آلرژی در اثر حساسیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن نسبت به مواد معمولی بی ضرر محیط (آلرژن) رخ می‌دهد
سیستم ایمنی بدن فرد در مواجه با مواد آلرژن، آنتی بادی تولید می‌کند، با ورود آنتی‌بادی‌ها به سلول‌هایی که هیستامین و سایر مواد شیمیایی آزاد می‌کنند، واکنش آلرژیک ایجاد می‌شود.
دکتر اردا کیانی فوق تخصص بیماری‌های ریه، با اشاره به اینکه آلرژی طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها نظیر تب یونجه، آلرژی غذایی، درماتیت آتوپیک و آسم آلرژیک را شامل می‌شود و شدیدترین نوع آلرژی شوک آنافیلاکسی است، می‌گوید: واکنش‌های آلرژیک ممکن است در بینی، ریه، گلو، سینوس‌ها، گوش‌ها و چشم‌ها معده یا پوست بروز کند و بصورت قرمزی چشم، خارش خفیف، عطسه، آبریزش بینی، تنگی نفس، التهاب و یا تورم جنرالیزه مشاهده شود، در برخی افراد واکنش‌های آلرژیک به صورت عوارض آسمی بروز می‌کند و در موارد جدی‌تر نیز به صورت یک واکنش تهدید کننده به نام شوک آنافیلاکسی رخ می دهد.
این فوق تخصص بیماری‌های ریه تأکید کرد که تشخیص آلرژی توسط پزشک با توجه به شرح حال و معاینه بیمار صورت می‌گیرد و در برخی موارد خاص با تجویز پزشک می‌توان از تست‌های پوستی یا خونی برای تشخیص آلرژی بهره گرفت.
اما درباره درمان آلرژی، این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی، اجتناب از آلرژن‌های شناخته شده (گرده گیاهان، برخی مواد غذایی، نیش برخی حشرات، برخی دارو‌ها و...) و تجویز دارو‌های استروئیدی و آنتی هیستامین‌ها را از شیوه‌های درمانی این بیماری عنوان و تأکید می‌کند در هنگام بروز واکنش‌های شدید آلرژیک و شوک آنافیلاکسی برای درمان بیمار به سرعت آدرنالین تزریقی (اپی نفرین) تجویز می‌شود و ایمونوتراپی نیز یکی دیگر از روش‌های درمانی به شمار می‌آید.
ممکن است آلرژی غذایی در اثر واکنش سیستم ایمنی بدن نسبت به یک نوع غذا یا ماده موجود در غذا بروز کند، این نوع آلرژی زمینه ژنتیک دارد، اما این طور نیست که فقط همان آلرژی غذایی در یک فرد رخ دهد که در والدین یا خواهر و برادرش وجود داشته است.
هر نوع ماده غذایی می‌تواند منجر به بروز واکنش آلرژیک شود، اما حدود ۹۰ درصد واکنش‌های آلرژیک ناشی از تخم مرغ، شیر، بادام زمینی، ماهی، خرگوش، گندم و سویاست
این دانشیار دانشگاه در ادامه گفت: هر نوع ماده غذایی می‌تواند منجر به بروز واکنش آلرژیک شود، اما حدود ۹۰ درصد واکنش‌های آلرژیک ناشی از تخم مرغ، شیر، بادام زمینی، ماهی، خرگوش، گندم و سویاست.
دکتر بهار ساداتی فوق تخصص بیماری‌های تنفسی نیز در ادامه به احتمال خفیف یا شدید بودن علائم آلرژی اشاره کرد و گفت: شوک آنافیلاکسی، یک واکنش شدید آلرژیک تهدید کننده زندگی فرد است که باعث کاهش تنفس و فشار خون فرد می‌شود و روی ضربان قلب وی تأثیر می‌گذارد، این واکنش در عرض چند دقیقه پس از مواجهه فرد با مواد آلرژن رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به مرگ بیمار شود. به همین دلیل بیمار باید به سرعت با تزریق اپی نفرین (آدرنالین) تحت درمان قرار گیرد.
