نهم آبان، روزی که چشمان بیدار یک مرد آبادان را از سقوط حتمی نجات داد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز آبادان, نهم آبان ماه سالگرد واقعه ای بزرگ در تاریخ جنگ تحمیلی است, عملیات قهرمانانه ذوالفقاری، واقعه مهمی که اگر به نفع دشمن رقم می خورد می توانست طومار جنگ را برای کشورمان بسیار پیچیده تر و مشکلتر کند.
تحرکات نیروهای عراقی در ذوالفقاری
دشمن بعثی خاک کشورمان را در 31 شهریور 1359 مورد تجاوز قرار داد, بندر مهم و استراتژیک خرمشهر پس از 45 روز مقاومت قهرمانانه به تصرف آنان درآمد.
دشمن پس از عبور از خرمشهر و دور زدن جزیره آبادان و نیز اشغال جاده های آبادان - اهواز و آبادان - ماهشهر تصمیم گرفت جزیره آبادان را نیز که اهمیت سوق الجیشی بسیار مهمی داشت به تصرف خود درآورد.
نیروهای ارتش حزب بعث در آبان ماه 1359 با ارزیابی منطقه ، ورود به جزیره آبادان را حتمی و کم عرض ترین قسمت جزیره آبادان را برای ورود به آن انتخاب کردند .جایی که هم نزدیک شهر بود و براحتی می توانستند وارد شهر شوند و هم می توانستند به سرعت عرض جزیره آبادان را طی کنند و با دو نمیه کردن جزیره و قطع ارتباط نیروهای دو طرف جزیره آبادان ، شکست سختی را به مدافعین وارد کنند.
دریاقلی مدافعان شهر را خبر می کند
در این میان مردی هوشیار مراقب اوضاع بود .مردی که صدای خصم دون را در یک روز سرد پاییزی ،در تعدی به شهر شنید و با همه وجود خود را به سایر یاران رساند تا آنان را از نقشه شوم دشمن بعثی آگاه کند.
دریاقلی, نامی که هیچگاه از ذهن ها پاک نخواهد شد. مردی که با هوشیاریش مدافعان شهر را باخبر و نقشه حساب شده دشمن بعثی را برای اشغال شهر و جزیره مهم و سوق الجیشی آبادان نقش بر آب کرد .
او که در آن منطقه به شغل اوراق فروشی مشغول بود به محض اینکه صدای جابجایی و نیزصدای ادوات زرهی دشمن را در میان نخلستانهای ذوالفقاری شنید با سرعت هر چه تمامتر با دوچرخه ای که در اختیار داشت به سمت مقر فرماندهی نیروهای مدافع شهر براه افتاد و خبر حمله نیروهای بعثی را از منطقه ذوالفقاری به نیروهای خودی اعلام کرد.
ورود نیروهای بعثی به جزیره آبادان
حسن بنادری از فرماندهان مدافع شهر می گوید: بامداد نهم آبانماه چند گردان تکاور و نیز نیروهای مکانیزه بعثی مجهز به توپ 106 و موشکهای مالیوتکا و مسلسلهای سنگین, نخستین نیروهای عراقی بودند که از پل عبور کردند . در این بین مردی به نام دریاقلی سورانی که در نزدیکی آن منطقه زندگی می کرد از هجوم نیرهای دشمن مطلع می شود و بلافاصله نیروهای مردمی مسجد حضرت رسول اکرم (ص)ذوالفقاری را در جریان حمله عراقی ها قرار می دهد و به سوی مقر سپاه در مرکز شهر حرکت می کند. وی در طول مسیر مردم را در جریان حمله نیرهای بعثی و ورود آنان به شهر خبر میدهد و مردم نیز به سرعت به مقابله با نیروهای عراقی می شتابند در واقع قبل از رسیدن نیروهی نظامی ، مردم بشدت با نیروهای عراقی در گیر می شوند .
او می افزاید: وقتي درياقلي به مقر سپاه رسيد من را از ورود بعثی‌ها آگاه كرد. ما هم به نيروهاي ديگر موجود در شهر تجاوز دشمن را خبر دادیم . نيروهاي مدافع وقتي به ذوالفقاري رسيدند كه عراقي‌ها تا پاسگاهي كه سر راه جاده خسروآباد آبادان بود، پیشروی کرده بودند.
