روند کاهش تعهدات هسته ای خود را باید ادامه دهیم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، اقاي عبدالله عبداللهی با حضور در برنامه گفت و گوی ویژه خبری شنبه شب شبکه دو سیما درباره گام های ایران درکاهش تعهدات هسته ای افزود: پس از اینکه رئیس جمهور آمریکا از برجام خارج شد ایران استراتژی صبر راهبردی را در پیش گرفت به این امید که اروپا همه تعهدات خود را در برجام بتواند عملیاتی و منافع ایران از برجام را تامین کند.
وی ادامه داد: یک سال به آن ها فرصت داده شد و با وعده های اروپایی ها، این مهلت تمدید شد و اروپا سعی می کرد ایران را در برجام نگه دارد تا با راهبرد فشار، امتیازات لازم را بدهیم.
اقاي عبداللهی افزود: در مدت یک سال اخیر، اروپا هیچ قدمی رو بر جلو برنداشت و نه تنها تعهدهای یازده گانه خود را در برجام انجام نداد بلکه حتی یک تعهد نیم بند را هم عملی نکرد که مهمترین آن اینستکس بود که یکسال دولت ایران را به دنبال خود کشاند اما نه تنها وعده ها محقق نشد بلکه نوع نگاه اروپا به ایران، هر روز متکبرانه تر، خودخواهانه تر و توهین آمیزتر شد.
این کارشناس مسائل سیاسی و روابط بین الملل اضافه کرد: بلافاصله پس از اینکه گام های اول و دوم ایران برداشته شد، فضا به طور کلی تغییر کرد و هم اروپا و هم آمریکا میانجی های مختلفی را به ایران فرستادند و وعده هایشان را غنی تر کردند به این امید که ایران از این روند که در پیش گرفته پس بکشد و توافق کند.
اقاي عبداللهی گفت: از ابتدای خروج ترامپ از برجام می توانستیم راهبردهای بهتری را در پیش بگیریم از جمله اینکه به محض خروج او، همه تعهدات برجامی خود را به تعلیق در می آوردیم و در قبال آن به اندازه ای که اروپا و آمریکا تعهدات خود را اجرا کنند ما هم تعهدات خود را اجرا می کردیم.
وی افزود: مهمترین پیش شرط این است که طرف مقابل بداند که برجام برای ایران یک موضوع حیثیتی نیست یعنی تا وقتی جمع بندی آمریکا و اروپا این نباشد که در صورت تامین نشدن منافع ایران از برجام، ایران به راحتی برجام را کنار خواهد گذاشت و به وضعیت پیش از برجام برخواهد گشت، طرف مقابل همه شروط ایران را تامین نخواهد کرد.
اقاي عبداللهی تاکید کرد: باید به طرف مقابل این علامت را بدهیم که برجام به هیچ وجه برای ما جنبه حیثیتی و ناموسی ندارد بلکه برجام را ابزار و معاهده ای می دانیم تا منافع ملی خود را تامین و به محض اینکه احساس کنیم این مسیر برای ما آورده ای ندارد از آن خارج می شویم.
وی اضافه کرد: در صورتی که طرف مقابل این احساس را داشته باشد و به قطعیت برسد، دو دستی به برجام خواهد چسبید و منافع کشورمان را از آن تامین خواهد کرد.
اقاي عبداللهی گفت: پیش فرضی وجود دارد که برجام حاصل انعطاف طرف های اروپایی و آمریکایی در قبال ایران است در حالی که این گونه نیست برجام، محصول استیصال طرف مقابل است و اگر آن ها در سال 1394 به این استیصال نرسیده بودند و راه دیگری برای مهار ایران داشتند حتماً آن را پیگیری می کردند اما آن ها مجبور بودند با ایران مذاکره کنند و به توافق برسند و این موضوع در مواضع آن ها به صورت علنی بیان شده است.

اقاي حنیف غفاری کارشناس مسائل سیاسی هم با اشاره به روند مواجهه اروپا با ایران پس از خروج آمریکا از برجام گفت: شورای عالی امنیت ملی کشورمان، راهبردی را به نام «مقاومت فعال» تعریف کرد که اقدامات ایران پس از 18 اردیبهشت امسال برمبنای آن انجام شده است.
وی افزود: تفاوت مقاومت فعال با مقاومت عادی در این است که در مقاومت عادی یا صرف در بهترین حالت ممکن، محاسبات رقیب را به هم می زنیم سپس تاکتیک های رقیب عوض می شود و قواعد بازی تغییر می کند و زمین بازی تغییر نمی کند اما در «مقاومت فعال» باورهای رقیب را به هم می ریزیم و زمانی که باورهای رقیب به هم ریخت، راهبردهای او به هم می ریزد و سپس می توانیم زمین بازی را عوض کنیم.
