این روزها کارون به سختی نفس می کشد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز خوزستان؛ کلاه حصیری را تا نزدیک چشمانش پایین کشیده و منتظر بود . یک چشم به قلاب ماهیگیری و چشمی به کارون که حالا انگار به سختی نفس میکشید . آقای محسنی که به گفته خودش گهگاهی برای گذران اوقات فراغت ماهیگیری میکند ، با حسرت به دور دست های کارون نگاه میکند و از پیشینه رودخانه ای میگوید که روزگاری ساحلش ، لنگرگاه کشتی های تجاری و تفریحی بوده و حالا به مجمع الجزایری میماند که آماج حملات زیست محیطی است .
رشد جمعیت و به واسطه آن گسترش صنعت و کشاورزی ، حجم وسیعی از آلایندگی را به رودخانه کارون تحمیل کرده و به همین دلیل به اعتقاد بسیاری از کارشناسان محیط زیست ، قطعا این رود خانه قدرت خود پالایی و پویایی گذشته را از دست داده .
ورود زهکش های کشاورزی و آلودگی های صنعتی از یک سو وتخلیه مستقیم فاضلاب تصفیه نشده ی چند بیمارستان به رودخانه کارون در استان از سوی دیگر ، حال شاهرگ حیاتی خوزستان را وخیم کرده است.
در استان خوزستان 59 بیمارستان وجود دارد که از این تعداد مدیریت تصفیه فاضلاب 13 بیمارستان نامناسب است و ورود مستقیم فاضلاب به رودخانه و منابع آبی ، سلامت شهروندان خوزستانی را به خطر انداخته و ضربات مهلکی بر پیکره نحیف کارون وارد کرده .
محمد جواد اشرفی ، مدیر کل حفاظت محیط زیست خوزستان ، شرایط تصفیه خانه 13 بیمارستان در استان را نامناسب اعلام کرده و میگوید : از این تعداد ، فاضلاب عفونی 6 بیمارستان به صورت تصفیه نشده و خام وارد رودخانه ها و منابع آبی استان میشود .
رئیس مرکز بهداشت استان اما ، بدون اشاره به اثرات تخلیه فاضلاب عفونی بیمارستانها ، و ورود آنها به منابع آبی و رودخانه های استان ، عامل تهدید سلامت و بهداشت شهروندان را تخلیه فاضلاب های شهری و پساب های کشاورزی اعلام میکند و میگوید : مرکز بهداشت استان به طور مستمر ، تصفیه خانه بیمارستانهای خصوصی و دولتی را رصد میکند.
حسینی زاده میگوید: مرکز بهداشت استان بر تصفیه خانه بیمارستانهای خصوصی و دولتی نظارت مستمر دارد و بیشتر بیمارستانهای خوزستان دارای سیستم تصفیه فاضلاب هستند و ممکن است فقط برخی از آنها دچار اختلال شده باشند !
مدیر کل حفاظت محیط زیست خوزستان در پاسخ به این ادعا ، سیستم تصفیه فاضلاب های بیمارستانی در خوزستان را نا کار آمد اعلام میکند و میگوید : در برخی شهرستان ها تعدادی بیمارستان یا فاقد تصفیه خانه فاضلاب هستند ویا تصفیه خانه هایی غیر فعال دارند.
ورود حجمی معادل 40 درصد از فاضلاب اهواز ، از 5 خروجی اصلی به صورت مستقیم و بدون تصفیه ، به لحاظ زیست محیطی و اجتماعی ، مشکلات زیادی را دامنگیر اهوازی ها کرده .
آقای محمدی یک شهروند اهوازیست که از مشکلات پوست و موی فرزندش شکایت دارد . او میگوید : پزشک متخصص ، تاکید کرده که آلودگی آب در حساسیت پوستی فرزندش بی تاثیر نیست .
هر چند طرح های تصفیه خانه فاضلاب شهری در خوزستان به ویژه اهواز میتواند نقش مهمی در حل این معضل داشته باشد ، اما روند اجرای این طرحها بسار کند است . دبیر شورای حفاظت کیفی رودخانه کارون ، اجرای این طرحها را قابل قبول نمیداند و میگوید : تخلیه فاضلاب شهری به رودخانه کارون به ویژه مقطع اهواز همچنان ادامه دارد.
اشرفی ، تامین نشدن اعتبار را عامل اصلی عدم پیشرفت طرح های تصفیه خانه فاضلاب اهواز میداند و تاکید میکند نبود منابع مالی باعث شده حتی اقدامات کوتاه مدت هم برای چند نقطه بحرانی به نتیجه نرسد. هر چند شرکت آب و فاضلاب استان متعهد شده بود تا نیمه نخست سال 98 ، پنج تصفیه خانه فاضلاب را در شهرهای استان به بهره برداری برساند اما عدم انجام تعهدات این شرکت موجب شده بهره برداری از این طرح ها که حالا 80 درصد پیشرفت فزیکی دارند میسر نباشد .
حذف ردیف اعتباری مصوبه علاج بخشی و احیای کارون ، یکی از مشکلات اصلی انجام طرح هایی ست که قرار است روح دوباره ای در کالبد نیمه جان کارون بدمند.
بگفته مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان ، اگر چه در این زمینه با ریاست جمهوری هم مکاتباتی داشتیم اما این اعتبار هنوز محقق نشده . هرچند رییس سازمان مدیریت و بودجه در سفر اخیرش به خوزستان وعده داده که اعتبار این طرح در بودجه سال آینده پیش بینی شود . مصوبه ای که حالا تنها راهکار و روزنه امید برای حل معضل تخلیه فاضلاب به کارون است ، چرا که اعتبارات استانی جوابگوی راه اندازی تصفیه خانه های فاضلاب نیست.
کارون برای خوزستان و خوزستانی ها ، نه یک رودخانه ، که شریان زندگی ست . حالا بجز زمین های خسته از عطش و پرندگان مهاجر، قلب اهالی خوزستان هم منتظر نور امیدی ست تا به واسطه التیام پیکرۀ این رود خروشان، بر آنها بتابد.
*سهام خزلی