سنگینی کفه سرمایه گذاری به نفع بازار سرمایه

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز آذربایجان شرقی، بازار سرمایه از طریق تامین منابع مالی، تخصیص به موقع منابع، ایجاد شفافیت و کمک به نقد شوندگی دارایی ها مسیر رونق تولید را هموار می کند.
اما در این میان هیجانات بازار ارز ، سرمایه گذاری مردم را در بورس و یا خطوط تولید کاهش داده و به پرتگاه ضرر و زیان می رساند.
از لابه لای ترافیک در مرکزی ترین نقطه شهر که راه خود را پیدا کنم، درست بیخ گوش ادارات دارایی و مالیاتی، چند قدمی نمایندگی بانک مرکزی و در همسایگی استانداری، به جمعیتی می رسم که عجیب هیاهو کرده اند.
اغلب شان کیف کمری بسته اند، دستشان پر است از اسکناس هایی که خرید یا فروشش را به گوش هر رهگذری جار می زنند.
"دلار" ورد زبانشان است، اسکناس هایی که از 25 درصد پنبه و 75 درصد کتان ساخته شده است ،دست به دست می شود.
سرشان به بالا و پایین شدن نرخ ارز گرم است . این ارز آمریکایی که اغلب کالاهای اساسی کشورمان با توجه به ارزش آن قیمت گذاری می شوند ، از ابتدای سال 1397 تاکنون با نوسانات بسیار زیادی مواجه شده است.
از بین جمعیتی که از هر گوشه فریاد می زنند، "دلار -دلار"، "یورو-یورو" عبور می کنم.
"احمد" با 25 سال چهره آفتاب سوخته ای دارد، اصالتا اهل یکی از روستاهای حوالی تبریز است.
می گوید: پیش از اینکه دلار این همه بالا و پایین داشته باشد، حتی اسکناس یک دلاری را نیز از نزدیک ندیده بودم و در روستا سرگرم کارم بودم. کارگری ساختمان می کردم، اما چون نه بیمه ای داشت، نه درآمدی؛ ترجیح دادم، خود را به خیابان دارایی تبریز مرکز تبادلات ارزی تبریز برسانم، این نانی است که پسر دایی ام در دامنم گذاشته است.
آخرین قیمت دلار را می پرسم می گوید: اول صبح 14 هزار تومان خرید و فروش می کردیم، اما 10 دقیقه قبل 13 هزار و 400 تومان به فروش می رسید.

در کمتر از دو هفته خیلی ضرر کردم
کمی آن طرف تر با "ایوب" هم صحبت می شوم، از روی عادت؛ زیپ کیف کمری اش را در دور تکرار، باز و بسته می کند، حواسش به خود جمع نیست؛ فقط با چشم های هراسان نوسان دلار و یورو را می پاید.
با لحن تحکم آمیز می گوید: خانم خبرنگار! برایم دردسر درست نکن، صحبت با تو چه عایدی برایم خواهد داشت؟
می خواهی از سود و زیانم بدانی، همین قدر کفایت می کند که بدانی دلار را به قیمت 17 هزار و 200 تومان خریدم، اما وقتی دیدم با سرعت زیادی در سراشیبی قرار گرفته است، مجبور شدم به قیمت 16 هزار و 300 تومان بفروشم، در کمتر از دو هفته 23 میلیون تومان ضرر کردم.
دوستش "مجید"، صحبتهای او را تکمیل می کند: اینکه کسی در این بازار سرمایه گذاری کند، ریسک بزرگی است، در یک لحظه چنان به زمین می زند که دیگر بلند شدن برایت امکان پذیر نباشد.
این بازار بیشترین نوسان را در مهر ماه سال گذشته تجربه کرد، سقوط یکباره دلار از کانال 21 هزار تومان به 13 هزار تومان؛ کمر خیلی ها را شکست، حتی برخی تا مرز سکته قلبی پیش رفتند.
اما همین خبرها آبی بود بر آتش قلب آنها که زندگی شان به یکباره تحت تاثیر اوج گیری قیمت دلار و ارز قرار گرفته بود.

