استان قزوین علاوه برداشتن ۱۲ درصد از آثار تاریخی کشور، از تنوع اقلیمی و جاذبههای طبیعی فراوانی همچون چشمههای آب گرم معدنی نیز برخوردار است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، ظرفیتی که تقریبا ناشناخته است، این ظرفیت که مهمترین آنها آبگرم منطقه یله گنبد و آبگرم خرقان شهر آبگرم است در شهرستانهای قزوین و آوج واقع شده اند. یکی از کارشناس امور گردشگری و طبیعی استان قزوین میگوید : امروزه یکى از منابع مهم جذب گردشگر ، استفاده بهینه از آب هاى گرم و معدنى است. به گفته خانم زرآبادی، تجربه کشورهایى مانند ایتالیا، فرانسه، آلمان و ژاپن در این خصوص نشان داده است که اگر این منابع طبیعى با برنامه ریزى درست بهره بردارى شود علاوه بر ارزش هاى اقتصادى، بخشى از هزینه درمان بیماران را هم کاهش میدهد. او میافزاید : چشمه هاى آبگرم ومعدنی استان قزوین امکانات بالقوه اى هستند در حالى که امکانات رفاهی و راه هاى دسترسى چشمه هاى آب گرم مناسب نیست و به نوعی فقط افراد محلى به طور سنتى به این چشمهها دسترسى دارند. خاصیت آبگرمهای قزوین بیشتر از سرعین اردبیل احمد حسینی یکی دیگراز کارشناسان گردشگری وطبیعی استان قزوین معتقد است ، ظرفیتهای آبگرمهای این استان اگر بیشتر از آبگرم سرعین در استان اردبیل نباشد، کمتر نیست، اما متاسفانه از این ظرفیت میتوان گفت که هیچ استفادهای نمیشود. او اضافه میکند : چرا نباید از ظرفیت استان قزوین که درمسیر ارتباطی 11 استان کشور قرار دارد و در روزهای عادی حدود 300 هزار خودرو و در روزهای تعطیل 600 هزار خودرو از این استان عبور میکنند استفاده نشود. حسینی میگوید: اگر مسئولان امکانات رفاهی و زیر ساختی را در مناطق مانند آبگرم فراهم کنند، قطعا تعدادی زیادی از این مسافران از این ظرفیت استفاده میکنند که موجب جذب گردشگر و سرمایه خواهد شد. به گفته حسینی، سامان دادن به وضعیت چشمه هاى آب گرم مانند (ساخت مراکز آب درمانى و رفاهى در جوار آنها) براى جذب گردشگران داخلى و خارجى همت مسئولان را مى طلبد که متاسفانه این عزم دیده نمیشود. احمد تقی پور یکی از شهروندان قزوینی که به همراه خانواده اش به آبگرم یله گنبد بخش کوهین آمده بود هم میگوید: من آبگرم سرعین را تجربه کردم و اگر خاصیت آب درمانی آبگرم یله گنبد از آبگرم سرعین بیشتر نباشد کمتر نیست. او می افزاید : ولی چه فایده این آبگرم، نه راه دسترسی مناسب دارد و نه از امکانات رفاهی و اقامتی برخوردار است. معرفی ظرفیت آبگرمهای قزوین نیازمند عزم مسئولان تقی پور همچنین اضافه میکند: خود مردم استان قزوین شناختی ازآبگرمهای استان و از ظرفیتها آنها اطلاعی ندارند چه رسد به مسافران وگردشگران، معرفی این ظرفیت عزم مسئولان را میطلبد.
مشخصات آبگرمهای استان قزوین همانگونه که گفته شد دو آبگرم یله گنبد و خرقان اگرچه ظرفیتی بالا برای تبدیل قزوین به یکی از قطبهای گردشگری درمانی و طبیعی کشور است، اما به علت نداشتن امکانات زیربنایی این ظرفیت هنوز در خدمت توسعه اقتصادی و رونق اشتغال قرار نگرفته است. آب گرم یله گنبد گوگردی بوده و با متوسط دمای ۴۲ درجه سانتی گراد برای درمان انواع بیماریهای گوارشی از طریق استنشاق و عصبی و مفصلی از طریق آبتنی موثر