در آرشیو صدا و سیمای مرکز آبادان مصاحبه ای کوتاه از شهید دریاقلی سورانی وجود دارد این شیهد بزرگوار در این مصاحبه از نحوه ورود دشمن به آبادان می گوید.
سردار یازع از فرماندهان مدافع شهر در عملیات ذوالفقاری نیز در این زمینه می گوید: نیروهای بعثی در ابتدا با نیروهای مخصوص خود دست به حمله زدند تا ضریب پیروزی خود را افزایش دهند.
ناخدا یکم تکاور اسماعیل بنیادی اشاره می کند : نیروهای دشمن براي اين عمليات، تيپ شش از لشكر سه زرهي به همراه واحدهايي از تيپ 33 نيروي مخصوص را وارد عمل کردند. نحوه عمليات عبور از رودخانه بهمنشير مانند عبور از رودخانه كارون طراحي شد. نیروهای بعثی در شب نهم آبان 59 ، پنج روز پس از سقوط خرمشهر، پل شناور روي بهمنشير زدند و به سوي كوي ذوالفقاري سرازير شدند.
سرهنگ قاسمی زاده بازنشسته سپاه و از مدافعان آبادان در عملیات ذوالفقاری می گوید : نیروهای عراقی با شناسایی هایی که از قبل انجام داده بودند از کم و کیف نیروهای ما مطلع بودند اما فکر نمی کردند که با مقاومت چندانی روبرو شوند.
نیروهای بعثی در تاریکی شب و با پوشش نخلستان عملیات خود در عبور از رودخانه بهمنشیر را آغاز کردند.
مدافعان شهر نیز که با تلاش خستگی ناپذیر دریاقلی سورانی از حمله نیروهای دشمن آگاه شده بودند با همه توان سعی کردند خود را به سرعت به منطقه ذوالفقاری برسانند .
نبرد نابرابر در ذوالفقاری آبادان
پس از مطلع شدن مدافعان شهر از حمله نیروهای بعثی ، آنها با هر چه که داشتند به سوی منطقه ذوالفقاری شتافتند . برخی که سلاح نداشتند حتی با چوب به منطقه رفته بودند .خیلی ها هیچ اسلحه ای نداشتند ولی با این حال حضور یافته بودند تا شاید بتوانند کمکی کنند .
رادیو آبادان در آن زمان دائما هشدار جدی به مردم می داد که شهر مورد هجوم دشمن قرار گرفته و آماده نبرد باشید.
وضعیت بسیار خطرناکی برای شهر آبادان ایجاد شده بود .زیرا از یک طرف تجهیزات دفاعی شهر بسیار اندک بود و از طرف دیگر نیروهای دشمن هم از بهمن شیر عبور کرده و وارد جزیره آبادان شده بودند.
نبرد سختی بین قوای تا دندان مسلح بعثی و مدافعان شهر رخ داد, نبردی که در آن مزدوران تیپ 6 از لشکر 3 زرهی ارتش بعث عراق آرزوی تصرف آبادان را به گور بردند و تصرف آبادان برایشان رویایی دست نیافتنی شد.
سردار یازع می گوید: نبرد ذوالفقاری از اهمیت خاصی برخوردار بود زیرا اگر نیروهای بعثی موفق می شدند آبادان را اشغال کنند ، می توانستند همه اهداف و مناطق اشغالی خود را در خوزستان تثبیت کنند .
نبرد ذوالفقاری نبردی سرنوشت ساز برای آبادان بود, مدافعان شهر با دست خالی در مقابل دشمن مسلح, ایستادگی و مقاومت کردند . مقاومتی که موجب نجات شهر و جزیره آبادان شد.
نباید فراموش کرد که اگر تلاش شهید دریاقلی سورانی در آگاه کردن مدافعین نبود ، آبادان از دست می رفت.
دریاقلی سورانی کمی بعد مجروح شد و در 28 آبان 1359 یعنی 19 روز پس از حماسه ذوالفقاری به درجه رفیع شهادت نائل آمد.
نویسنده: شاپور زبردست