80 درصد خریداران و فروشندگان ارز ، یک سال است که وارد بازار شده اند
کمی جلوتر "اکبر" را می بینم، جوانی 35 ساله. خودش را جزء 80 درصد جمعیت حاضر در پیاده رو خیابان دارایی می داند که پیشتر کار تخصصی داشتند ولی از یک سال پیش بساط شان را در همین خیابان پهن کرده اند.
سری تکان داده و ادامه می دهد: 15 سال پیش که درس و سربازی را تمام کردم، وارد کارگاه قالی بافی شدم، همین که دارهای فرش تبریز در برابر این همه افزایش قیمت مواد اولیه، قد خم کرد و شکست؛ و خرید و فروش دلار سکه شد؛ وارد بازار ارز شدم.
نگاهش را به انتهای پیاده رو می دوزد، این بار آرام تر می گوید: هیچ کدام از ما 80 درصدی ها، در این بازار کاذب و حبابی قیمت دلار، سود نکرده ایم، آنها که از ارز و نوسانات آن، اطلاعاتی داشته اند، برده اند.

صرافی ها ترجیح می دهند، چراغ خاموش راه بروند
سنگینی همه آن نگاهها را به حرکت دستانم حس می کنم، انگار منتظرند، دست در کیف کرده و بگویم، دلار می خرم یا می فروشم تا سرم آوار شوند.
از بین خریداران و فروشندگان ارز که صداهایشان در هم تنیده و "دلار-دلار"؛ "یورو- یورو" می گویند، مسیرم را پیدا می کنم تا به محل صرافی های معروف تبریز، که در گوشه ای از بازار تاریخی تبریز هستند برسم.
اینها گویا در این بازار، ترجیح می دهند، چراغ خاموش باشند. تابلوهای اعلام نرخ شان که تا چند وقت پیش بالا و پایین شدن های دقیقه ای نرخ ارز را نشان می دادند، از برق کشیده شده اند.
فقط چند اسکناس لوله شده از دلار و یورو در ویترین مغازه ها به چشم می خورد، در یکی از مغازه ها، از پشت شیشه و در پشت پیش خوان، مرد سالخورده ای را می بینم که با ماشین حساب، حساب و کتاب می کند.
روی شیشه مغازه نوشته شده، " تا اطلاع ثانوی خرید و فروش ارز نداریم".
وارد مغازه می شوم تا علت نصب این برگه روی شیشه مغازه را بپرسم، با بی اعتنایی صحبت خود را در یک جمله کوتاه می کند: " خوب نداریم"، علت را هم دو قدم بالاتر از بانک مرکزی می توانی بپرسی".

دست فروشان دلار؛  نمک کمی بر زخم این بازار نگذاشته اند
در همسایگی این صرافی، صرافی دیگری بود مشابه همین وضع تابلو اعلان قیمت را از پریز کشیده و فارغ از هیاهوی دست فروشان دلار، با دوستش صحبت می کند.
حدود 40 سال داشت، به گفته خودش 10 سالی بود در بازار صرافی می کرد اما از دو سال قبل، با 10 میلیارد تومان هزینه، صرافی مستقلی برای خودش دست و پا کرده بود.
منتقد سیاست های پولی و بانکی غلط دولت و نقش آن در این بازار بود، اما از دلالان بازار ارز هم دل خوشی نداشت.
می گوید: همین دست فروشان و دلالان خرده پا که حدود یک سال پیش و از سر بیکاری به بازار ارز هل داده شده اند، کم نمک بر زخم این بازار نگذاشته اند.
آقای حسینی خواه ادامه می دهد: همین ها؛ با ایجاد تلاطم و اختلاف در قیمت، دست صرافان را بسته و دست مشتریان واقعی را در حنا گذاشته اند.

اینجا سرابی بیش نیست
بعد از یک ساعت گشت و گذار در خیابان دارایی و نشست و برخاست با دلالان و صرافان ارز، فهمیدم که اینجا سرابی بیش نیست؛ اینجا برخی نان را به نرخ روز می خورند.
اینجا خرده فروشان و دست فروشان ارز، دنبال سودهای کلان هستند و احساس می کنند می توانند در این بازار ره صد ساله را یک شبه طی کنند.
دلالی را دیدم که وام بانکی با سود 20 درصدی را برای سرمایه گذاری در این بازار هزینه کرده است، به این امید که، قیمت دلار فارغ از نتیجه ای که بر جامعه می گذارد، سر به فلک خواهد کشید، تا جیب او را پر کند.
شاید آنها که وارد این قمار شده اند، غافل بودند از پدری که دست به دعا بود دلار با این سرعت صعود نکند، تا تامین داروی پسر بچه 10 ساله بیمارش، برایش اینقدر گران تمام نشود.

