فرودگاه خدمات ویژه قزوین در پیچ و خم انتقال یا توسعه؟
تعیین مالکیت و تغییر کاربری فرودگاه خدمات ویژه قزوین، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، فرودگاه خدمات ویژه قزوین با آنکه از سال ۱۳۵۴ با مشارکت بخش‌های خصوصی و دولتی و با هدف توسعه بخش کشاورزی و مبارزه با آفات در سراسر کشور راه اندازی شد، اما از سال ۹۱ و با طرح واگذاری این فرودگاه به شهرداری بابت بدهی‌های دولت، برنامه‌های توسعه آن در هاله از ابهام قرارگرفته است.
فرودگاه خدمات ویژه قزوین، با نیم قرن سابقه از شرکت‌های تخصصی و خدماتی منحصر به فرد در صنعت هوایی کشور محسوب می‌شود که در شرق شهر قزوین، مقابل شرکت ملی فرآورده‌های نفتی واقع شده است. سمپاشی هوایی دشت قزوین از عمده‌ترین فعالیت‌های شرکت هواپیمایی خدمات ویژه قزوین است که در این فرودگاه انجام می‌شود، اما وزارت جهاد کشاورزی، به علت کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و ارجحیت سمپاشی زمینی از هوایی، اقدام به فروش این فرودگاه کرد. در فرودین سال ۹۱ و بر اساس اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، از طریق فرابورس و با امضای قراردادی با اعتباری بیش از ۳۳۰ میلیارد ریال، فرودگاه خدمات ویژه قزوین در ازای بدهی‌های دولت، به شهرداری قزوین واگذار شد. با انتقال مالکیت فرودگاه خدمات ویژه به شهرداری قزوین، در عمل مالکیت سه فرودگاه خدمات ویژه شهر‌های گنبد، شیراز و دزفول نیز که زیر مجموعه فرودگاه خدمات ویژه استان قزوین هستند به شهرداری قزوین انتقال می‌یافت ولی در اسفند ماه سال ۹۲ سازمان خصوصی سازی به علت آنچه عمل نکردن تعهدات شهرداری قزوین اعلام کرد، اقدام به فسخ قرارداد واگذاری نمود و شهرداری قزوین نیز از این تاریخ به بعد هیچ مسئولیتی در قبال این فرودگاه نپذیرفت. افزایش و توسعه طول باند، ارتقاء به فرودگاه مسافربری و حمل و نقل کالا، انجام مأموریت‌های آموزشی، زیست محیطی و اطفای حریق، از جمله اهداف واگذاری فرودگاه قزوین بود. اما با وجود گذشت ۷ سال، هنوز تکلیف قطعی این فرودگاه در واگذاری یا واگذار نکردن آن مشخص نیست. از سویی سایت فرودگاه خدمات ویژه قزوین در اختیار شهرداری قرار دارد و از سوی دیگر شرکت‌های فعال هواپیمایی در این فرودگاه، در اختیار سازمان جهاد کشاورزی است. مخالفت وزیر جهاد کشاورزی با واگذاری فرودگاه خدمات ویژه به شهرداری حدود ۷ سال پیش و بابت تسویه بدهی‌های سازمان‌های دولتی به شهرداری، قرار شد که وزارت جهاد کشاورزی فرودگاه خدمات ویژه را به شهرداری واگذار کند، اما وزیر وقت جهاد کشاورزی در دولت اول آقای روحانی، به علت اینکه از این فرودگاه، خدمات تخصصی جهاد کشاورزی ارائه می‌شود با واگذاری آن به شهرداری مخالفت کرد. حکت الله داوودی، رئیس شورای اسلامی شهر قزوین هم می‌گوید:شهرداری اصلاً در توسعه فرودگاه خدمات ویژه ورود نمی‌کند، ولی برای جابه جایی محدود مسافر و همچنین نشست و برخاست هواپیما‌های سبک، آمادگی کامل دارد؛ بنابراین بحث توسعه فرودگاه قزوین در حالی مطرح می‌شود که هنوز بر سر انتقال آن به بخش خصوصی، جای درنگ وجود دارد. مقابله با بحران‌های بخش کشاورزی، وظیفه اصلی فرودگاه خدمات ویژه با وجود اینکه فرودگاه خدمات ویژه از ظرفیت‌های توسعه اقتصادی و رونق گردشگری استان قزوین محسوب می‌شود، اما این سئوال مطرح می‌شود که چرا همچنان این فرودگاه در پیچ و خم انتقال و توسعه، سرگردان است؟ اسکندری، عضو هیئت مدیره شرکت فرودگاه خدمات ویژه درباره خدمات ارائه شده این فرودگاه می‌گوید: شرکت هواپیمایی خدمات ویژه یکی از مهمترین ابزار‌های وزارت جهاد کشاورزی در مقابله با آفات و بیماری‌های گیاهان محسوب می‌شود. یکی از وظایف ما سم پاشی، بذرپاشی، کودپاشی، اطفای حریق و نقطه زنی حتی در جنگل‌های شمال بر عهده این فرودگاه است. اسکندری با بیان اینکه فرودگاه خدمات ویژه، همچنین پذیرای پرواز‌های آموزشی، توریستی و برد کوتاه است، می‌افزاید: در حال حاضر وظیفه اصلی ما در فرودگاه خدمات ویژه، مقابله با بحران‌های بخش کشاورزی است.