است. آب این چشمه از دسته آبهای معدنی بی کربنات کلسیک آهن و گازدارگرم است و استحمام در آن به علت برخورداری از گاز کربنیک و گرمای آن تسکین بخش است. آبگرم آهکی خرقان هم از آبهایی از نوع کلروه سدیک و بیکربنات کلسیک گرم با pH اسید است و استحمام و استنشاق بخار آن برای کاهش و رفع دردهای سیاتیک، رماتیسم و عفونتهای مجاری تنفسی و. موثر است. دکتر کشاورز فوق تخصص پوست درباره خواص درمانی آبگرمهای قزوین میگوید: آبگرم در درمان دردهای مختلف از جمله اعصاب و روان، مفصلی، سیاتیک و رماتیسم، کم خونی، عفونتهای مجاری تنفسی، تورم گلو و حلق و یبوست مؤثر است. به گفته این متخصص، آشامیدن بهداشتی این آبها هم در عملکرد بهتر دستگاه گوارش، کبد، مجاری صفرا و بیماریهای معده و روده و تغذیهای مؤثر است. او میافزاید : امروزه در کشورهای مختلف دنیا از وجود چشمههای آب گرم برای جذب توریست درمانی استفاده میکنند، اما این امر در کشور ما هنوز جا نیفتاده و مسئولان به این فکر نیستند که میتوان از این امکانات طبیعی در جذب توریست داخلی و خارجی استفاده کرد. کشاورز اضافه میکند : تا کنون نتوانسته ایم با برنامه ریزی و سیاست گذاری مناسب نسبت به شناسایی چشمههای آب گرم و توسعه زیرساختهای گردشگری در این مناطق به درستی عمل کنیم و سهم قابل قبولی در توسعه توریسم درمانی داشته باشیم. انتخاب آبگرمها به عنوان مناطق نمونه گردشگری اگرچه آبگرم خرقان و یله گنبد قزوین به عنوان مناطق نمونه گردشگری انتخاب شده اند و هرکدام از آنها برای ایجاد زیرساخت و تاسیسات گردشگری به سرمایه گذار واگذار شدند، اما به دلایل مختلف تاکنون این سرمایه گذاری به نتایج لازم نرسیده است. همانگونه که گفته شد مسافرانی که برای تسکین دردها و بیماریهای گوارشی، عصبی و مفصلی به آبگرم یله گنبد و خرقان مراجعه میکنند با کمترین امکانات رفاهی مواجه میشوند و به شکل سنتی و اولیه از آب این مکانها استفاده میکنند بطوریکه خبری از دوش و رختکن و سرویس بهداشتی مناسب و درخور شان گردشگران نیست و همه امکانات به چند آلونک که نام سوییت بر روی آنها گذاشته شده است، خلاصه میشود. راه دسترسی به این آبگرمها نیز تعریفی ندارد به عنوان مثال مسافرانی که برای رسیدن به آبگرم یله گنبد باید بیش از ۱۰ کیلومتر راه خاکی و پر دست انداز را بپیمایند و ریسک خراب شدن خودروی خود را نیز به جان بخرند. اگرچه دست کم این وضعیت در آبگرم خرقان بهتر است و در شهر آبگرم یک مجموعه آبدرمانی کوچک وجود دارد، اما در این شهر نیز امکانات لازم برای مسافران فراهم نیست و استفاده ظرفیت موجود این منطقه برای پذیرش گردشگر با فقدان امکانات زیرساختی مغفول مانده است. رفیعی از استادان اقتصاد دانشگاه با گلایه از توجه نکردن مسئولان به صنعت گردشگری میگوید: اگر مسئولان به همین چشمههای آبگرم موجود در کشور توجه میکردند، ما نیازی به صادرات نفت نداشتیم. او میافزاید: از میان چشمههای آب گرم که خاصیت درمانی دارند فقط در شهرستان سرعین است که با همکاری بخش خصوصی زیر ساختهای مورد نیاز در بخش گردشگری توسعه و تعدادی هتل و مرکز اقامتی ساخته شده ، اما در بقیه استانها هنوز امکان حضور گردشگران داخلی برای آب درمانی نیز فراهم نشده است چه برسد به گردشگران