چشم نوازی زینت اشتغال

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز زنجان ؛ وقتی دقیق می شوی گویی بخشی از اعماق اقیانوس است با گیاهانی شبیه سرخس و برخی پهن برگ و ماهیانی که با باله های رنگارنگ و زیبایشان در میان آن و در نور آبی و سبز رقصان اینطرف و آنطرف می روند و حسابی عشوه گری می کنند.

اینها توصیفاتی است که با دیدن آکواریوم فروشگاه کمتر از 20 متری آقای محمدی به ذهن می رسه.

فروشگاهی در کنار کارگاه کوچک تکثیر و پرورشش که یکی از 21 کارگاه تولید ماهیان زینتی در استان زنجان است.

ماهیان زینتی ماهیان گرمابی و غیر بومی ایران هستند که تقریبا همه آنها از کشورهایی همچون اندونزی، تایلند، چین و مالزی وارد می شود.

امیر محمدی 27 ساله یکی از 60 فعال صنعت پرورش ماهیان زینتی استان است ، جوانی تحصیل کرده که بر اثر یک بیماری پیشرونده از سال ها قبل، ویلچرنشین است.

در پشتی مغازه به حیاط خانه راه داشت، از آنجا وارد کارگاه کوچکش در زیر زمین خانه می شویم.

 50 آکواریوم ماهی پر از گونه های مختلف ماهیان زینتی در این اتاقک با هوای شرجی آنچیزی بود که در بدو ورود دیده و حس می شد. امیر می گوید از کودکی به این کار علاقه داشتم اما مخالفت های پدرم سال ها مانع از شروع فعالیتم بود.

در میان صحبت هایمان پدر امیر هم آمد. مردی 50 ساله که بیش از 30 سال در بازار زنجان، طولانی ترین بازار سرپوشیده جهان میوه فروش است.

ابتدا تصور می کردم پدرش باید مرد مستبد و خودرایی باشد اما با دیدن ظاهر ساده و چهره مهربانش دریافتم باید دلایل خاص خودش را داشته باشد.

در جمع ما و هم صحبت ما شد. با لبخند چرایی مخالفت چند ساله اش را پرسیدم گفت: من 3 فرزند پسر دارم که هر 3 آنها معلول هستند. البته امیر که فرزند کوچکتر است نسبت به آنها شرایط بهتری دارد و قادر است بر روی ویلچر اموراتش را بگذراند.

اشک در چشمان پدر حلقه زد و در این حال ادامه داد: راه اندازی کارگاه تولید ماهیان زینتی نیاز به آکواریوم های زیاد و بزرگ داشت، همیشه با خود فکر می کردم امیر چگونه می تواند از پس نگهداری و رسیدگی به ماهیان آن بر آید، نظافت این آکواریوم ها برای او کار راحتی بنظر نمی رسید.

بعد با نگاهی سرشار از شوق پدرانه و لبخندی که چین های محبت بر گونه اش ترسیم کرد به امیر خیره شد و گفت: اما پسر من نشان داد که خواستن ، توانستن است.

به او گفتم: خب چه شد که رضایت دادید؟ باز هم لبخندی زد و گفت: این هم از زیرکی او بود که سال 89 در شب تولدم یک آکواریوم با ماهیان زیبا به من هدیه داد، آنجا بود که اوج علاقه اش را دیدم و دیگر نتوانستم مخالفت کنم.

اومی گوید:  بعد از گذراندن دوره های آموزشی، پدر بخش از زیرزمین خانه را که 6 مترمربع بود در اختیارم گذاشت و من کار را با 18 آکواریوم شروع کردم و بعد به همراهی پدر و مادر به مرور تعداد ماهیان و آکواریوم ها را افزایش دادم تا اینکه امروز بعد از گذشت حدود 8 سال حالا دیگر بصورت کاملا حرفه ای فعالیت و ماهیان تولیدی خود را صادر می کنم.

امیر در ادامه  تاکید دارد  و می گوید:  از آنجایی که پدرم بیشتر به کسب و کار در بازار می پردازد و مادرم هم بیشتر اوقات به امورات خانه رسیدگی می کند، تصمیم گرفتم دو نفر را برای انجام فعالیت های تکثیر و فروش استخدام کنم و از اینکه به نوعی کارآفرینی کرده ام خوشحالم.

تکثیر و پرورش ماهیان زینتی، زینت اشتغال استان

امیر می گوید: مثلا برای پرورش ماهی سیچیلاید 500 تومان هزینه و 10 هزار تومان فروخته می شود و این یعنی بعد از یک و نیم ماه دوره پرورش، هزار و 900 درصد سود عاید تولید کننده می شود و این نشان از حاشیه سود بالای این شغل دارد.

اسماعیلی دیگر تولید کننده ماهیان زینتی در استان زنجان است، برای گفتگو با او راهی روستای باری در 40 کیلومتری مرکز استان شدیم.

کارگاه نسبتا بزرگی در دل خانه های روستایی که حدود 200 آکواریوم با انواع ماهیان ریز و درشت در آن دارد.

مردی  35ساله که هر روز بعد از پایان ساعت کار اداری به روستا می آید و آستین ها را برای فعالیت در سنگر تولید بالا می زند.

اسماعیلی هم که از درآمد این کار بسیار راضی است همان حرف های امیر را می گوید، اینکه تولید ماهیان زینتی هزینه چندانی ندارد ولی در مقابل درآمدش چشمگیر است، ماهیانی که از هزار تومان تا چند میلیون تومان ارزش مالی دارند.

