قصه قاچاق فیلم از حدود ۲ دهه پیش آغاز شد و عوامل متعددی از جمله تعلل برخی مسئولان سینمایی در برخورد با قاچاقچیان و مراقبت ناکافی سینماگران از اثر هنری خود سبب شده این قصه دنباله دار شود.
آقای میلاد نجفی روزنامه نگار سینمایی میگوید؛ بسیاری از صاحب نظران معتقدند فیلم هایی چون «رحمان ۱۴۰۰» که دچار ممیزی میشوند و ورودشان به شبکه نمایش خانگی با، اما و اگر مواجه میشود به دست صاحبان فیلم بر بستر سایتها یا شبکههای اجتماعی قرار میگیرد که این اقدام به نوعی تحت فشار گذاشتن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای دادن مجوز به فیلمهاست.
«متری شیش و نیم» دیگر فیلمی بود که همزمان با آخرین روزهای نمایش بر پرده سینما و در حالی که هنوز میفروخت بر بستر اینترنت قرار گرفت. کارگردان و تهیه کننده این فیلم معتقدند فیلمشان را افرادی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر کرده اند، اما مسئولان سینمایی میگویند چنین حرفی صحت ندارد و آقای ساداتیان باید در دادگاه پاسخگو باشد.
در چند هفته گذشته شاهد انتشار نسخه تلگرامی «سرخپوست» باکیفیت پایین هم بودیم. آقای محمد حسین قاسمی تهیه کننده سینما که جدیدترین فیلم او به همین شکل قاچاق شده بود در این باره گفت: متأسفانه عدهای سود جو هستند که از پرده سینما فیلم میگیرند و بعد میخواهند از طریق انتشار نسخه بی کیفیت فیلم در شبکههای اجتماعی از صاحب اثر اخاذی کنند.
قاچاق فیلم شگردهای مختلفی دارد، اما پیامد آن نابودی سینماست.
قصه قاچاق فیلمهای سینمایی به حدود دو دهه پیش بر میگردد. آن زمان سینماگران گردهمایی گذاشتند و طومار امضا کردند، ولی اتفاق خاصی نیافتاد. جلوتر که آمدیم، فیلمهایی که اجازه نمایش پیدا نمیکردند یا از پرده پایین کشیده میشدند به صورت «سی دی» یا «دی وی دی» در معابر عمومی فروخته میشد. امحای نسخه قاچاق فیلم اگر چه در کوتاه مدت روند آن را کند میکرد، اما در بلند مدت تأثیر آنچنانی نداشت.
بعدها که جریان آزاد اطلاعات شکل و اینترنت سرعت گرفت قاچاق فیلم هم راحتتر شد. حالا بعضی فیلمها زودتر از ورود به شبکه نمایش خانگی و گاهی با فاصله چند دقیقه پس از ورود به شبکه نمایش خانگی در دسترس عموم قرار میگیرد.
آقای سید ضیا هاشمی رئیس کانون تهیه کنندگان سینما در مصاحبه اختصاصی با ما درباره چگونگی قاچاق فیلمهای سینمایی گفت: درباره قاچاق فیلمها دو نظریه وجود دارد. بعضی از صاحبان فیلمهای توقیفی یا مستلزم ممیزی، برای فشار به نهادهای مسؤول برای گرفتن پروانه ساخت یا نمایش، فیلم را بر بستر اینترنت قرار میدهند، همچنین در بعضی موارد میبینیم که فیلم برای دفاتر پخش یا حضور در جشنوارههای مختلف رفته است و به جای اینکه نسخه «دی سی پی» فیلم دریافت شود «دی وی دی» آن دریافت شده و همین مسئله سبب قاچاق اثر شده است.
وی ادامه داد: حفظ و صیانت اثر بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و باید به شکل جدی تری به این موضوع رسیدگی شود. ما به عنوان نماینده صنف تهیه کنندگان حامی حقوق تهیه کنندگان سینما هستیم.
برای پیگیری این موضوع به سازمان سینمایی رفتیم. آقای سید محمد مهدی طباطبایی نژاد در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما درباره این موضوع گفت: مدل جدیدی برای مقابله با قاچاق فیلمها طراحی شده و اداره کل صیانت از محصولات فرهنگی هنری همکاری مستمری در استانها و تهران با همکاری ناجا و دادستانی تهران آغاز کرده است.
وی ادامه داد: صیانت از آثار سینمایی همواره یکی از دغدغهها بوده و پیگیر آن هستیم.
گردش مالی قاچاق فیلمهای سینمایی حدود ۱۰ برابر گردش مالی سینما است و اگر زودتر به آن رسیدگی نشود تبعات جبران ناپذیری برای سینما دارد.