آنسوی عرضه سهام آرامکو
عربستان در نهایت تصمیم گرفت بخش هرچند کوچکی از سهام آرامکو را در بازار داخلی عرضه کند تا بتواند دستکم بخشی از کسری بودجه خود را برای سال مالی جدید جبران کند.
فعلا عرضه سهام این شرکت دربورس های خارجی ( که ارزش دارایی آن حدود دو تریلیون دلار تخمین زده می شود و برخی از بازارهای بورس شاخص جهان از جمله وال استریت و لندن برای میزبانی عرضه این سهام رقابت تنگاتنگی را آغاز کرده بودند)کنسل شده و اطلاعات روشنی در این زمینه ارائه نشده است.
عرضه سهام آرامکو از آنجا مطرح شد که محمد بن سلمان وليعهد بعد از تصاحب قدرت در عربستان و قرار گرفتن در یک قدمی کرسی پادشاهی طرح های بلندپروازانه ای همچون طرح2030، ایجاد شهر نئوم و داووس صحرا را ارائه کرد و اگر چه هدف از این طرح ها تنوع بخشی به در آمدهای این کشور و کاهش وابستگی به در آمدهای نفتی اعلام می شد اما پیوستگی این طرح ها با طرح های منطقه ای از جمله طرح موسوم به معامله قرن این احتمال را تقویت کرد که عرضه سهام آرامکو هزینه های اجرای این طرح را تامین خواهد کرد.
طرح موسوم به معامله قرن در ظاهر حل مسئله فلسطین بر اساس طرح و دیدگاه جناح های افراطی این رژیم را شامل می شد که در آن بحران فلسطین از یک مسئله بین المللی و منطقه ای به یک مسئله داخلی رژیم صهیونیستی و فلسطینی ها تقلیل می یافت و در عین حال بار این رژیم از حل ریشه ای مسائل حیاتی از جمله آوارگان، قدس، مرزها، شهرک های صهیونیست نشین شانه خالی می کرد و هزینه حل جزیی برخی از آنها مانند آوارگان را بر دوش کشورهای عربی مانند عربستان و مصر می انداخت به گونه ای که قرار بود بخشی از طرح های توسعه در قالب شهر نئوم و یا اجرای معامله قرن به اسکان آوارگان در صحرای سینا و جذب آنها در شهرک های صنعتی تازه تاسیس اختصاص یابد.
با اين پیشینه سوالی که مطرح می شود این است که آیا اقدام جدید عربستان و شخص محمد بن سلمان در عرضه داخلی سهام آرامکو به منزله فاصله گرفتن از ابعاد منطقه ای این مسئله از جمله طرح موسوم به معامله قرن است و یا درست برعکس حرکت در همان مسیر است اما بی سر و صدا تا جلوی حساسیت ها گرفته شود.
هر چند هنوز پاسخ این سوال به طور دقیق مشخص نیست اما برخی نشانه ها و شاخص ها حاکی از تایید احتمال دوم است و از جمله این شاخص ها می توان به سفر اخیر جراد کوشنر مسئول اجرای طرح موسوم به معامله قرن به فلسطین اشغالی و سپس انتشار اخبار محرمانه درباره سفر مخفیانه نتانیاهو به ریاض برای دیدار با محمد بن سلمان و همچنین موضع گیری نتانیاهو در باره تهدید آمیز بودن یمن برای این رژیم که نوعی همزاد پنداری با عربستان محسوب می شد از جمله این نشانه ها محسوب می شود ضمن اینکه تقارن اعتراضات جدید در لبنان و عراق با دور جدید تلاش ها و تحرکات برای نجات طرح موسوم به معامله قرن این احتمال را نیز تقویت می کند که گویا ناآرام سازی لبنان و عراق بخشی از تلاش های مربوط به نجات این طرح می باشد.
---------------------------
احمد کاظم زاده