خارجی. یکی از مسافرانی که از، اصفهان به آبگرم یله گنبد قزوین آمده به ما میگوید: سه چهار سال پیش نیز سری به اینجا زده بودیم و اکنون نیز که دوباره به اینجا آمده ایم، امکاناتی به آبگرم اضافه نشده است. وی علت مراجعه خود به آبگرم یله گنبد را درمان و تسکین بیماری مفصلی که از آن رنج میبرد عنوان میکند و میافزاید: اگر امکانات اینجا مناسب بود و راه دسترسی خوبی داشت و امکانات بهداشتی مانند دوش و حوضچه و امکانات رفاهی همچون هتل یا میهمان پذیر و رستوران در آن وجود داشت در سال، چند بار به اتفاق خانواده از آن استفاده میکردیم، اما متاسفانه امکانات رفاهی و زیرساختی در اینجا در حد صفر است و اجازه نمیدهد که بیش از این از آبگرم این مکان استفاده کرد. با وجود همه تاکیدهای مسئولان عالی کشور و ضرورت گام برداشتن در مسیر اقتصاد مقاومتی که یکی از الزامهای آن توجه به ظرفیتهای داخلی و فعال سازی آنها از جمله در بخش گردشگری است، اما به نظر میرسد در استان قزوین تاکنون اقدام شایسته و درخوری برای بهره گیری از ظرفیت آبگرمها و استفاده از پتانسیل این بخش برای رونق اشتغال و اقتصاد منطقه صورت نگرفته و در این خصوص بیشتر حرف و شعار زده شده و هنوز عمل خاصی مشاهده نشده است. معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین میگوید: در دولت دهم و در جریان اولین سفر رییس جمهوری وقت به قزوین آبگرم خرقان در شهر آبگرم شهرستان آوج و آبگرم یله گنبد در بخش کوهین شهرستان قزوین جزو مناطق نمونه گردشگری استان انتخاب شدند. نادر محمدی میافزاید: پس از آن، به منظور سرمایه گذاری و ایجاد زیرساختهای گردشگری لازم آبگرم یله گنبد به شرکت چشمه احرار و آبگرم خرقان نیز به شرکت عرشیا واگذار شد، اما به دلایل مختلف از جمله مشکلات مالی سرمایه گذاران ومشکلات برای دریافت مجوزهای لازم از دستگاههای مربوطه اقدامی از سوی آنان در جهت ایجاد زیرساخت و یا راه اندازی مجموعههای آبدرمانی و تفریحی در مکانهای یاد شده انجام نشد. محمدی اضافه میکند: در پی این اتفاق فراخوانی برای جذب سرمایه گذار در آبگرم خرقان انجام شد و یک سرمایه گذار برای آن جذب شد و پس از تهیه زمین، کار ساخت یک مجموعه مدرن آب درمانی، تفریحی و اقامتی در شهر آبگرم آغاز شد که با ۳۰ درصد پیشرفت به علت مشکلات مالی سرمایه گذار فعلا متوقف شده است. محمدی ابراز امیدواری میکند ، با اختصاص تسهیلات مورد نیاز به این سرمایه گذار بتوان این مجموعه را تکمیل و به سرانجام رساند. معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین با بیان اینکه یک طرح دیگر سرمایه گذاری مربوط به مجموعه شرکت عرشیا نیز در شهر آبگرم متوقف باقی مانده است، میافزاید: اگر طرحهای سرمایه گذاری فعلی در آبگرم به نتیجه برسند بدون شک در آینده سرمایه گذاران جدید نیز به این حوزه ورود پیدا میکنند. محمدی در خصوص مشکلات پیش روی سرمایه گذاری دربخش آبگرمهای قزوین معتقد است: در آبگرم خرقان مشکل اساسی این است که در این شهر سیستم فاضلاب وجود ندارد و این مساله معضل اساسی برای سرمایه گذار است و در حال حاضر نیز سرمایه گذار با این مشکل دست و پنجه نرم میکند که البته مسئولان محلی و استانی برای رفع این مشکل قول مساعد داده اند. این مسئول با بیان اینکه مشکل ما در آبگرم یله گنبد نیز امکانات زیربنایی و خدماتی از جمله در بخش راه است اضافه میکند: ۱۶ کیلومتر از جاده مربوط به این آبگرم خاکی است که در سالهای گذشته زیرسازی پنج کیلومتر آن با اعتبارات میراث فرهنگی انجام شد، اما هنوز آسفالت آن کامل نشده و امیدواریم با انتخاب سرمایه گذار و کمک دولت بتوان مشکلات موجود در این منطقه نمونه گردشگری را مرتفع کنیم.