تهران دیروز فعالسازی سانتریفوژها را در مرکز هسته ای فردو آغاز کرد.
تهران در اجرای گام چهارم کاهش تعهداتش در چارچوب توافق هسته ای, دیروز فعالسازی سانتریفوژها را در مرکز هسته ای فردو آغاز کرد.
تهران با برداشتن گام چهارم کاهش تعهدات هسته ایش تصمیم گرفت تزریق گاز به 1044 سانتریوژ را در فردو آغاز کند.
حسن روحانی رئیس جمهور ایران گفت این گام زیر نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد بود و امکان بازگشت از آن وجود دارد البته در صورتی که طرف مقابل به تعهداتش عمل کند. او همچنین گفت: "مذاکرات سری در جریان است و تهران به این مذاکرات پایبند خواهد ماند".
در حالی که خروج آمریکا از برجام و عمل نکردن اروپایی‌ها به تعهدات خود سبب شده ایران متوسل به اقدام متقابل شود و تا کنون چهار گام کاهش تعهدات هسته ای را بردارد، وزارت امور خارجه آمریکا روز سه شنبه ایران را متهم به "باج خواهی هسته ای" کرد. مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا حتی اعلام کرد "ایران دلیل معتبری برای توسعه برنامه غنی سازی در مرکز هسته ای فردو یا سایر مراکز ندارد، این فقط اقدام آشکاری برای باج خواهی هسته ای است که فقط انزوای سیاسی و اقتصادی ایران را شدیدتر خواهد کرد".
امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه هم اعلام کرد ایران که از چهارمین مرحله از کاهش تعهدات خود در قبال توافق نامه هسته ای (برجام) خبر داده است، برای اولین بار به طور صریح تصمیم گرفته است از توافق نامه هسته ای 2015 که در وین منعقد شد، خارج شود. رئیس جمهور فرانسه که روز چهارشنبه در سومین و آخرین روز از سفر خود به چین در کنفرانسی مطبوعاتی در پکن سخن می گفت، افزود تصمیمات دیروز (ایران) وخیم هستند.
وزیر خارجه آلمان گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران را «غیرقابل پذیرش» خواند. هایکو ماس، امروز در جریان برگزاری کنفرانس خبری مشترک با اورماس رینسالو، همتای استونیایی خود در محل ساختمان وزارت خارجه آلمان در برلین اظهار داشت: اعلام تزریق گاز به یکهزار و چهل و چهار دستگاه سانتریفیوژ در تاسیسات هسته ای فردو که از سوی رئیس جمهور روحانی اعلام شد، «غیرقابل پذیرش» است. این گامی مغایر و ناسازگار با تعهدات ایران در توافقنامه اتمی است و به این شکل ایران دارد این توافق را همچنان به مخاطره می اندازد.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی که تا کنون نقش اساسی در فروپاشی برجام داشته است هم در واکنش به اقدام متقابل ایران ادعا کرد: "تصمیم ایران برای غنی سازی اورانیوم تا 5 درصد در تاسیسات زیرزمینی اتمی آن در فوردو امنیت اسرائیل, خاورمیانه (غرب آسیا) و جهان را به خطر می اندازد. وی همچنین ادعا کرد: "ما به ایران اجازه نخواهیم داد که تسلیحات اتمی اش را گسترش دهد."
در مقابل این واکنش‌های ناصواب وزیر امور خارجه روسیه در کنفرانس خبری مشترک در مسکو با همتای یونانی اش گفت: "آمریکا و اروپا از ایران می خواهند همه کاری انجام دهد اما در مقابل برای ایران هیچ کاری نمی کنند و قولهای اروپایی ها به ایران نیز مانند جوهری روی کاغذ باقی مانده است". وی افزود: "آمریکا نه تنها با نقض قانون بین الملل و این توافق, به تعهداتش عمل نکرد بلکه با استفاده از تحریمها به تهدید اقدام کرد و نگذاشت کشورهای دیگر نیز به تعهداتشان در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) عمل کنند. بدین ترتیب واشنگتن از همگان خواست هیچ کاری که بر اساس برجام حق ایران بود برای آن انجام داده شود, انجام ندهند. آنان از ایران می خواهند همه کاری انجام دهد اما در مقابل خودشان هیچ کاری نمی کنند."
لاوروف همچنین گفت: "اروپایی ها سازوکاری تشکیل دادند تا به ایران کمک کنند تا از تحریمها خارج شود. این گام برای مدت طولانی ادامه یافت تا درباره آن توافق شد اما جوهر روی کاغذ باقی ماند و عملی نشد."
لئونید اسلاتسکی رئیس کمیته روابط خارجی دومای روسیه هم روز چهارشنبه بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا را در خصوص برنامه هسته ای ایران غیر مسئولانه خواند.
لئونید اسلاتسکی امروز در مصاحبه با خبرنگاران گفت: "بیانیه انتقادی وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به تصمیم ایران مبنی بر غنی سازی 5 درصدی اورانیوم در تاسیسات فردو ، نمونه ای از بی مسئولیتی سیاسی کامل به شمار می رود." وی تاکید کرد : وزارت امور خارجه آمریکا تصمیم ایران را در این باره " گامی بزرگ در مسیر غلط" توصیف کرده است. حال آنکه صدور چنین بیانیه ای از نظر سیاسی کاملا غیرمسئولانه محسوب می شود. زیرا این " مسیر غلط" را مستقیما خود آمریکا با خروج از برنامه جامع اقدام مشترک ترسیم کرده است. وی افزود: "مسئولیت فروپاشی احتمالی توافق هسته ای ایران کاملا بر گردن آمریکا قرار خواهد داشت که مفاد قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را نقض کرده است." این مقام روس تصریح کرد: "اقدام تهران به روشنی ثابت می کند سیاست اعمال فشار حداکثری آمریکا علیه ایران کارساز واقع نشده است."
وی تصریح کرد: "شرکای اروپایی دو ماه فرصت دارند تا از فروپاشی احتمالی برجام جلوگیری کنند؛ برای تحقق این هدف دست کم لازم است اروپا فقط از ایران نخواهد به پایبندی به تعهداتش بازگردد ، بلکه خودش سازوکار مالی مورد نظر را برای جبران زیان های ناشی از بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران راه اندازی کند."
سردبیر روزنامه آلمانی هندلزبلات ضمن منطقی دانستن اقدامات ایران در کاهش تعهدات برجامی، افزود: "آمریکا و اسرائیل بر اتحادیه اروپا فشار وارد می کنند تا از توافق خارج شود. ماتیاس بروگمندر در گفتگو با شبکه تلویزیونی الجزیره، گفت "«بدون تردید، اقدام ایران در مرحله چهارم کاهش تعهدات برجامی، خطرناک بود. اروپایی ها اکنون باید در خصوص واکنش خود تصمیم گیری کنند. از برخی دیپلمات ها در برلین و همچنین اتحادیه اروپا می شنویم که طی روزهای آینده نشستی درباره نحوه واکنش به اقدامات ایران در زمینه توافق هسته ای برگزار خواهند کرد. مشخص است که اتحادیه اروپا تحت فشار آمریکا و اسرائیل برای خروج از توافق است. از این رو، تحریم ها علیه ایران باید کاهش یابد.»"
در پایان شایان ذکر است همزمان با برداشتن گام چهارم کاهش تعهدات هسته‌ای روحانی هشدار داد که اگر اروپا در فروش نفت به کشورش کمک نکند آنگاه گام پنجم را برخواهد داشت.
--------------------------------------------------------------------------
عبدالرضا خلیلی