تغییرات اقلیمی و خشکسالی های پی در پی باعث افزایش مهاجرت از استانهای خشک به مازندران شده است.
محمود رائینی استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری می گوید : افزایش گازهای گلخانه ای اصلیترین دلیل این تغییرات است و از آغاز این روند تاکنون دمای کره زمین کمی بیش از یک درجه سانتیگراد افزایش یافته است. وی افزود: پیشگیری از شدت تغییر اقلیم ضروری است زیرا گرمایش جهانی سبب تغییر اندازه و فراوانی رخداد آنها میشود ، برای نمونه گرمایش فراگیر سبب افزایش دماهای بیشینه، کمینه و کاهش طول فصلهای سرد خواهد شد. این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری درباره دیگر پیامدهای خشکسالی در کشور نیز می گوید: در کناره دریای مازندران، استانهای گلستان، مازندران و گیلان، به دلیل بارندگی بیشتر، محلی برای کوچ سرزمینباختگان نواحی جنوبی کشور می شود.
رائینی به کوچ مردم سیستان و بلوچستان به استان گلستان در سالهای گذشته به دلیل خشکسالی و تغییر اقلیم اشاره و تصریح کرد: هماکنون به دلیل خشکسالی شدید در این سرزمین کوچ مردم از آبادیها به حاشیه شهرهای دیگر بسیار بالاست و در آینده نزدیک مازندران هم بینصیب نخواهد ماند و باید پذیرای شمار کلانی از هم میهنان بی جا شده در اثر تغییراقلیم باشد.
مسعود فرجاد، کارشناس مردم شناسی و جغرافیا هم گفت: مهاجرت در زمانی صورت میگیرد که مسائلی مانند مشکلات جوی، کمبود درآمد و مشکلات پس از آن در منطقه مبدأ صورت گیرد. وی با اشاره به اینکه اگر مهاجرت برنامه ریزی شده باشد، نه تنها مشکلی برای استان مقصد به وجود نمیآورد بلکه سبب شکوفایی آن نیز میشود،افزود: اما امروز مازندران از لحاظ زیرساختی با مشکلات فراوانی رو به روست بطوری که با حدود جمعیت 3 میلیون و 300 هزار نفری، مردم با سختیهای فراوانی رو به رو هستند.
وی با بیان اینکه مازندران با این شرایط زیرساختی ظرفیت پذیرش هیچ مهاجری را ندارد، تصریح کرد: به عنوان مثال جمعیت مازندران در ایام تعطیل سال، به 3 برابر می رسد که با مشکلات زیادی رو به رو میشوند. این کارشناس گردشگری با اشاره به اینکه اگر همه زیرساخت ها در مازندران درست تدوین و تهیه شود تا 20 میلیون نفر جمعیت را در خود جای می دهد، گفت: یکی از تبعات ورود مهاجران به استان افزایش زباله است، زمانی که با 3 میلیون نفر نتوانستیم این موضوع را درست مدیریت کنیم با چند میلیون هم نمی شود.
خشکسالی و افزایش مهاجرت به مازندران
همچنین مدیرکل هواشناسی مازندران با بیان اینکه بخش عمده تغییر اقلیم در جهان به دست انسان صورت گرفته است گفت: پیامدهایی چون سیل، خشکسالی و تغییر روند بارش از آثار اساسی تغییر اقلیم در کشور است. سیدمحمدرضا رضوی با بیان اینکه خشسکالی موجب افزایش مهاجرت به استانهای شمالی به ویژه مازندران شده است، افزود: خشکسالی پدیده های متفاوتی دارد که یکی از آنها کاهش 30 درصدی بارش باران در مازندران است.
رضوی با بیان اینکه برخی میگویند کم آبی استان مازندران را تهدید نمی کند که این اشتباه است، افزود: کشورهایی مانند یونان، هند، مالزی و انگلیستان احساس خطر کردند به طوری که در کابینه خود وزیر تغییر اقلیم دارند و در کشورمان فقط رئیس سازمان هواشناسی در برنامه های هیئت دولت حضور دارد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه مازندران هم گفت: مهاجرت غیربومی ها به این خطه شمال كشور در سال های اخیر روند رو به رشدی یافت. مفید غلامی راد هر چند امار دقیقی از میزان مهاجران نداد اما خشكسالی و وجود ریزگردها در استان های جنوبی كشور را دلیل مهاجرت به مازندران بیان كرد. وی با اشاره به در دست اجرا بودن طرحی برای امارگیری از میزان مهاجرت به مازندران گفت: بیشترین مهاجران غیربومی به مازندران مربوط به تهران، خراسان، خوزستان،یزد، قزوین و لرستان هستند..
غلامی راد توضیح داد: براساس آمار صرفا در شهر كلاردشت در غرب مازندران حدود 12 هزار ویلا به عنوان مسكن دوم از سوی افراد غیر بومی ساخته شد. دبیركارگروه زیربنایی مازندران خرید چند برابری زمین از سوی مهاجران غیر بومی و كاهش قیمت محصولات كشاورزی را دلیل اصلی تمایل كشاورزان به فروش زمینهای كشاورزی به غیر بومی ها دانست و گفت: هم اکنون درآمد هر هكتار زمین كشاورزی ( برنجكاری- باغات) حدود 200 میلیون ریال در سال است و این در حالیست قیمت فروش همین زمین در هر هكتار به 2 میلیارد ریال می رسد. وی اضافه كرد: اگرچه از لحاظ قانونی ورود این افراد به استان و خرید زمین كشاورزی مانعی وجود ندارد اما گسترش این مهاجرت ها فضای سرزمینی مازندران را با مشكل مواجه می كند.
مدیرکل هواشناسی مازندران زنگ خطر اصلی برای مازندران را افزایش مهاجرت به این استان دانست. سیدمحمدرضا رضوی زنگ خطر اصلی برای مازندران را افزایش مهاجرت به استان دانست و اظهار کرد: افزایش روند مهاجرت به مازندران پیامدهای اجتماعی زیادی دارد و این معضل به دلیل وجود خشکسالیهای متعدد در دیگر نقاط کشور بوده که موجب مهاجرت مردم دیگر مناطق به استانهای شمالی به خصوص مازندران شده است. وی با بیان اینکه مدلهای هواشناسی نشان میدهد وسعت منطقه خزری کاهش چشمگیری داشته است، افزود: وقتی گرمای 43 درجه در استان خودنمایی میکند یعنی از طرف دیگر در زمستان بیشترین کاهش حدی دما را خواهیم داشت که به محصولات کشاورزی خسارت زیادی وارد کرد. مدیرکل هواشناسی مازندران با انتقاد از عملکرد موازی دستگاهها در مدیریت منابع آبی، تصریح کرد: متاسفانه هر نهادی در معرفی منابع آبی استان آمار جداگانه میدهد، این روند موجب تصمیمگیری نادرست در مورد تولید کشاورزی استان خواهد شد.
این گفته در حالی است که مسئولان جهادکشاورزی، ثبت اسناد و منابع طبیعی معتقدند در قانون این خلأ وجود دارد و نمی توانند بطور مستقیم درباره ممانعت از فروش زمین های کشاورزی و سایر عرصه های خصوصی، نقش چندانی داشته باشند.
با این گفته به نظر می رسد همچنان باید شاهد روند افزایش مهاجرتها به مازندران و پذیرش اجباری تبعات آن باشیم.. تبعاتی که با تدوین قوانین مناسب و کارشناسانه و اجرای درست آن می توان تا حدود زیادی از آن پیشگری کرد.