عضو هیئت مدیره شرکت فرودگاه خدمات ویژه به اقدامات این فرودگاه در بهمن ماه سال گذشته و واکنش سریع و حضور در استان‌های جنوبی و جنوب غرب کشور اشاره و اضافه می‌کند: به عنوان مثال با وجود بارش‌های خوب در جنوب کشور، احتمال شیوع بیماری زنگ گندم در استان‌های جنوبی کشور زیاد بود، که این بیماری، با اقدام سریع ناوگان فرودگاه خدمات ویژه قزوین، مهار شد. اسکندری با اشاره به اینکه شرکت فرودگاه خدمات ویژه به طور مستمر در حال انجام پرواز‌های عملیاتی در اقصی نقاط کشور به ویژه در استان‌های جنوبی است، تصریح می‌کند: این روز‌ها درگیر مبارزه با ملخ دریایی هستیم که آفت خطرناکی برای کشور محسوب می‌شود. عضو هیئت مدیره شرکت فرودگاه خدمات ویژه با بیان اینکه این شرکت در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۹۱ از طریق فرابورس به شهرداری قزوین واگذار شده است، درباره مخالفت با این واگذاری می‌گوید: واگذاری شرکت تخصصی در صنعت هوانوردی به مجموعه‌ای که هیچ تخصصی در زمینه هوانوردی ندارد، خالی از ایراد نیست و با یک سری مشکلات روبه رو است. به گفته اسکندری، از سال ۹۱ تا ۹۴ روند ارائه خدمات ویژه فرودگاه به علت مشکلات شهرداری قزوین با سازمان خصوصی سازی به کندی پیش می‌رفت که پس از واگذاری‌ها این مشکلات مرتفع شده و خدمات دهی فرودگاه به روال سابق بازگشته است. وی می‌گوید: آسیب‌ها و مشکلات کمّی و کیفی واگذاری فرودگاه خدمات ویژه به شهرداری قزوین از سوی سازمان خصوصی سازی در دست بررسی است و تا ارائه گزارش نهایی نمی‌توان درباره آن اظهار نظر کرد. مطالعات ۱۸ ساله برای مسافربری شدن فرودگاه قزوین در سنوات گذشته و همچنین در دهه ۸۰ مطالعات جامعی برای توسعه فرودگاه قزوین جهت مسافربری شدن آن انجام شد و چندین سال است که جزو وعده مسئولان و سوژه رسانه‌ها شده، که هنوز عملی نشده است. در حال حاضر پرواز‌های آموزشی با هواپیما‌های یک موتوره یا پرواز‌های تفریحی و توریستی در این فرودگاه انجام می‌شود، اما فقط هواپیما‌های ۱۲ نفره یا ۲۴ نفره می‌توانند ازباند این فرودگاه استفاده کنند. بگفته اسکندری با توجه به نزدیکی فرودگاه قزوین به شهر صنعتی البرز و همچنین خطوط فشار قوی برق، امکان توسعه فرودگاه وجود ندارد و طبق قوانین سازمان هواپیمایی کشوری و ایکائو، امکان نشست و برخاست هواپیما‌هایی نظیر فوکر ۱۰۰ و یا ایرباس در آن وجود ندارد. عضو هیئت مدیره شرکت فرودگاه خدمات ویژه اعلام می‌کند: این فرودگاه در حال حاضر در مالکیت وزارت جهاد کشاورزی است و توسعه فرودگاه در دستور کار قرار گرفته است. فرودگاه خدمات ویژه، ظرفیتی بالقوه برای استان قزوین صنعتی بودن استان قزوین و جابجایی کالا و همچنین نقل و انتقال موجب شده است تا فرودگاه خدمات ویژه قزوین به عنوان یک ظرفیت برای استان که سرمایه گذاران بسیار از آن استقبال می‌کنند، شناخته شود. معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری قزوین می‌گوید:افزایش و توسعه طول باند و ارتقای فرودگاه خدمات ویژه قزوین به مسافربری و حمل و نقل کالا، از رویکرد‌های استانداری است که در این زمینه طول باند باید از حدود هزار و ۲۰۰ متر به حدود دوهزار متر توسعه یابد. علی فرخزاد معتقد است: شاید نزدیکی به