رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی: برگزاری نشست شورای پاسداشت زبان و ادبیات فارسی تأخیر یک سال و نیمه دارد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای غلامعلی حداد عادل در برنامه ویژه گفتگوی خبری شبکه دو سیما افزود: دولت برای اجرای قانون منع استفاده از اسامی بیگانه، شورای پاسداشت زبان و ادبیات فارسی به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایجاد کرده است، اما برگزاری نشست این شورا یک سال و نیم تأخیر دارد.
وی گفت: قانون به تنهایی مشکلات را حل نمی‌کند بلکه برای اجرای آن باید تلاش شود و درباره منع به کار گیری اسامی بیگانه، فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی وظیفه نظارت و اجرایی در قانون ندارد و فقط مرجع تشخیص است.
آقای حداد عادل افزود: در این قانون، نیروی انتظامی، صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه‌های گوناگون مسئولیت دارند.
وی گفت: از نیروی انتظامی در برخی موارد می‌پرسیم چرا با آن مسئله برخورد نمی‌کنید و این نیرو پاسخ می‌دهد وزارت ارشاد باید به ما ابلاغ کند و پیگیری ما از وزارت ارشاد نیز بی نتیجه می‌ماند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی افزود: تلاش می‌کنیم پایه زبان و ادبیات فارسی را در مدارس محکم کنیم البته در وزارت آموزش و پرورش در این دولت با چهارمین وزیر است که کار می‌کنیم و امیدواریم مدیریت‌ها ثبات بیشتری داشته باشند.
وی با بیان اینکه در دنیا آموزش زبان و ادبیات در دوران پیش از دانشگاه کامل می‌شود گفت: یکی از همکاری‌های ما با وزارت آموزش و پرورش در مناطق دو زبانه کشور است و در این مناطق آموزش‌های مقدماتی به دانش آموزان پیش از ورود به مدرسه داده می‌شود و دولت بودجه این کار را اختصاص داده است.
آقای حداد عادل افزود: گروه گویش‌های ادبیات فارسی این فرهنگسرا به صورت علمی، گویش‌های داخلی و حتی گویش‌های فارسی خارجی را نیز گردآوری می‌کند.
وی گفت: به عنوان نمونه همه گویش‌های فارسی در استان فارس بررسی و اطلس این استان را تهیه کرده ایم.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی با بیان اینکه با دانشگاه فرهنگیان تفاهمنامه‌ای را برای تقویت زبان و ادبیات فارسی معلمان امضا کرده ایم افزود: هیچ مددکاری برای زبان و ادبیات فارسی مانند صدا و سیما وجود ندارد.
وی گفت: واژه گزینی یکی از فعالیت‌های فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی است و تدوین دستور خط فارسی و استاندارد کردن آن از کار‌های دیگر ما در فرهنگستان است.
آقای حداد عادل افزود: ۱۲ گروه پژوهشی در فرهنگستان زبان فعالند و ۹ مجله پژوهشی انتشار می‌شود و تاکنون ۲۰۰ عنوان کتاب نیز منتشر کرده ایم.
وی گفت: در حال تهیه فرهنگ جامع زبان فارسی به عنوان مرجع دیگر فرهنگ نویسان زیر نظر دکتر علی اشرف صادقی هستیم که برآورد می‌شود ۳۵ جلد داشته باشد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی افزود: تاکنون دو جلد آن روانه بازار شده است و جلد سوم نیز امسال به بازار می‌آید، اما مشکلات اقتصادی، کار را کند کرده است.
وی گفت: گروه‌های ادبیات انقلاب اسلامی، تصحیح متون کتب خطی، دستور زبان و خط فارسی، ادبیات تطبیقی، زبان و ادب فارسی در شبه قاره هند، زبان و رایانه، زبان و ادبیات فارسی در آسیای صغیر، تحقیقات ادبی و زبان‌ها و گویش‌های فارسی جزو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی هستند.
آقای حداد عادل افزود: گروه تحقیقات ادبی دانشنامه زبان و ادبیات فارسی را پس از ۲۵ سال تلاش در ۱۲ جلد تألیف کرده است.
وی گفت: شورای فرهنگستان برای تدوین دستور خط فارسی و استاندارد کردن آن یکصد جلسه برگزار کرد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی درباره واژه گزینی برای کلمات بیگانه افزود: برای فراگیر شدن واژه‌های فارسی نیازمند کمک رسانه‌ها به ویژه صدا و سیما هستیم و فراگیر نشدن برخی واژه‌ها ممکن است به دلیل معیوب بودن کلمه یا استفاده نکردن آن از طرف دستگاه‌ها باشد.