وی افزود: علایم آلرژیک می‌تواند سیستم‌های مختلف بدن نظیر پوست، دستگاه گوارش، سیستم قلبی عروقی و دستگاه تنفسی را درگیر کند و عوارضی مانند استفراغ و یا درد معده، تنگی نفس، سرفه مکرر، شوک یا افت شدید فشار خون، اسپاسم مری و مشکل در بلع، تورم زبان، اختلال در صحبت کردن و یا نفس کشیدن، کهیر یا درگیری‌های پوست، علایم سرماخوردگی یا احساس ضعف را به همراه داشته باشد.
بیشتر علائم مربوط به آلرژی غذایی در عرض دو ساعت و اغلب چند دقیقه پس از مصرف غذا بروز می‌کند در موارد بسیار نادر، نیز واکنش ممکن است ۴ تا ۶ ساعت یا حتی بیشتر طول بکشد؛ واکنش‌های با تأخیر بیشتر به طور معمول در کودکان دیده می‌شود و بیشتر به صورت اگزماست.
آلرژی غذایی بیشتر در دوران کودکی بروز می‌کند و یکی از انواع شایع آلرژی در نوزادان حساسیت به پروتئین شیر گاو است که به صورت دفع خون در مدفوع به علت التهاب روده‌ها بروز می‌کند
این استاد دانشگاه در خاتمه سخنان خود با اشاره به این که احتمال بروز آلرژی غذایی در همه سنین وجود دارد، گفت: آلرژی غذایی بیشتر در دوران کودکی بروز می‌کند و یکی از انواع شایع آلرژی در نوزادان حساسیت به پروتئین شیر گاو است که به صورت دفع خون در مدفوع به علت التهاب روده‌ها بروز می‌کند، بنابراین توصیه می‌شود که والدین درصورت مشاهده این علایم به پزشک مراجعه کنند.
کودکانی که عطسه می‌کنند و یا سرفه می‌کنند امکان دارد به آلرژی دچار شده باشند یا افرادی که دچار درد شکمی یا تهوع می‌شوند پس از خوردن غذا‌های خاص ممکن است آلرژی داشته باشند، هر کودک ممکن است دچار آلرژی شود، ولی شیوع آلرژی در کودکانی که خانواده آن‌ها آلرژی دارند بیشتر است.
تشخیص زودهنگام آلرژی کودکان کیفیت زندگی فرزند شما را بهبود می‌بخشد، تعداد روز‌های مدرسه از دست رفته را کاهش می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا اوقات فراغت خود را به جای مراقبت از کودک خود به لذت و تفریح با او بپردازید.
>> آیا به نظرتان می‌رسد که فرزند شما همواره سرماخوردگی دارد؟ باید بدانید که سرماخوردگی‌ها به طور معمول در عرض یک هفته تا ۱۰ روز فروکش می‌کنند، در حالیکه آلرژی‌ها اغلب تداوم می‌یابند.
>> آیا بینی کودک شما به طور مدام دچار گرفتگی و یا آبریزش است؟
>> آیا او سرفه‌های خشک مداومی دارد؟
>> آیا پوست او ملتهب بوده یا دارای جوش‌های قرمز رنگ و خارش داری است؟
در صورتی که پاسخ شما به این سؤالات مثبت باشد، بنابراین به احتمال قوی فرزند شما به ماده‌ای در محیط اطرافش حساسیت دارد؛ همچنین، کودکان مبتلا به آلرژی بینی در قیاس با سایر کودکان، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های گوش، آسم، و عفونت‌های سینوسی هستند.
اجتناب از تماس با آلرژن مهم‌ترین راه کنترل آلرژی است، البته در اغلب موارد این اجتناب به طور کامل امکان‌پذیر نیست و پزشکان ناچار به استفاده از دارو‌های مختلف برای کنترل آلرژی می‌شوند، اما باید به خاطر داشت که پرهیز کامل، تنها راه جلوگیری از واکنش آلرژیک است.
مریم صادقی
خبرنگار تحریریه علمی، فرهنگی و هنری خبرگزاری صدا و سیما