این حجم از نقدینگی در جامعه غیر قابل انکار است
مشاهداتم از بازار ارز را با رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه تبریز در میان گذاشتم او که دکتری رشته حسابداری مالی دارد و از ریشه این تلاطم ها و سودجویی ها سررشته دارد.
دکتر فضل زاده 27 سال سابقه تدریس در این حوزه را دارد، او می گوید: نوسان ذات بازار است، حالا بازار دلار، سکه و طلا فرقی نمی کند؛ اما فارغ از اینکه سرمایه گذاری در بازار ارز، سراب باشد یا نه؛ این حجم از نقدینگی در جامعه غیر قابل انکار است.

سرمایه گذاری در بازار ارز، ترجیح غلطی است
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه تبریز ادامه می دهد: اگر سیاست گذاری های پولی و اقتصادی دولت درست بود؛ این نقدینگی می توانست به جای اینکه چوب لای چرخ های توسعه جامعه و اقتصاد بگذارد، چرخ های تولید را به حرکت در آورد.
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه تبریز می افزاید : طبیعتا هر کجا منافعی باشد، سرمایه گذار به آن سمت سوق پیدا می کند؛ سرمایه گذار می خواهد ایستایی پول خود را در مقابل افت قدرت خرید، حفظ کند برای همین سرمایه گذاری در بازار دلار را ترجیح می دهد که البته ترجیح غلطی است.
او بر حسب تخصصی که دارد، ادامه می دهد: درخواست سودهای مضاعف و آنی و رساندن سرمایه گذار به وضع مناسب، مسائلی نیست که به راحتی بتوان در سرمایه گذاری از آنها چشم پوشی کرد.
فضل زاده معتقد است: اگر نوسان بازار دلار مدیریت شود، بازار سرمایه بهترین جا برای سرمایه گذاری است، بازاری که با شفافیت مالی، فارغ از گیرهای ریز و درشت، تبصره و بندهای تسهیلات بانکی می تواند منجر به رونق تولید و هم افزایی شود.

پاشنه آشیل اقتصاد ایران، متکی به بانک بودن است
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه تبریز وقتی به این بخش از صحبت های خود می رسد، منابع مالی هر اقتصاد را به سه بخش بازار پول یا همان نظام بانکی، بازار سهام و بازار اوراق بدهی تقسیم می کند؛ اجزایی که بزرگی هر یک از این بازارها نشانگر رویکرد آن اقتصاد در دستیابی به منابع مالی است.
این فارغ التحصیل از دانشگاه پونای کشور هندوستان؛ پاشنه آشیل اقتصاد ایران را بانک محور بودن آن می داند و می گوید: تامین منابع مالی در هر اقتصاد به ویژه اقتصاد کشورهای در حال توسعه مهمترین عامل پویایی، رونق و رشد اقتصاد است، حال آنکه اقتصاد ایران به طور سنتی در تامین منابع مالی خود بر سیستم بانکی و استفاده از تسهیلات آن تکیه کرده است.

وابستگی به نفت را هم، به بانک محور بودن اضافه کنید
برای اطلاع از سهم دقیق منابع مالی در اقتصاد کشور، باز از همان کلاف سر درگم خیابان دارایی تبریز عبور می کنم تا به دفتر هماهنگی شورای بانک های استان که در همسایگی اداره امور مالیاتی و دارایی و بانک مرکزی در مرکزی ترین نقطه شهر است برسم.
دبیر شورای هماهنگی بانک‌های آذربایجان شرقی نیز از بانک محور بودن اقتصاد ایران گلایه دارد، وابستگی که در کنار اتکای به نفت، مشکلات سرمایه گذاری را دو چندان می کند.
عادل غلامی با اشاره به جایگاه به مراتب کوچک بازار اوراق بدهی کشور در بازار مالی آن هم، در قیاس با دیگر کشورها می گوید: اقتصاد ژاپن به عنوان اقتصادی پیشرفته 52 درصد از بازار مالی خود را به اوراق بدهی واگذار و 26 درصد را در اختیار بازار سهام قرار داده است.
او ادامه می دهد: سهم 78 درصدی بازار سرمایه در تامین منابع اقتصادی ژاپن، تکیه اقتصاد این کشور توسعه یافته را بر بازار اوراق بهادار به ویژه بازار بدهی در قیاس با تسهیلات بانکی به خوبی نشان می دهد.
غلامی به رویکرد ایالات متحده آمریکا در تامین منابع مالی اقتصاد خود اشاره می کند و می گوید: ایالات متحده آمریکا از این بابت از ژاپن فراتر رفته و تنها 12 درصد از بازار مالی خود را در اختیار سیستم بانکی قرار داده و 88 درصد دیگر را از آن بازار سرمایه کرده است.
به گفته دبیر شورای هماهنگی بانک‌های آذربایجان شرقی در مالزی، آلمان، برزیل و هند نیز اوضاع بر همین روال است، حتی در ترکیه کشور همسایه ایران، 53 درصد بازار مالی را مانده تسهیلات بانکی تشکیل داده و 47 درصد در اختیار بازار اوراق بهادار قرار گرفته است.