تهران، جابه جایی هوایی مسافر در این مسیر توجیه اقتصادی نداشته باشد، اما حمل مسافر برای شهر‌های دورتر و حتی دیگر کشور‌های کاملاً توجیه پذیر است، زیرا میزان ترافیک فرودگاه‌های تهران و تردد در این شهررا کاهش می‌دهد. احمد طمراسی، مدیرعامل شرکت هواپیمایی خدمات ویژه قزوین هم در این باره می‌گوید: فرودگاه خدمات ویژه قزوین اگر چه مدیریت آفات و امراض کشاورزی را بر عهده دارد، اما ظرفیت‌های موجود شرکت در بخشی از صنعت هوانوردی و مسافربری، قابل بهره برداری است و اگر سرمایه گذار یا متقاضی، قصد استفاده از این ظرفیت‌ها را داشته باشد، مسئولان فرودگاه آماده همکاری اند. دایره عملیات فرودگاه قزوین، به وسعت کشور فرودگاه خدمات ویژه قزوین با ۲۷ هواپیمای سبک و هشت خلبان درحال حاضردرتمامی استان‌های جنوبی عملیات اجرایی پروازی و مبارزه با آفات را برعهده دارد. رئیس مرکز فوریت‌های پزشکی استان قزوین می‌گوید: وجود فرودگاه خدمات ویژه قزوین، زمینه‌ای برای راه اندازی بالگرد‌های امداد و نجات هلال احمر و اورژانس در کشور را فراهم کرده است. پیمان نامدار می‌افزاید: از تیرماه ۹۳ تاکنون ۴۴۵ مصدوم با ۳۶۸ سورتی پروازاز فرودگاه خدمات ویژه شهر قزوین به بیمارستان‌های سطح یک این شهر قزوین منتقل شده است. توجه دولت به اهلیت سرمایه گذاران خصوصی دولت در واگذاری دارایی‌های دولتی به بخش خصوصی باید اهلیت و توانمندی سرمایه گذاران را بررسی کند. این نکته مهمی بود که رحمانی، کارشناس مسائل اقتصادی درباره واگذاری فرودگاه خدمات ویژه قزوین به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: متأسفانه در برخی از موارد در واگذاری‌های صورت گرفته، به توانمندی‌های مالی و غیرمالی سرمایه گذاران خیلی توجهی نمی‌شود. در پروژه فرودگاه قزوین هم این اتفاق افتاده است و باعث شده که طرح توسعه و تکمیل این فرودگاه با مشکلاتی مواجه شود. رحمانی معتقد است: وقتی مالکیت این فرودگاه هنوز مشخص نیست که آیا در دست وزارت جهاد کشاورزی یا شهرداری قزوین است، طبیعتاً هیچکدام از این نهادها، انگیزه و برنامه‌های لازم برای طرح‌های توسعه این فرودگاه از جمله طولانی‌تر کردن و ارتقاء باند پرواز، ایجاد تأسیسات زیربنایی و آتش نشانی، استاندارد‌های ملی برای استفاده در بخش مسافری و باری را نخواهند داشت. رحمانی اضافه می‌کند: دولت باید مالکیت فرودگاه خدمات ویژه قزوین را مشخص کند و مالکیت آن را انتقال بدهد و اگر قرار است به بخش خصوصی منتقل شود، این کار باید سریع‌تر انجام گیرد. به گفته این کارشناس مسائل اقتصادی، استان قزوین سال ۹۱ مالکیت فرودگاه خدمات ویژه قزوین به شهرداری منتقل شد و پس از آن که به علت عمل نکردن شهرداری به تعداتش، مالکیت فرودگاه به وزارت جهاد کشاورزی بازگشت داده شد، شاهد هیچ طرح توسعه‌ای در فرودگاه نبودیم و طبیعتاً در این شرایط نمی‌توانیم از سرمایه گذاران انتظاری برای ورود به این حوز‌های را داشته باشیم. استان قزوین با دارا بودن سه هزارو ۵۰۰ واحد تولیدی و صنعتی، ۴۵۰ هزار هکتار دشت حاصلخیز و با ۱۵ شهرک و ناحیه صنعتی، و استان گردشگرپذیر، قابلیت‌های فراوانی دارد و لذا باید امکان سنجی توسعه مسافربری و باربری فرودگاه قزوین، تسریع شود. دبیر: صادق سلمانی