از آنجا که هزینه درمان بیماری‌های غیر واگیر بالا است، جامعه باید به سمتی سوق پیدا کند که نگرش مراقبتی ما تنها به بیمارستان‌ها نباشد
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی وزارت بهداشت؛ خانم مریم حضرتی در نشست خبری که به مناسبت هفته دولت برگزار شد، با تأکید بر لزوم تقویت خدمات مراقبتی پرستاری در منزل، گفت: در سال ۲۰۵۰ برای نخستین بار در ایران جمعیت سالمندان بسیار بیشتر از کودکان زیر ۵ سال خواهد بود و از آنجا که هزینه درمان بیماری‌های غیر واگیر بالا است، جامعه باید به سمتی سوق پیدا کند که نگرش مراقبتی ما تنها به بیمارستان‌ها نباشد.
*لزوم تقویت خدمات پرستاری در منزل به دلیل سالمند شدن جمعیت کشور
وی با بیان اینکه در برنامه ششم توسعه در ماده ۷۴ و بند سوم آن، دولت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی را به جامعه نگر شدن نظام سلامت و پرستاری مکلف کرده است؛ به نحوی که ارائه خدمات در جامعه و خدمات مراقبت در منزل باید با برنامه‌ریزی دقیق انجام شود، به تشریح اقدامات انجام شده در معاونت پرستاری وزارت بهداشت، پرداخت و گفت: از آنجایی که جمعیت کشور رو به سالمندی می‌رود، باید خدمات مراقبتی پرستاری در منزل را تقویت کنیم. در سال ۲۰۵۰ برای نخستین بار در ایران جمعیت سالمندان بسیار بیشتر از کودکان زیر ۵ سال خواهد بود. از آنجایی که هزینه درمان بیماری‌های غیر واگیر بالا است و همچنین، درمان این بیماری ها، بیمار را دچار مشکلات زیادی می‌کند، جامعه باید به سمتی سوق پیدا کند که نگرش مراقبتی ما تنها به بیمارستان‌ها ختم نشود.
خانم حضرتی با بیان اینکه یکی از مهمترین اقدامات مهم معاونت پرستاری، ابلاغ تعرفه‌های مراکز مشاوره و مراقبت در منزل در سال ۹۶ بود، افزود: با پیگیری‌هایی که انجام شد، این ابلاغیه در سال ۹۷ با ۱۰ درصد افزایش تعرفه همراه بود، البته این افزایش تعرفه نیز همچنان برای کادر پرستاری قابل توجه نیست.
وی ادامه داد: همچنین، ابلاغ و تدوین فرم‌های نظارت خدمات پرستاری در منزل و تشکیل اتحادیه مراکز مشاوره و مراقبت در منزل نیز از جمله اقداماتی است که انجام شده است. این اتحادیه می‌تواند در حوزه نظارت از مراکز مراقبت در منزل و کنترل این بخش از خدمات کمک شایانی کند.
خانم حضرتی گفت: از دیگر اقدامات می‌توان به تصویب آزمایشی پوشش بیمه‌ای خدمات مراقبت در منزل که به صورت آزمایشی در شورای عالی بیمه برای ۵ بیماری تصویب شده، اشاره کرد. این مصوبه زودی ابلاغ خواهد شد و ۵ گروه از بیماران مانند نارسایی‌های مزمن قلبی، سکته‌های مغزی یا بیماران بدحال و تحت مراقبت‌های ویژه، با کمک پوشش بیمه‌ای می‌توانند خدمات مراقبت در منزل را دریافت کنند.
*راه اندازی ۸۱۶ مرکز مشاوره مراقبت در منزل
خانم حضرتی با بیان اینکه تاکنون ۸۱۶ مرکز مشاوره مراقبت در منزل راه اندازی شده است، عنوان کرد: اکنون نیز ۵۹۱ مرکز مشاوره مراقبت در منزل مجوز تأسیس خود را اخذ کرده و در حال گرفتن پروانه برای ایجاد این مراکز هستند.
وی گفت: یکی از اقدامات بسیار مهم دیگر، اجرای طرح آزمایشی غربالگری فشارخون و تناسب بدنی ایرانیان بالای ۳۰ سال بود، این طرح که در دی ماه سال ۹۷ و در هفته پرستار اجرا شد، به عنوان طرح آزمایشی برای اجرای بسیج ملی کنترل فشارخون درنظر گرفته شد. جامعه پرستاری کشور در طرح بزرگ بسیج ملی کنترل فشارخون، مشارکت بسیار ارزشمند و فعالی داشتند که جا دارد، از تمام تلاش‌های آنان قدردانی و تشکر کنم.
