به گزارش خبرنگار
خبرگزاری صدا و سیما، خانم شینا انصاری مدیرکل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران با حضور در نشست تخصصی ارزیابی استراتژیک محیط‌زیستی طرح‌ها و برنامه‌های جامع و تفصیلی شهر تهران با بیان اینکه شهرها به دلیل تمرکز جمعیت و بارگذاری دارای مسایل و معضلات محیط‌زیستی متعدد هستند، اظهار کرد: وضعیت محیط‌زیستی جامعه ما به نظام برنامه‌ریزی پایدار نیازمند است.
وی با اشاره به اهداف ارزیابی راهبردی محیط‌زیستی در شهر تهران تصریح کرد: شناسایی بهترین و عملی‌ترین گزینه‌های محیط‌زیستی، هشدار اولیه در خصوص آثار تجمعی و تغییرات عمده، نظام‌مندسازی ملاحظات محیط‌زیستی در تدوین، گزینش، پیاده‌سازی، مدیریت، ارزشیابی راهبردی و سیاست‌های توسعه، ارتقای توسعه پایدار شهری و کاهش آثار مخرب محیط‌زیستی در سیاست‌ها، برنامه‌ها و طرح‌های جامع، تسهیل در طرح سیاست‌ها و برنامه‌ها جهت آینده‌ای پایدار از طریق تأمین اطلاعات پایه محیط‌زیستی از جمله اهداف ارزیابی راهبردی محیط‌زیستی شهر تهران است.
مدیرکل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران با اشاره به لزوم پایش و ارزیابی در طول اجرای برنامه تصریح کرد: هم‌اکنون برخی از کشور‌ها از جمله آمریکا در این زمینه دارای قانون هستند و در برخی از کشور‌های دیگر نیز SEA قانون مشخصی ندارد، اما در برنامه‌ها به آن اشاره شده است. به عنوان مثال در کشور ما قانونی مشخصی در این باره وجود ندارد، اما در قانون‌های موقت و برنامه‌ها به آن اشاره شده است.
آقای انصاری با اشاره به جایگاه ارزیابی راهبردی محیط‌زیستی SEA در اسناد فرادست کشور عنوان کرد: در ایران ارزیابی راهبردی زیستی به رغم اهمیت موضوع پیشینه چندان طولانی ندارد.
وی ادامه داد: توجه به ملاحظات محیط‌زیستی و ادغام آن‌ها در سیاست‌ها و برنامه‌های کلان برای نخستین بار در ماده ۱۸۴ قانون برنامه پنجم توسعه مورد توجه قرار گرفت. بر اساس این ماده، مقرر شد به منظور تحقق اهداف مندرج در اصل ۵۰ قانون اساسی، نظام ارزیابی راهبردی محیط‌زیستی در سطوح ملی، منطقه‌ای و موضوعی تدوین و به اجرا درآید.
آقای انصاری با اشاره به ماده ۳۸ برنامه ششم توسعه تصریح کرد: نظارت بر ارزیابی راهبردی محیط زیستی در سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای و ارزیابی اثرات محیط زیستی در طرح‌های بزرگ همه دستگاه‌های اجرایی و بخش‌های خصوصی و نهاد‌های دولتی و غیردولتی در پهنه سرزمینی از جمله موضوع‌هایی است که در شاخص‌های محیط‌زیست پایدار به آن اشاره شده است.
وی با بیان اینکه طرح جامع شهری بیشتر به منظور ترویج ضوابط شهرسازی، کنترل توسعه شهرها، گرایش به نظام برنامه‌ریزی و هماهنگ‌سازی بخش‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی تهیه می‌شوند، گفت: طرح‌های جامع شهری، طرح‌هایی فراگیر هستند که برای نظم بخشیدن به عرصه‌های شهری، تعریف خطوط کلی توسعه پس از بررسی وضع موجود و نیازسنجی‌های متناسب برای شهرها تهیه می‌شوند.
مدیرکل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در توضیح طرح تفصیلی عنوان کرد: طرح تفصیلی عبارت است از طرحی که بر اساس معیار‌ها و ضوابط کلی طرح جامع شهر، نحوه استفاده از زمین‌های شهری در سطح محلات مختلف شهر و مساحت دقیق زمین برای هر یک از آن‌ها و اولویت‌های مربوط به نوسازی و توسعه حل مشکلات شهری، تهیه و تنظیم شده است.
آقای انصاری با بیان اینکه در طرح‌های جامع سنتی با تأکید بر مطالعات جامع به بررسی همه اجزای شهر بدون توجه به نیاز‌های درونی آن پرداخته می‌شود، بیان کرد: این در حالی است که در برنامه‌ریزی راهبردی، اصل بر در نظر گرفتن کلیت و تمامیت شهر و ارتباط بین اجزای اساسی آن قرار می‌گیرد. تجارب جهانی و به ویژه ایران نشان داده است که الگوی غالب برنامه‌ریزی شهری که الگوی طرح‌های جامع و تفصیلی بوده نتوانسته است نیاز‌های برنامه‌ریزی توسعه شهری در ایران را در شرایط متغیر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی پاسخگو باشد و در عمل موفقیت چندانی حاصل نشده است.
انصاری تأکید کرد: به نظر می‌رسد برخی از این کم‌توجهی به اصول محیط‌زیستی در طرح‌های توسعه شهری متأثر از الگوی تهیه این طرح‌ها مبتنی بر الگوی جامع - عقلانی و همچنین ادغام نشدن فرایند‌های مبتنی بر ارزیابی‌های محیط‌زیستی در فرایند تهیه طرح‌های توسعه شهری و تدوین اهداف و راهبرد‌های آن‌ها باشد.
وی ضعف طرح جامع و تفصیلی از دیدگاه SEA را بر شمرد و گفت: بی توجهی به جنبه‌های محیط‌زیستی در تدوین اهداف و راهبرد‌های طرح‌های توسعه شهری و تأکید بیشتر بر جنبه‌های کالبدی نظیر مسکن، کاهش کیفیت زیست‌پذیری شهر تهران و فقر مدیریت و بهره‌برداری صحیح و کارا از منابع پایه و طبیعی در شهر تهران از جمله ضعف‌های این دو طرح است.
وی با اشاره به ارزیابی راهبردی محیط‌زیستی طرح‌های جامع و تفصیلی شهر تهران بیان کرد: اداره کل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران به منظور پیاده‌سازی ملاحظات محیط‌زیستی در سیاست‌ها، تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌های جامع و تفصیلی شهر تهران و اجرای صحیح فرایند ملاحظات محیط‌زیستی از بالادست تا مرحله اجرا و اقدامات اصلاحی برنامه مدیریت محیط‌زیست و همچنین به استناد ماده ۶۷ برنامه پنج ساله سوم پروژه مطالعاتی ارزیابی راهبردی محیط‌زیستی طرح‌های جامع و تفصیلی شهر تهران را در سال ۹۸ با همکاری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران تعریف کرده است.