دلیل اصلی آتش‌سوزی در بنا‌های تاریخی فرسودگی سیستم‌های برق‌رسانی و بارگذاری بیش از اندازه است
او با اشاره به اینکه با برنامه‌ریزی و مدیریت در این حوزه می‌توان خسارات را به حداقل رساند، افزود: در مدیریت بناها، مجموعه‌های تاریخی و موزه‌ها باید کار‌های ساختارمند انجام شود؛ به عنوان نمونه در اماکنی که شب بسته است باید نگهبان حضور داشته باشد.
معاون میراث‌فرهنگی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در ادامه به بازسازی و مرمت مسجد ساری و بازار تبریز اشاره کرد و گفت: تجربه‌های زیادی در بعد از وقوع آتش‌سوزی وجود دارد، اما در حوزه پیشگیری باید کار‌های اساسی انجام شود.
آقای طالبیان تصریح کرد: در اداره کل موزه‌ها کمیته پیشگیری تشکیل و در این زمینه چک لیست‌هایی تکمیل شده که قرار است برای موزه‌ها ارسال شود تا همکاران بدانند باید در هنگام آتش‌سوزی و برای پیشگیری از آن چه کاری انجام دهند.
او وجود سقف‌های چوبی را مشکل اصلی بنا‌های تاریخی اعلام کرد و افزود: براساس نظر کارشناسان آتش‌نشانی باید این سقف‌ها با پوشش مخصوصی پوشانده شوند تا مانع رسیدن سریع آتش به سایر قسمت‌های بنا شود.»
معاون میراث‌فرهنگی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با اشاره به اینکه تمامی موزه‌های کشور به سیستم دستی اطفای حریق و دو موزه نیز به سیستم اتوماتیک اطفای حریق مجهز است، تصریح کرد: جلوگیری از خسارت‌های آتش‌سوزی در بنا‌های تاریخی نیازمند هم‌افزایی دستگاه‌های مرتبط است و در این میان همکاری پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار فرهنگی تاریخی و پژوهشکده بناها و بافت‌های فرهنگی تاریخی پژوهشگاه با معاونت میراث بسیار راه‌گشاست.»
*نبود نگاه مرمتی موجب تخریب عمارت عالی قاپوی تبریز شده است
آقای بهروز عمرانی رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اشاره به مطالعاتی که نشان می‌دهد سابقه شهر تبریز به قرن دوم باز می‌گردد، افزود: پیگردی‌ها در زیر شبستان مسجدجامع تبریز به کشف بقایای محرابی مشابه مجموعه‌های عراق قرن دوم در زمان عباسی منجر شد و این موضوع نشان می‌دهد که محدوده شهر در سال‌های متمادی و حکومت‌های مختلف به شکل شعاعی پیرامون این مجموعه بوده است.
او در ادامه به عمارت عالی‌قاپو یا شمس‌العماره که در زمان زندیه و قاجاریه با الهام از مجموعه شمس‌العماره در ضلع شرقی بازار تبریز توسط نجفقلی خان دنبلی ساخته شده، اشاره و تصریح کرد: این بنای نفیس چهار طبقه در سال ۱۳۱۰ دستخوش آتش‌سوزی شده و در سال ۱۳۱۲ توسط سیل تخریب می‌شود.
آقای عمرانی با اشاره به اینکه در آن زمان نگاه مرمتی و بازسازی به این بنا وجود نداشته و همین موضوع موجب تخریب کامل آن شده است، گفت: پس از ویرانی این بنا ساختمان استانداری آذربایجان شرقی، فرمانداری تبریز و مجموعه بانک ملی مرکزی در اراضی بسیار پهناور آن ساخته شده‌اند.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در ادامه به ساخت نخستین تأسیسات آتش‌نشانی در تبریز اشاره و تصریح کرد: شرایط بازار تبریز ایجاب می‌کرده است که این تأسیسات ۲۳ متری هشت ضلعی در نزدیک‌ترین مکان به بازار تبریز ساخته شود.
او در پایان با اشاره به تجربیات خوبی که در مرمت بازار تبریز به دست آمده است، ابراز امیدواری کرد: با بهره‌گیری از تجربیات حوادث آتش‌سوزی در قم، تهران، تبریز و سایر شهر‌ها و با توجه به اقدامات مطالعاتی و دانشی که در اختیار داریم می‌توانیم در کنترل بحران آتش‌سوزی موفق باشیم.
*آتش پدیده‌ای جهانی است و مختص بنا‌های تاریخی کشور ایران نیست
آقای علیرضا انیسی رئیس پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی - فرهنگی با اشاره به اینکه موضوع مقابله با سوانح، پیشگیری و چاره‌اندیشی یکی از کار‌های مهمی است که باید مد نظر باشد، افزود: با این رویکرد باید به سمتی حرکت کنیم تا کاهش خطرات سوانح در برنامه‌های حفاظتی و طرح‌های پژوهشی گنجانده شود.
او در ادامه با اشاره به آتش‌سوزی بنای مجلس شورای اسلامی در سال ۷۴ تصریح کرد: آسیب جبران‌ناپذیری که آتش به بنای مجلس در آن زمان وارد کرد، ما را به این اندیشه واداشت که به فکر چاره‌اندیشی برای کاهش آسیب‌های ناشی از آتش‌سوزی در بنا‌های تاریخی به ویژه موزه‌ها باشیم.
آقای انیسی با اشاره به اقداماتی که در سال ۷۵ با راهنمایی سازمان آتش‌نشانی در مجموعه کاخ گلستان برای جلوگیری از آتش‌سوزی انجام شده است، گفت: در ۵ سال گذشته اقدامات خوبی در راستای اصلاح سقف‌های چوبی و حذف دیوار‌های پارچه‌ای در مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان انجام شد که امیدوارم در بناها و موزه‌های دیگر نیز توسعه پیدا کند.
رئیس پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی - فرهنگی با اشاره به آتش‌سوزی‌های مهیبی که در چند سال گذشته در اماکن تاریخی کشور اتفاق افتاده است، به آتش‌سوزی مسجد ساری و بازار‌های قم و تبریز اشاره کرد و گفت: در مقیاس جهانی نیز دو حادثه آتش‌سوزی در موزه برزیل و کلیسای نوتردام اتفاق افتاد و خسارات جبران‌ناپذیری را بر جای گذاشت.
دبیر علمی تخصصی نشست «بنا‌های تاریخی و خطر آتش‌سوزی» خاطرنشان کرد: این حوادث نشان می‌دهند که آتش پدیده‌ای جهانی بوده و مختص بنا‌های تاریخی ایران نیست و ما باید همواره منتظر یک حادثه باشیم.
آقای انیسی با ابراز خرسندی از اینکه تا به حال در موزه‌های کشور حادثه آتش‌سوزی نداشته‌ایم، تصریح کرد: با این وجود باید تمهیداتی برای جلوگیری از اثرات آتش‌سوزی و مقابله با آن اندیشیده شود.
او درباره اهداف برگزاری این نشست گفت: بررسی خطر آتش‌سوزی بنا‌های تاریخی و جلب توجه متخصصان و مسؤولان به این موضوع از اهداف اصلی برگزاری این نشست است.
رئیس پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی- فرهنگی با اشاره به ضرورت برگزاری همایش‌هایی که در حوزه بحران توسط پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری برگزار می‌شود، تصریح کرد: وظیفه ما در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به عنوان یک نهاد پژوهشی - تحقیقاتی طرح مسأله و به فکر واداشتن دیگران در قالب تهیه کتاب، نگارش مقاله و برگزاری همایش و تصمیم‌گیری با نهاد‌های اجرایی است.