ظاهرا «سه گام هستهای ایران» و «تهدیدات تهران مبنی بر جلوگیری از صدور نفت از تنگه هرمز» و «هدفگیری پهپاد آمریکایی» و ... موثر بوده است.
پایگاه اینترنتی آمریکایی بلومبرگ دیروز با اشاره به تصمیم رئیس جمهور آمریکا درباره اخراج جان بولتون ادعا کرد: "اختلاف نظر اصلی آنها بر سر ایران بوده است".
مشخص نیست واقعا اختلاف اصلی آنها بر سر ایران بوده است یا اینکه ترامپ سعی میکند پس از اخراج بولتون به هر دلیلی، از این رویداد برای اصلاح دیپلماسی ضد ایرانی خود بهره برداری کند. به این معنا که بولتون را عامل ناکامیهای دیپلماتیک خود در زمینه ایران قلمداد کند و راه برای تغییر سیاستهای خود در این زمینه باز کند. آنچه که زمینه را برای این تحول به خوبی فراهم کرده است نیز مباحثی چون نقش گروه B - عربستان، رژیم صهیونیستی و تندروهایی چون جان بولتون - در مناقشات ایران و آمریکا است.
آنچه در این میان قابل توجه است اینکه ظاهرا «سه گام کاهش تعهدات هستهای ایران» و همچنین «تهدیدات تهران مبنی بر جلوگیری از صدور نفت از تنگه هرمز در صورت ادامه تحریم نفتی ایران» و «هدفگیری پهپاد آمریکایی» و ... تاثیر قابل توجهی در عقب نشینی ترامپ داشته است.
روزنامه «دیلی بیست» با اشاره به حمایت ترامپ از طرح ایمانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه اعلام کرد: "طرح رئیس جمهور فرانسه که ترامپ از آن سخن می گوید شرط می کند که ایران به تعهدات خود در توافق هسته ای بازگردد و امنیت و دریانوردی در خلیج (فارس) را تهدید نکند".
بر اساس طرح رئیس جمهور فرانسه همچنین در آزاء اجرای این شروط از جانب ایران خطی اعتباری برای ایران به ارزش 15 میلیارد دلار تامین میگردد.
البته «دیلی بیست» شرط سوم فرانسه را "پایبندی تهران به گفتگوهای خاورمیانه در آینده" میداند اما هم کاخ سفید و هم الیزه میدانند تهران به این شرط تن نخواهد داد.
در هر حال با توجه به تاثیر اقدامات جمهوری اسلامی ایران بر عقب نشینی ترامپ از مواضع قبلی اش به نظر میرسد تهران اکنون نباید تحت تاثیر رویکرد سیاسی و رسانهای دولت ترامپ قرار گیرد و همچنان هیچ محدودیتی را برای تامین اعتبار در اینستکس نپذیرد و بر خواسته خود یعنی صدور کامل نفت و همچنین تامین اعتباری 30 - 40 میلیارد دلاری در اینستکس اصرار ورزد. زیرا امکان دستیابی به این خواسته ها وجود دارد.
علاوه بر این خوب است تهران در این توافق راه هرگونه کارشکنی دوباره آمریکا و اروپا را - حتی در کوتاه مدت - ببندد. نباید از یاد ببریم که کارشکنیهای موقت آمریکا و اروپا در یک سال گذشته چه تاثیری در بی ثباتی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور داشته است.
به نظر میرسد یکی از اقداماتی که برای جلوگیری از هرگونه کارشکنی آمریکا و اروپا میتواند صورت گیرد این است که گامهای هستهای ایران برگشت ناپذیر شود.
-------------------------------------------------
عبدالرضا خلیلی