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین معتقد است: آبگرم یله گنبد و خرقان به لحاظ موقعیتی شرایط ایده آل و حتی بهتر از سرعین دارند، اما در خصوص وضعیت آبدهی و دبی آنها هنوز به جز یکسری مطالعات اولیه توسط دانشگاه شاهرود کار خاصی انجام نشده است با این حال در بدترین حالت ممکن، این آبگرمها ظرفیت توسعه مناطق خود و اشتغالزایی جوانان منطقه را دارند. فرماندار آوج میگوید: آبگرم خرقان این شهرستان با مشکل اوقافی بودن اراضی و معارض روبرو است که در حال حل و فصل هستیم و بخش زیادی از انرژی خود را برای فعال کردن این طرح به کار گرفته ایم. نصرت الله علیرضایی میافزاید: نباید طرحهای سرمایه گذاری طولانی شوند و تلاش میکنیم مجوزها و استعلامهای طرحهای گردشگری موجود از جمله در بخش آبگرم زودتر صادر شوند و به روان سازی آنها کمک کنیم. علیرضایی اضافه میکند: متاسفانه با سرمایه گذاران به گونهای برخورد میکنیم که تمایل و رغبت فعالیت در آنها کور میشود. فرماندار آوج معتقد است ، به علت تجربیات ناموفق در زمینه سرمایه گذاری، متاسفانه سرمایه گذاران جدید نیز رغبتی برای حضور در آبگرم ندارند و تا طرحهای فعلی به نتیجه نرسند نمیتوان برای فعال سازی از ظرفیت آبگرم در زمینه رونق گردشگری منطقه استفاده کرد. استقبال نکردن سرمایه گذاران در آبگرمهای قزوین معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین میگوید: مشکل طرح آبدرمانی خرقان آبگرم بدهی معوق و موانعی است که خود سرمایه گذار در دریافت تسهیلات بانکی با آن روبرو شده است چرا که فرد متقاضی برای دریافت تسهیلات آن هم چندین میلیارد تومان باید از شرایط لازم برخوردار باشد. علی فرخزاد میافزاید: با وجود این مشکل مقرر شد از طریق معاونت اقتصادی استانداری قزوین و رایزنی با بانکهای تهران و حل مشکل تامین وثیقه بتوان تسهیلات لازم را در اختیار این سرمایه گذار قرار داد.
جوابگو بودن ذخایر آبی یله گنبد برای ۵۰ سال آینده معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین نیزدرخصوص وضعیت آبگرم یله گنبد میگوید: این مکان یکی از ظرفیتهای بالقوه استان قزوین در بخش گردشگری به شمار میرود که البته تاکنون آن گونه که باید معرفی نشده و از ظرفیت آن برای رونق اقتصادی منطقه و استان استفاده نشده است. علی فرخزاد در پاسخ این سوال که چه کسی باید این ظرفیت بالقوه را به باالفعل تبدیل کند میافزاید: جذب سرمایه گذار و ساماندهی ظرفیتهای آبگرم در اولویت مدیریت ارشد استان قرار دارد. فرخزاد اضافه میکند : محققان دانشگاه شاهرود عهده دار انجام مطالعات در آبگرم یله گنبد شدند و نتایج مطالعات آنها نزدیک به ۲ سال هم به طول انجامید نشان داد ذخایر آبی این آبگرم تا بیش از ۵۰ سال آینده جوابگو و کافی است. معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین اضافه میکند : دبی آب و دما و خواص درمانی این آبگرم از خیلی آبگرمهای مطرح کشور حتی سرعین نیز بیشتر است. فرخزاد با بیان اینکه در مکان فعلی چشمه آبگرم یله گنبد به علت ناهمگونی و امکان رانش و ریزش کوه و بروز سیل امکان چندانی برای ایجاد تاسیسات و انجام عملیات عمرانی از جمله رساندن راه دسترسی به مقصد و ساخت مجموعه آبدرمانی و اقامتگاه وجود ندارد میافزاید: البته مطالعات نشان میدهد امکان انتقال آب از چشمه به بالادست وجود دارد که در این باره در حال ایجاد بستر و زیرساختهای لازم هستیم. وی میگوید: با تامین اعتبار از محل سفر رییس جمهوری راه دسترسی به منطقه و آبگرم توسط پیمانکاران در دست اجراست و عملیات برق رسانی نیز در حال انجام است. قابلیت ۵ هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری در آبگرم یله گنبدقزوین فرخزاد با بیان اینکه با ایجاد زیرساختهای لازم این مکان را برای جذب سرمایه گذار آماده میکنیم، اظهار میدارد منطقه نمونه گردشگری آبگرم یله گنبد تا پنج هزار میلیارد ریال ظرفیت سرمایه گذاری را داراست. معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین با بیان اینکه یله گنبد این استعداد را دارد که از سرعین نیز مطرحتر شود، افزود: اگر شاهد سرمایه گذاری مناسب در این منطقه که نزدیکی به پایتخت و آب و هوای خنک و طبیعت بکر و زیبا و خواص درمانی بالای آب از ویژگیهای آن است باشیم در مدت نزدیکی اقتصاد استان متحول میشود. فرخزاد با بیان اینکه سرمایه گذاری در آبگرم یله گنبد فقط به ساخت یک هتل و مجموعه آبدرمانی خلاصه نمیشود، میافزاید: سرمایه گذار این مکان باید از توان فنی و مالی بالایی برخوردار باشد چرا که در این فضا باید یک مجموعه بزرگ گردشگری ایجاد شود. معاون عمرانی استانداری قزوین همچنین میگوید: پیش بینی میکنیم با راه اندازی این مجموعه برای ۱۰ هزار نفر در سطح منطقه اشتغالزایی شود. دیگر آبهای معدنی واقع دراستان قزوین از دیگر آبهای معدنی واقع در استان قزوین میتوان از چشمههای آب معدنی آب ترش و لرزان در شمال غربی جاده قزوین - رشت همچنین چشمه آب معدنی الله بلاغی در حومه روستای ماهان واقع در بخش طارم سفلی و چشمه آب معدنی الموت در حومه روستای گرمارود واقع در شمال شرقی بخش الموت نام برد که به اعتقاد کارشناسان حوزه گردشگری، نبود زیرساختهای مناسب برای معرفی آب گرمهای قزوین باعث شده است تا از ظرفیت آنها به طور کامل استفاده نشود و شاهد استفاده سنتی از آنها باشیم.
سخن پایانی مسئولان سالهاست ازاهمیت ظرفیتهای گردشگری آبگرم استان قزوین برای جذب گردشگر حرف میزنند و از برنامه ریزی برای ساماندهی و ایجاد زیرساختهای لازم صحبت به میان میآورند، اما تاکنون این صحبتها عملی نشده و در حد آرمان و آرزو باقی مانده، اما بنظر میرسد به تازگی عزم دست اندرکاران و مدیران جزم شده تا با ایجاد زیرساختهای اولیه زمینه جذب سرمایه گذاررا فراهم کنند. از سوی دیگر استان قزوین در بخشهای صنعت و کشاورزی علی رغم وسعت کم آن حرفهای زیادی برای گفتن دارد، اما صنعت گردشگری از جلمه چشمههای آبگرم آن نیازمند حمایت بیشتر به ویژه در بخش زیر ساختها و امکانات رفاهی است.