استان قزوین همواره در کانون مهمترین زلزله‌های ثبت شده کشور بوده است و در حال حاضر شهر قزوین از شمال تا جنوب در محاصره گسل‌های زلزله قرار دارد و بر همین اساس، برنامه ریزی توسعه شهری باید منطبق بر وضعیت و احتمال فعالیت‌های گسل‌های زلزله، صورت بگیرد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، ایران، یکی از ۱۰ کشور زلزله خیز دنیا، به شمار می‌رود و حدود هفتاد درصد از مساحت آن، در حریم گسل‌ها قرار گرفته است. در استان قزوین نیز ۳۵ گسل شناسایی شده که از میان آن‌ها ۸ گسل، فعالند. استان قزوین، تجربه سه زلزله بزرگ رودبار، بوئین زهرا و آوج را داشته و از این رو، توجه به زیرساخت‌های ایمن، نقش مهمی در پیشگیری از خسارت‌های ناشی از زلزله را دارد. در میان گسل‌های استان، گسل شمال قزوین با طول بیش از ۶۰ کیلومتر که در فاصله یازده کیلومتری شمال شهر، واقع شده است، یکی از اصلی‌ترین تهدید‌ها از نظر ایجاد زلزله برای استان، محسوب می‌شود. منطقه پونک، دانشگاه آزاد، پارک علم و فناوری و بوستان ملی باراجین، از جمله مکان‌هایی هستند که طی بارگذاری شهری، در محدوده نزدیک به گسل احداث شدند. با توجه به توسعه شهری قزوین و نزدیک شدن به گسل شمال شهر، انجام مطالعات لرزه ای، بررسی فاصله حداقلی سازه‌ها از گسل، مطالعات زیست محیطی، هواشناسی، سیلاب، جریان‌های بادی و مطالعات زمین شناسی، حداقل مواردی هستند که توجه به آن‌ها ضروری است. گسل‌های شمال شهر قزوین، بهترین نقطه برای ساخت و ساز! در پهنه گسل، زلزله بیشترین مقدار انرژی خود را دارد و به تبع، خسارات اجتماعی و اقتصادی آن بیشتر خواهد بود. ضیایی، سرپرست معاونت معماری و شهرسازی شهرداری قزوین، در گفت: وگوی تلفنی با مجری برنامه نبض سیمای مینودری با اشاره به روند توسعه شهر قزوین بر روی گسل‌های ناحیه شمال گفت: محدوده شهر قزوین بین باغات سنتی اطراف شهر محصور شده است و به هیچ عنوان از ضلع غرب و جنوب قزوین نمی‌توانیم توسعه داشته باشیم و به همین منظور شمال شهر، بهترین نقطه برای توسعه محسوب می‌شود. سرپرست معاونت معماری و شهرسازی شهرداری قزوین با بیان اینکه مطالعات طرح جامع توسعه جدید شهر قزوین، در سال ۱۳۹۴ انجام شده و به تأیید شورای عالی معماری و شهرسازی و کمیسیون ماده ۵ رسیده است، خاطرنشان کرد: نزدیک به ۳۴۰۰ هکتار از طرح توسعه شهر، پایین اتوبان قزوین- زنجان و ۲۶۰۰ هکتار هم بالای اتوبان قرار گرفته است و تلاش شده که بر روی ساخت و سازها در مسیر گسل، تجدیدنظر شود و به همین خاطر، اکثر کاربری‌های شمال شهر در قالب بخش‌های خدماتی و فضای سبز و کاربری مسکونی محدود شده است. لزوم پرهیز از نزدیک شدن به گسل‌های زلزله ساخت و ساز بر روی گسل‌ها ممنوع است چرا که گسل‌ها در موقع زلزله، اصطلاحاً، دهن باز می‌کنند. بر اساس انرژی نهفته در هر گسل، هر چقدر به آن نزدیک شویم، با خطر بیشتری هم روبه رو خواهیم بود و باید در صورت امکان، از نزدیک شدن به آن‌ها پرهیز کرد. سیداف، کارشناس حوزه شهری که میهمان برنامه نبض بود، با بیان این جمله و با انتقاد از ساخت و سازها در شمال شهر قزوین گفت: خطر ساخت و ساز در شمال اتوبان قزوین- زنجان بسیار زیاد است، ولی همچنان شاهد ساخت و ساز، بی رویه در آنجا هستیم این در حالی است که گزینه‌های جایگزینی هم، برای آن وجود دارد. وی افزود: متأسفانه در شهر قزوین، طرح‌های توسعه، شامل طرح‌های جامع و تفصیلی، با تأخیر اجرا می‌شود و اجرای طرح‌های جدید به دلیل چالش‌های پیش روی توسعه در اراضی شمال شهر، به نتیجه نرسیده اند. به گفته این کارشناس حوزه شهری، اراضی دیگری در غرب و شمال غرب قزوین قرار دارند که این مناطق می‌توانند جایگزین ساخت و سازها، روی گسل شمال قزوین شوند. سیداف تصریح کرد: شهرداری فقط مجری طرح جامع شهری است و تهیه و تصویب این طرح، بر عهده شورای عالی شهرسازی و معماری است. وی معتقد است، امروزه، کاربری جدیدی نباید به شهر قزوین اضافه شود، مگر اینکه توسعه فضا‌های باز و سبز در دستور کار قرار گیرند. این کارشناس حوزه شهری با اشاره به اینکه گسل‌های آبیک و اشتهارد اگر چه فاصله زیادی با شهر قزوین دارند، ولی در صورت بروز زلزله، به بافت سنتی، صدمه جدی وارد می‌کنند، گفت: بر همین اساس باید مقاوم سازی، ایجاد راه‌های فرار و نحوه کمک رسانی در شرایط بحرانی و ... در دستور کار قرار گیرد. سخن پایانی در آیین نامه‌های مهم کشور‌های توسعه یافته، نظیر آیین نامه طراحی لرزه کالیفرنیا، حریم گسل ها، مشخص شده و انبوه سازی در این محدوده ها، ممنوع است. توسعه شهری قزوین، باعث شده به گسل‌ها نزدیک و نزدیک‌تر شویم و بر همین اساس، خطرات ناشی از زلزله بیشتر ما را تهدید می‌کند. با توجه به قرارگیری قزوین در حاشیه گسل ها، بارگذاری شهری باید با در نظر گرفتن حریم گسل‌ها تعریف شود، کما اینکه زلزله‌های بزرگ رودبار، آوج و بوئین زهرا، حجت را بر اهمیت این موضع تمام کرده است. بارگذاری شهری قزوین، بیشتر به ضلع شمال شهر سوق پیدا کرده است و فاصله شهر از حاشیه گسل شمال قزوین، که یکی از فعال‌ترین گسل‌های استان محسوب می‌شود، کمتر شده است و برای تعیین موقعیت بارگذاری شهری در مناطق زلزله خیز، لازم است نوع کاربری بر اساس شرایط گسل مورد نظر، تعیین شود. از بین ۸ گسل فعال قزوین، گسل شمال شهر، بزرگترین دغدغه مدیریت بحران و تهدید برای ساخت و ساز‌های شهری است و بر همین اساس، در بحث پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از فعالیت گسل‌های قزوین، بیشتر باید بر مقاوم سازی بنا‌ها تمرکز کرد.