سیاستهای دوگانه و متعهد نبودن آمریکا و اروپا به تعهدات بین المللی خود مهمترین عامل افزایش احتمال تشدید رقابتهای هستهای در جهان است.
شورای روابط خارجی آمریکا امروز در گزارشی اعلام کرد: ما در حال وارد شدن به یک دوره جدید و خطرناک هستیم. رقابت هسته ای یا حتی استفاده از تسلیحات هسته ای می تواند بار دیگر به بزرگترین تهدید برای ثبات جهانی تبدیل شود.
اما آمریکا و اروپا در ورود به این دوره جدید و خطرناک چه نقشی دارند؟
اتحادیه اروپا امروز در نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی از اجرای پادمان های آژانس در خاورمیانه حمایت کرد و از کره شمالی خواست در زمینه خلع سلاح هستهای گامهای عملی بردارد. اما در عین حال نسبت به طرح شدن موضوع برنامه هسته ای رژیم صهیونیستی در نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی ابراز نارضایتی کرد.
در بیانیه اتحادیه اروپا که در سایت این اتحادیه درج شده, به نقل از نماینده اتحادیه اروپا آمده است: "اتحادیه اروپا همچنان به اجرای قطعنامه مربوط به خاورمیانه که در کنفرانس بازنگری ان پی تی سال 1995 تصویب شد, متعهد است. اتحادیه اروپا همچنان قویا از طرح اقدام درباره خاورمیانه که در کنفرانس بازنگری ان پی تی سال 2010 بر سر آن توافق شد, حمایت می کند و بر حمایت کامل خود از ایجاد منطقه عاری از تسلیحات هسته ای و دیگر تسلیحات کشتار جمعی و سامانه های حمل آنها در خاورمیانه –چنانچه به توافق کشورهای عضو ان پی تی رسید- تاکید می کند."
هیئت نمایندگی اتحادیه اروپا در وین پیش از این در روز پنج شنبه گذشته هم در در صفحه توییتر خود نوشت: "شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی هم اکنون درحال برگزاری نشست است. بسیاری از مسائل هسته ای مهم برای امنیت اتحادیه اروپا در دستور کار این نشست قرار دارد از جمله کره شمالی، ایران و سوریه.
اتحادیه اروپا در بیانیه ای دیگر از کره شمالی هم خواست گام های ملموسی را در جهت خلع سلاح هسته ای کامل بردارد.
نماینده اتحادیه اروپا در این بیانیه اعلام کرد: اتحادیه اروپا به عنوان حامی قوی نظام خلع سلاح و منع اشاعه هسته ای بین المللی از کره شمالی می خواهد تا گام های ملموسی را در جهت خلع سلاح هسته ای کامل، مورد اطمینان و برگشت ناپذیر بردارد که به راستی آزمایی ماهیت کاملا صلح آمیز برنامه هسته ای کره شمالی منتهی شود؛ برنامه ای که در آن آژانس بین المللی انرژی اتمی باید نقشی کلیدی در آن ایفا کند.
با این حال این اتحادیه مثل همیشه امروز در رویکردی دوگانه اعلام کرد از مطرح شدن موضوع برنامه هسته ای رژیم صهیونیستی در نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی ناراضی است. این اتحادیه در توجیه این نارضایتی افزود: "این یک موضوع سیاسی اختلاف برانگیز است که نباید بر کار نهاد فنی چون آژانس بین المللی انرژی اتمی اثر بگذارد."
این تنها مورد کارشکنی اتحادیه اروپا نیست. این اتحادیه با وجود عمل کردن تهران به همه تعهدات هستهای خود در برجام، همچون آمریکا به تعهدات خود در این توافقنامه عمل نکرد.
پیش از آن آمریکا با خارج شدن از برجام زمینه تضعیف این معاهده بین المللی را فراهم کرد. پس از این کارشکنیها ایران روندی کند اما پیوسته را برای کاهش تعهداتش در قبال شمار زیادی از محدودیت های موجود در این توافق نامه آغاز کرده است.
چو سون هوی معاون وزیر امور خارجه کره شمالی دیروز اعلام کرد اگر فرصت دیپلماسی در ارتباط با موضوع شبه جزیره کره از دست برود, آمریکا مسئول خواهد بود. وی همچنین اعلام کرد پیونگ یانگ گام هایی را در راستای اعتماد سازی با آمریکا برداشته است اما چیزی که در عوض دریافت کرده حس خیانت بوده است.
در پایان این پرسش مطرح میشود که با وجود این سیاستهای دوگانه و متعهد نبودن آمریکا و اروپا به تعهدات خود در جهان چگونه میشود انتظار داشت دیگر طرفهای مناقشههای هستهای به تعهدات خود عمل کنند؟ و با این اوضاع آشفته چگونه میتوان انتظار داشت جهان روند کاهش مناقشه های هستهای را در پیش گیرد؟
---------------------------------------
عبدالرضا خلیلی