خانم حضرتی بیان کرد: تعدادی از بیماران هستند که نمی‌توان به طور کامل در منزل از آن‌ها مراقبت کرد، این بیماران نیاز به مراقبتی بین منزل و بیمارستان دارند که در کشور‌های دنیا از آن تحت عنوان LTC (مراکز مراقبت‌های طولانی مدت) یاد می‌شود. خوشبختانه آیین نامه مراکز مراقبت‌های طولانی مدت در کشور ما نیز نوشته شده و به کمیته تنظیم مقررات ارسال شده است و به زودی ابلاغ خواهد شد. با ابلاغ این طرح، تحول بزرگ دیگری در نظام سلامت روی خواهد داد.
*پرستاران در پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر توانمند می‌شوند
وی افزود:تدوین برنامه عملیاتی کارگروه آموزش، پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر که یکی از معضلات جامعه ما است، آغاز شده و معاونت پرستاری با توانمندسازی پرستاران به دنبال اجرایی کردن این آیین نامه است. در این زمینه، ۱۸ برنامه کوتاه مدت تدوین کرده ایم که ۵۰ درصد از این تعداد مصوب شده و در دوره‌های آموزشی ضمن خدمت پرستاران گنجانده می‌شود.
*آموزش سلامت به بیمار و خانواده‌ها
خانم حضرتی افزود: همچنین، تدوین شیوه نامه تشکیل ساختار آموزش سلامت به بیمار، مددجو و خانواده نیز از دیگر اقداماتی است که در معاونت پرستاری انجام شده است؛ زیرا بیمار نباید پس از مرخص شدن از بیمارستان به حال خود رها شود؛ او باید نسبت به مراقبت‌های درمانی از خود در منزل آگاه باشد.
وی، توسعه انجمن‌های علمی پرستاری را از دیگر اقدامات مهم این معاونت خواند و اظهار کرد: در گذشته تنها دو انجمن علمی پرستاری داشتیم که در سال گذشته چهار انجمن علمی دیگر آغاز به کار کردند و در حال حاضر شش انجمن علمی در این حوزه فعالیت می‌کنند. پس از تشکیل این انجمن ها، تشکیل شبکه ملی مراکز تحقیقات مراقبت‌های پرستاری نیز کمک شایانی به رشد این حرفه خواهد کرد.
*جداسازی اضافه کار از کارانه پرستاران
معاون پرستاری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی جدا شدن اضافه کار از کارانه را درخواست جدی پرستاران خواند و افزود: تاکنون میزان اضافه کار و کارانه پرستاران با هم بود و مشخص نبود که هر کدام از این مبالغ بطور دقیق چقدر است. با ابلاغ آیین نامه‌ای از سوی معاونت درمان، کار جداسازی کارانه و اضافه کار در برخی دانشگاه‌ها آغاز شده است؛ اما همچنان در برخی دانشگاه‌ها سر و سامان نگرفته است.
وی افزود: ما توانستیم فرم ارزیابی اولیه منسجمی به بیمارستان‌ها ابلاغ کنیم. پیش از ابلاغ این فرم ارزیابی‌های اولیه به شکل منسجم انجام نمی‌شدند.
خانم حضرتی یادآور شد: پیاده سازی ثبت الکترونیک گزارش‌های مدیریتی پرستاری از اقداماتی است که در این دوره آغاز شده است. براین اساس، در سامانه‌ای که به شکل آزمایشی در استان کرمانشاه تعریف شده بود، مدیران پرستاری، مترون‌ها و سوپروایزر‌ها برای نظارت‌های مدیریتی خود می‌توانستند توسط یک سامانه بر روی دستگاه تلفن همراه خود سنجه‌ها را به شکل الکترونیک نظارت کرده و آمار کافی را دریافت کنند. آغاز این طرح توانست به کم کردن کاغذ بازی‌ها و بالا رفتن دقت نظارتی کمک کند.
*آیین نامه جذب و نگهداری پرستار در نقاط محروم
معاون پرستاری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی افزود: تدوین آیین نامه جذب و نگهداری پرستار در نقاط محروم، یکی از اقداماتی است که با جدیت دنبال می‌شود، زیرا در نقاط محروم تجهیزات کافی وجود داشت، اما نیروی پرستاری به تعداد کافی وجود نداشت. در این راستا، ایجاد مکان (پانسیون) پرستاری و مامایی در مناطق محروم در دستور کار قرار گرفته و درصدد هستیم با کمک خیرین، ۴۰ پانسیون برای نیرو‌های پرستاری و مامایی در نقاط محروم تأسیس کنیم.