کارشناس تکثیر شیلات استان زنجان که پا به پای ما به این کارگاه ها سر زد می گوید : سالیانه 600هزار قطعه انواع ماهیان زینتی در این استان تولید می شود که اگر با چرتکه تولیدکنندگان حساب کنیم سود این صنعت لوکس برای فعالان زنجانی در مجموع حدود 6 میلیارد تومان است.

سهرابی خبر می دهد: ماهیان زینتی استان بیشتر به بازارهای تهران و البرز ارسال و بخشی از آن نیز به کشورهایی چون ترکیه و عراق صادر می شود.

پژوهش و ابتکار، رمز پیشرفت و خود اتکایی

پژوهش و ابتکار موجب شده امیر، این تولید کننده جوان و با انگیزه پا را فراتر بگذارد ، او در مغازه فروش ماهیان زینتی اش دو آکواریوم دیگر دارد، یکی پر از کرم های سوسک های سیاه و و دیگری پر از کرم های کوچک و بزرگ.

او می گوید: هزینه تامین غذای ماهیان زینتی که اغلب آن وارداتی است در سال های اخیر افزایش یافته و این موجب شد به فکر تکثیر سوسک های مخصوص میل ورم برای تامین غذای ماهی بیوفتیم.

امیر ادامه می دهد: تخم این سوسک ها رشد می کنند و به کرم های میل ورم تبدیل می شوند، کرم هایی سرشار از پروتئین که رشد ماهیان را تسریع و دوره تکثیر و پرورش این ماهیان را کوتاه تر می کند.

رضا باقری فروشنده تجهیزات و غذای ماهیان زینتی است. او از افزایش دو تا 3 برابری قیمت غذای وارداتی ماهیان زینتی می گوید و اینکه تولید این غذاها نیاز به تکنولوژی خاصی ندارد و براحتی  در ایران قابل تولید است اما انگار این صنعت هم مافیایی دارد که از قبل واردات آن سودهای کلانی می برند.

خالص سازی ژن در ماهیان ناخالص

سهرابی  ، کارشناس تکثیر شیلات استان از خالص سازی ژن در ماهیان ناخالص وارداتی خبر می دهد و اینکه خوشبختانه بسیاری از فعالان این صنعت با آگاهی به علوم روز تکثیر و پرورش ماهیان زینتی اقدام به این کار ارزش آفرین می کنند.

او آقای برقه ای را به ما معرفی می کند که خود پشتیبان است و ضمن حمایت از سایر تولید کنندگان خود نیز، بعد از 8 سال فعالیت در این صنعت کارکشته شده است.

کارگاه آقای برقه ای با بیش از 150 آکواریوم در میان کوچه باغ های جاده زنجان به تبریز است. او هم که جوان است و طالب پیشرفت می گوید: ژن برخی ماهیان گران قیمت وارداتی مانند گوپی در کشورهای مبدا همچون تایلند و مالزی ناخالص می شود تا بازار ماهیان ارزشمند در انحصار خودشان باشد.

برقه ای ادامه می دهد: از آنجا که هوش و اراده ایرانی در جهان مثال زدنی است، ما هم تسلیم این خواسته چشم بادامی های شرق آسیا نشین نشدیم و آستین ها را برای خالص سازی ژن این آبزیان قیمتی بالا زدیم و موفق به خالص سازی ژن تا 70 درصد شدیم.

او می گوید: با این اقدام علمی و تخصصی، ماهیان تکثیر یافته خالص هستند و ارزش صادراتی بالایی هم برای کشور دارند، ماهیان که قیمت هر یک از آنها بیش از یک میلیون تومان است.

چترحمایتی اینبار برسر فعالان این صنعت زینتی

وقتی برقه ای ازپشتیبانی وحمایت جوانان جویای کار گفت، خوب پیدا بود که همت ها برای توسعه این صنعت پرسود، بالاست.

او می گوید: درصورت علاقه مندی، هرفردی می تواند بعد از گذراندن دوره کوتاه دو ماهه، با کمترین آورده در گوشه ای خانه یا محل کار اقدام به تکثیر و پرورش ماهیان زینتی کند.

مدیر شیلات استان هم می گوید: پارسال 12 میلیارد تومان تسهیلات مشاغل خانگی برای راه اندازی کارگاه های کوچک و بزرگ تکثیر و پرورش ماهیان زینتی در استان زنجان اعطا شد.

حقی راد سود تسهیلات مشاغل خانگی برای پرورش دهندگان با ظرفیت کمتر از 50 هزار قطعه است که با 9 درصد اعلام می کند و ادامه می دهد: 80 درصد سرمایه مورد نیاز از محل صندوق توسعه ملی پرداخت می شود و تنها 20 درصد سرمایه، آورده متقاضیان است.

گردش مالی ماهیان زینتی در جهان سالانه 20 میلیارد دلار است، صنعتی کم زحمت و پر درآمد که حداقل فضای مورد نیاز برای آن یک اتاقک 12 متری است با روزانه دو تا 3 ساعت رسیدگی جدی، که باز شدن چتر حمایت مسئولان بر سر علاقه مندان به آن می تواند نوید اشتغال برای جوانان جویای کار و زمینه ای برای رونق اقتصادی در کشور باشد.

نویسنده : زهرا شیرمحمدی