اقاي غفاری با بیان اینکه گام های اول و دوم برجامی ایران نقاط آشکار ساز اعلام راهبرد مقاومت فعال ایران بود، اضافه کرد: اکنون وارد گامی شدیم که این نقاط آشکارساز در حال پررنگ تر شدن و ورود به فاز عملیاتی است.
وی ادامه داد: در مذاکرات هسته ای با اعضای 1+5 ، نقاط و مسائل مختلفی از جمله بازطراحی رأکتور اراک، آب سنگین، فردو و تحقیق و توسعه و بازرسی های آژانس را داشتیم. اکنون به بحث تحقیق و توسعه وارد شدیم و از ویژگی های آن این است که برگشت پذیر نیست زیرا دانش است و آثار و تبعات آن حتی در صورت برگشت در دانش هسته ای کشورمان باقی خواهد ماند.
اقاي غفاری با بیان اینکه تزریق گاز به زنجیره 20 تایی ماشین IR4 یا IR6 در بخش توسعه تعریف می شوند نه در بخش تحقیق، افزود: تحقیق و توسعه دو بالی هستند که وقتی با هم در برنامه هسته ای ایران مطرح می شوند قدرت آن را دارند که رفتار و راهبرد حریف را به بازی در بیاورد.
وی اضافه کرد: گام هایی که کشورمان در زمینه هسته ای برداشت نقاط آشکار ساز اعلام راهبرد ما بود و در گام سوم وارد فاز عملیاتی شدیم.

عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی گفت: در طول یک دهه مذاکره، به این دریافت رسیدیم که طرف اصلی ما آمریکایی ها هستند نه اروپایی ها.
آقای سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی در ارتباط تلفنی با برنامه گفت و گوی ویژه خبری، در ارزیابی خود از گام سوم ایران در کاهش تعهدات هسته ای افزود: این مسیر، گامی به جلو است و در یک راهبرد زمانی، ایران محدودیت هایی را که در برجام پذیرفته است، کنار می گذارد.
وی ادامه داد: اما به نظر می رسد با توجه به رفتاری که آمریکایی ها به عنوان طرف اصلی مذاکره و قرار داد به کار بستند نوع برنامه ما متناسب با رفتار آمریکایی ها باید تنظیم شود، نه اروپایی ها.
آقای قاضی زاده هاشمی گفت: در طرح 15 میلیارد دلاری فرانسه هم با اینکه نفت را اروپا می خواست بخرد و پیش پرداخت را پرداخت کند اما با این حال وزیر فرانسوی به آمریکا رفت تا کسب اجازه کند و آمریکایی ها موافقت نکردند در نتیجه اروپایی ها منصرف شدند.
وی اضافه کرد: بنابراین باید ببینیم آیا گام بندی کاهش تعهدات هسته ای ما رفتار آمریکایی ها را تغییر می دهد یا خیر ؟
عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی افزود: اینکه معادله ما بر روی اروپا بسته شده است اصل مبنای تحلیل و اقدام در حال انحراف و ممکن است زمان بیشتری را از ما بگیرد و آن تغییر رفتار لازم را بر روی آمریکایی ها ایجاد نکند یا با تاخیر بیشتری انجام شود.
آقای قاضی زاده هاشمی در پاسخ به این پرسش که آیا فرصت دو ماهه ایران به اروپا به نتیجه ای منجر می شود؟ گفت: خیر. هیچ نتیجه ای را ایجاد نخواهد کرد زیرا اروپایی ها بلندگوی آمریکایی ها هستند اما با رویکرد دوستانه و آمریکا نقش چماق و اروپایی ها نقش هویج را بازی می کنند و استراتژی دوگانه ای ندارند.
وی ادامه داد: اگر غیر از این تحلیل کنیم مسیر را اشتباه می رویم به همین علت نباید به صف مقدم اروپایی ها نگاه کنیم بلکه به فرمانده آنان یعنی آمریکا باید نگاه کنیم و میدان بازی و رفتار را متناسب با او طراحی کنیم.
آقای قاضی زاده افزود: طراحی فعلی از جمله گام های اول ، دوم و سوم و بعد از آن، که حداکثر آن خروج از برجام است و نه اقدام بالاتری. بنابراین آمریکایی ها به نوعی خاطرجمعی می رسند و رفتار خود را ادامه می دهند.
وی با بیان اینکه باید بر آن نقطه ای دست گذاشت که آمریکایی ها از اقدامشان پشیمان شوند، اضافه کرد: تغییر رفتار آن ها سر هژمونی امنیتی دفاعی ما در منطقه بود و تغییرات میدانی در منطقه از جمله یمن، هدف قرار دادن پهپاد آمریکایی و کشتی موجب شد تا رفتارها تغییر کند و ناشی از اقدامات هسته ای ما نبود زیرا بازدارندگی در آن حوزه ها عمیق تر و اثرگذارتر از اقدامات ما در حوزه هسته ای بود.
عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه اصل مذاکره فارغ از موضوع مذاکره برای آمریکایی ها یک ضرورت کامل است، گفت: پذیرش مذاکره به معنی رسمیت دادن به خواسته های آن هاست. در زمانی که استراتژی نه به مذاکره با آمریکا داشتیم آن ها نمی دانستند در کدام صحنه باید مقابله کنند و مذاکره ما در زمینه اقتصادی، دالانی به آن ها داد تا بتوانند کارهای خود را پیش ببرند و چون نتیجه گرفته اند همان را می خواهند مرتب ادامه دهند و امتیاز بگیرند و اقدامات خود را به پیش ببرند.
آقای قاضی زاده افزود: آن ها در عمل و نه بر روی کاغذ هیچ عقب نشینی نکردند و امتیازی به ما ندادند و می خواهند مرتب، چانه زنی را ادامه دهند.
وی اضافه کرد: بنابراین مسئله مذاکره ربطی به تمایل آن ها برای حل و فصل مسائل ندارد بلکه گشودن بابی است برای فشار بیشتر. بنابراین آن ها به مذاکره نیاز دارند و به همان اندازه، ما به مذاکره نکردن نیاز داریم.

آقای غفاری کارشناس مسائل سیاسی هم با بیان اینکه ما نباید برجام را به عنوان یک خط قرمز و مولفه ثابت در حوزه سیاست خارجی در نظر بگیریم، گفت: زمانی که طرف مقابل، آن را به عنوان متغیر حقوقی مستقل نگاه نمی کند ما چرا باید این کار را انجام دهیم بنابراین باید خط قرمز کاذب برجام را کنار بگذاریم.
وی ادامه داد: حتی اگر فرانسه با تاکتیک لبخند وارد می شود و از پلیس بد به یک واسطه گر تبدیل می شود هدف او این است که به همان استراتژی دست پیدا کند که بارها مکرون هم گفته که «هدف و استراتژی ما با آمریکا یکسان است و آن مهار ایران است» و آن را صراحتاً اعلام کرده است.
آقای غفاری با اشاره به اینکه موفقیت های منطقه ای ایران در عقب نشینی و تغییر رفتار طرف مقابل نقش داشت، گفت: البته نگاه ما به پدیده ها نباید موزائیکی باشد. کاهش تعهدات برجامی ایران یک ارزش راهبردی و فنی دارد و تحولات منطقه و اقدام قاطعانه سپاه پاسداران در سرنگونی پهپاد آمریکایی پیامی را به طرف مقابل مخابره می کند و سیاست خارجی ما مجموعه ای از همه آن هاست .
این کارشناس مسائل سیاسی گفت: دستگاه سیاست خارجی ما باید مواظب باشد . یکی از آدرس هایی را که نباید به هیچ عنوان به طرف مقابل مخابره کنیم، ایجاد انشقاق در داخل است.
وی افزود: باید این گزاره را به عنوان مولفه ثابت در نظر داشته باشیم که در آینده حتی اگر دولت ترامپ هم سقوط کند و دموکرات ها بر سرکار بیایند مسئله تحریم را قطعاً خواهیم داشت بنابراین ذیل راهبرد «مقاومت فعال» باید بازی را طراحی و تدوین کنیم و نباید اسیر زمان بندی اروپا شویم.
آقای غفاری تاکید کرد: حمایت از نهادهایی که پیام قدرت ایران را به طرف مقابل مخابره می کنند از اهمیت زیادی برخوردار است.

آقای عبداللهی کارشناس مسائل سیاسی و روابط بین الملل هم گفت: ماجرای پهپاد نشان داد گزینه نظامی آمریکایی ها خیالبافی بوده است و اساساً چنین گزینه ای بر روی میز وجود ندارد.
وی ادامه داد: از دوره مذاکرات برجام هم گزینه نظامی بر روی میز نبود و اوباما و کری و بقیه مقامات آمریکایی به آن اذعان کردند.
آقای عبداللهی افزود: راهبرد طرف مقابل در وهله اول، مهار ایران و پس از آن امتیازگیری های گزاف از کشورمان است.
این کارشناس مسائل سیاسی و روابط بین الملل گفت: اساساً اروپا بنایی برای مقابله با تحریم های آمریکا ندارد بنابراین اینکه تصور کنیم اروپا و آمریکا در راهبرد با هم اختلاف نظر جدی دارند، سهل انگاری است و اگر چنین پیش فرضی را داشته باشیم نحوه مواجهه ما با طرف های اروپایی و آمریکایی، درست نخواهد بود.
وی تاکید کرد: اگر برآورد درست از راهبرد و تاکتیک طرف مقابل داشته باشیم بهتر می توانیم با آن مقابله کنیم و آن راهبرد را ناکام بگذاریم.