وی از ابلاغ بخشنامه شرایط انتخاب مدیران پرستاری صف و ستاد برای انتخاب مدیران شایسته و شایسته سالاری در پرستاری، خبر داد وگفت: شایسته سالاری در پرستاری می‌تواند با انتخاب مدیر شایسته اتفاق افتد، بنابراین این بخنشامه به دانشگاه‌ها نیز ابلاغ شده است. درحال حاضر، حدود ۱۴ هزار مدیر پرستار داریم و بیش از ۳ هزار نیروی کمک پرستار در دانشگاه‌ها و نیز تعداد زیادی در بخش خصوصی جذب شده اند. این نیرو‌های کمک پرستار دوره‌های یکساله آموزشی دیده اند و می‌توانند کار‌های اولیه و غیر حرفه‌ای را انجام دهند که این موضوع می‌تواند فشارکاری پرستاران را کاهش دهد.
*صدور ۳۰ هزار پروانه صلاحیت حرفه‌ای برای پرستاران
خانم حضرتی افزود: یکی از اقداماتی که در معاونت پرستاری انجام شده است، صدور ۳۰ هزار پروانه صلاحیت حرفه‌ای برای پرستاران است که از سال ۹۸، صدور صلاحیت حرفه‌ای پرستاران به صورت امتحان گزینشی از سوی سازمان سنجش به پرستاران داده می‌شود.
وی گفت: پس از زلزله کرمانشاه مشاهده کردیم، پرستارانی که دوره‌های مدیریت بحران را گذرانده بودند، توانستند بسیار موفق‌تر عمل کنند. به همین دلیل، ۱۰۰ پرستار از نقاط مختلف کشور انتخاب کرده و با برگزاری سه دوره آموزشی، مدیریت بحران را به آن‌ها آموزش دادیم که شاهد بودیم، در حادثه سیل نوروز سال جاری، این پرستاران بسیار موفق عمل کردند.
وی، برگزاری دوره آموزشی جانشین پروری مدیریت را از دیگر اقدامات مؤثر معاونت پرستاری خواند و ادامه داد: باید مدیران آینده حوزه پرستاری را تربیت کنیم تا اگر مدیری بازنشسته و یا برکنار شد، با مشکل مواجه نشویم. این دوره با مشارکت دانشگاه‌های علوم پزشکی و مرکزیت دانشگاه علوم پزشکی همدان آغاز شده است.
وی افزود: اکنون سامانه ملی ثبت اطلاعات پرستاری آغاز به کار کرد و ما توانستیم اطلاعاتمان از پرستاران شاغل در خیریه‌ها، مراکز تأمین اجتماعی، شرکت نفت و سایر مراکز را کامل کنیم.
*تأکید بر لزوم تدوین نقشه راه پرستاری در افق ۱۴۰۴
معاون پرستاری وزارت بهداشت با تاکید بر لزوم تدوین نقشه راه پرستاری در افق ۱۴۰۴، افزود: تدوین این نقشه ما را برای رسیدن به اهدافمان یاری می‌کند.
*کمبود نیروی پرستاری در کشور
وی در خصوص کمبود پرستار در کشور اظهار کرد: مانند بسیاری از کشورها، کمبود نیروی پرستاری در کشور ما نیز جدی به نظر می‌رسد. این یک مشکل جهانی است. چراکه جمعیت جهان به سمت پیر شدن پیش می‌رود. در حال حاضر، میانگین پرستار به تخت در کشور ما ۹ دهم است که ایده آل این عدد باید ۱.۸ باشد. امیدواریم، تا سال ۱۴۰۴ به این استاندارد دست پیدا کنیم. اما با توجه به اینکه مساله مراقبت در منزل و پرستاری در جامعه را مطرح می‌کنیم، معیار پرستار به تخت معیار مناسبی نیست و در نطر داریم نسبت پرستار به جمعیت را نیز اصلاح کنیم.
*جذب ۹ هزار نیرو در وزارت بهداشت در سال ۹۸
وی با اشاره به اینکه امسال در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ۹ هزار نیرو جذب می‌شود، گفت: ۷۵ درصد از این تعداد در حوزه پرستاری جذب خواهند شد. البته به دنبال جذب ۹ هزار نیروی پرستاری دیگر نیز هستیم که با مساعدت سازمان برنامه و بودجه بتوانیم به این خواسته خود جامع عمل بپوشانیم.
خانم حضرتی در پایان گفت: ما سالانه ۱۱ هزار دانش آموخته پرستاری در کشور داریم و اکنون ۴۰ هزار دانشجوی پرستاری در کشور در ۲۰۰ دانشکده مشغول به تحصیل هستند. همین اعداد ما را امیدوار می‌کند که اگر بتوانیم سالانه ۹ هزار پرستار جذب کنیم تا سال ۱۴۰۴ به ایده آل خود برسیم.