مدت هاست در بندرعباس و دیگر شهر‌های هرمزگان به هدر می‌رود.
مدیر عامل آب منطقه‌ای هرمزگان می‌گوید: با استفاده از پساب موجود در بندرعباس می‌توان بیش از ۲ هزار هکتار خانه باغ در اطراف شهر‌های هرمزگان ایجادکرد.
هوشنگ ملایی می‌افزاید: با این پساب می‌توان بیش از ۵ دشت استان را با تغذیه مصنوعی احیا کرد.
اکنون مهمترین مانع در توسعه فضای سبز در بندرعباس منابع آبی شیرین است.
با پساب فعلی در بندرعباس می‌توان همه نیاز‌های فضای سبز و صنعت در بندرعباس را تامین کرد.
نیاز فضای سبز ۲۰۰ لیتر بر ثانیه و صنعت هزار لیتر بر ثانیه است.
بیش از ۸۵ درصد از تصفیه پساب خانگی قابل برگشت و استفاده در فضای سبز و درختکاری و صنعتی و ۱۵ درصد نیز تولید کود کشاورزی و گاز است.
نه تنها از پساب فعلی به علت چرخه ناقص تصفیه هیچ استفاده‌ای نمی‌شود بلکه با رها سازی در دریا خسارت‌های زیست محیطی فراوانی بوجود امده است.
مدیر کل محیط زیست هرمزگان می‌گوید: در بندرعباس روزانه ۷۰۰ لیتر بر ثانیه پساب وارد دریا می‌شود.
حبیب مسیحی می‌افزاید: ۱۲ نقطه در ساحل بندرعباس به عنوان کانون آلایندگی دریا شناسایی شده اند که ۱۱ نقطه ورود عمده پساب و فاضلاب است.
ورود فاضلاب در ساحل باعث ایجاد پدیده آب قهوه‌ای و بوی بد ساحل شده است.
رئیس مرکز اقیانوس شناسی در هرمزگان می‌گوید: ورود فاضلاب به دریا باعث به هم خوردن توزان زیستی و رشد گونه‌های مضر و غیر مفید مانند پلانتگتون‌ها شده است.
صمد حمزه‌ای می‌افزاید: به علت ساخت اسکله و موج شکن‌ها و دیگر بنا‌ها پدیده جز و مد کاهش یافته و امکان خود پالایشی ساحل از رفته است و همین امر مخاطرات پساب‌ها را چندین برابر کرده است.
وی می‌گوید: به علت رسوب ۱۰ متری میکرو ارگانیگ‌ها بیش از ده‌ها سال طول می‌کشد تا آلودگی موجود رفع شود.
بی شک بو تنها یک جبنه آزار دهنده فاضلاب و گند اب‌های تصفیه خانه در بندرعباس است، اما اثرات زیست محیطی و بهداشتی آن سالهاست که مردم را رنج می‌دهد. دریغ از اقدامی اساسی در این زمینه...
* محمد امیرمحمدی