وی به کلمات جایگزین استوانک، واپایش و دست آزاد برای واژه‌های کپسول، کنترل و هندزفری اشاره و اضافه کرد: از نظر ما این واژه‌ها هیچ اشکالی ندارند، اما به کار گیری آن‌ها از طرف رسانه‌ها و مسئولان می‌تواند این واژه‌ها را در جامعه جا می‌اندازد.
آقای حداد عادل گفت: اینکه برخی از به کار بردن کلمات خارجی احساس افتخار می‌کنند به این علت است که یا می‌خواهند خود را با سواد نشان دهند یا مشکل فرهنگی دارند.
وی افزود: برخی واژه‌ها مانند استاندارد و پلیس در فرهنگستان پذیرفته شده اند و تعدادی از واژه‌ها نیز مانند رزمایش، بالگرد، یارانه و کالابرگ عمومی شده است، اما فراگیر شدن همه واژه‌های معادل سازی شده با واژه‌های بیگانه، نیازمند کمک رسانه هاست.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی درباره تفاهمنامه اخیر این فرهنگستان با سازمان صدا و سیما گفت: در سه چهار ماه اخیر و پس از گلایه رهبر معظم انقلاب از رسانه ملی برای توجه بیشتر به شعر و ادبیات فارسی، جهشی در همکاری دو طرفه صدا و سیما و فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ایجاد شد.
وی افزود: مجریان و گویندگان برنامه‌های صدا و سیما حدود ۸۵۰ کلمه بیگانه به کار می‌بردند که برای ۸۰ درصد آن‌ها معادل فارسی جایگزین کرده ایم و برای بقیه نیز این کار را می‌کنیم.
آقای حداد عادل گفت: برای استفاده مجریان و گویندگان صدا و سیما این کلمات در قالب برنامه کاربردی (اپلیکیشن) در دسترس آنان قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه رابطه فرهنگستان با صدا و سیما فراتر از این کار است افزود: از رئیس صدا و سیما خواسته ایم شورای جامعی که فراگیر باشد و هم رادیو و تلویزیون را شامل شود مخصوص زبان و ادبیات فارسی ایجاد و برای آن یک مسئول مشخص شود که پیگیری مسائل زبان و ادبیات فارسی در رسانه باشد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گفت: آمادگی داریم برای اصطلاحات فنی که در صدا و سیما استفاده می‌شود واژه گزینی کنیم.
وی افزود: در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ۷۰ گروه واژه گزینی وجود دارد و آمادگی داریم برای همه نویسندگان و مجریان در کشور کلاس‌های آموزشی برگزار کنیم.
آقای حداد عادل گفت: در دیدار با رئیس سازمان صدا و سیما خواستیم در صدا و سیما فضایی ایجاد شود که کارکنان این سازمان دغدغه زبان و ادبیات فارسی داشته باشند.
وی با بیان اینکه در جامعه ما فضای مجازی بی در و پیکر است افزود: در این فضا اظهاراتی مبنی بر هزینه ۱۲ میلیون تومانی ایجاد هر واژه در فرنگستان زبان و ادبیات فارسی منتشر شد که دروغ است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گفت: هنوز کاری برای خط و زبان فضای مجازی نشده است و ما باید در این زمینه بیشتر تلاش کنیم.
وی افزود: فضای مجازی محیطی ایجاد کرده است که مردم آن طوری که با هم صحبت می‌کنند در آن می‌نویسند و این پدیده جدیدی است که نمی‌شود آن را به طور کلی نفی کرد و باید برای آن چارچوبی ایجاد شود که به اصل زبان فارسی آسیبی نرسد.
آقای حداد عادل گفت: باید جنس فضای مجازی را بشناسیم و بر اساس آن این فضا را قانونمند کنیم.
وی افزود: استاد شهریار با وجود اینکه زبان مادری اش آذری است، اما عشق او به ایران درسی برای همه ماست و این موضوع موجب شده است شورای عالی انقلاب فرهنگی ۲۷ شهریور سالروز وفات این استاد را روز شعر و ادب فارسی نامگذاری کند.
آقای غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گفت: کمتر شاعری در دوران معاصر مانند مرحوم شهریار داریم که به دور از ابتذال، مردمی شده باشند و این استاد ریشه در ادبیات کهن ما و با شعر و ادبیات فارسی انس بسیار دارد.