نقش 30 درصدی بازار سرمایه در اقتصاد ایران
دبیر شورای هماهنگی بانک‌های آذربایجان شرقی بعد از این مثال ها منابع تامین مالی اقتصاد ایران را برجسته می کند؛ به طوری که ایران با تکیه 70 درصدی بر تسهیلات بانکی و نقش 27 درصد بازار سهام و یاری تنها 3 درصد بازار اورراق بدهی به بازار مالی، ساختاری کاملا متفاوت به نمایش گذاشته است.
دبیر شورای هماهنگی بانک‌های آذربایجان شرقی با بیان اینکه در استان این کفه کمی فرق می کند، یادآور می شود: تامین بیش از 90 درصد منابع مالی واحدهای صنعتی بر دوش بانک های استان سنگینی می کند.
همین سهم اندک و 30 درصدی بازار سرمایه در تامین منابع مالی اقتصاد کشور، تلنگری بود تا سراغ بورس اوراق بهادار را بگیرم.

اینجا از هیاهوی خیابان دارایی تبریز خبری نیست
تالار بورس منطقه ای آذربایجان شرقی واقع در خیابان ارتش جنوبی و در طبقه دوم ساختمان پست واقع است، اینجا از آن هیاهوی خیابان دارایی تبریز خبری نیست.
از 22 مهر 82 فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرده است.
از ساعت 8 صبح به بعد کم کم رفت و آمد ها به این بخش از ساختمان شروع می شود.
تالاری مدور با تابلویی وسط تالار که اسامی شرکتها و "تغییرات قیمت سهام" نسبت به روز قبل را به صورت سراسری و آنلاین نمایش می دهد، و از تالار بورس اوراق بهادار تهران مدیریت می شود.
تابلوی شاخص معاملات، در احاطه 40 میز کاری قرار دارد و با نام تالار معاملات شناخته می شود.
هر یک از این میزهای کاری محل استقرار کارگزار معاملاتی است، که کوچکترین تغییرات خرید و فروش را بصورت شبکه ای وارد سیستم می کند.

شرکت ها اعتبار خود را فریاد نمی زنند، نشان می دهند
در تالار بورس؛ شرکت ها اعتبار خود را فریاد نمی زنند، این میزان سرمایه، حجم معاملات و سود سهام است که در فضایی شفاف، نظر خریدار را جلب می کند، تا گزینه مورد نظر برای سرمایه گذاری را انتخاب کند.
ایجاد 9 هزار و 11 کد سهام داری در سال گذشته در این تالار بورس منطقه ای، نشانه خوبی از استقبال مردم برای سرمایه گذاری در بورس است.
طبق آمارها؛ مجموع کدهای سهامداری که از ابتدای تاسیس بورس منطقه ای آذربایجان شرقی تاکنون در این تالار ایجاد شده بیش از 83 هزار کد سهامداری و کد معاملاتی است، که 10 درصد از این آمار فقط در سال گذشته ثبت شده است.

شش دانگ حواسشان به تابلو است
زیر همین تابلوی مدور، به فاصله کمتر از 20 متر، کوچکترین تغییرات از نگاه آنها که شش دانگ حواسشان به تابلو است، گم نمی شود؛ فضایی شیشه ای که به تالار سهام داران معروف است.
پیرمردی که یک دستش خودکار است، در مقابل خود؛ صفحه ای باز از سررسیدی تاریخ گذشته را دارد و روی آن یادداشت برمی دارد، نظرم را جلب می کند.
دو دو تا می کند؛ وقتی حساب و کتاب هایش با مشاهداتش در تابلو هم خوانی نداشته باشد، زود قلم می زند.
دستخط ریزی دارد، که فقط خودش سر در می آورد بر چه مبنایی نوشته، قلم زده و یا دورش خط کشیده است.

چم و خم ورود به بازار بورس را بلد است
به اقتضای سنش چشمانش دوربین است و عینکش تا نوک بینی اش رسیده، ولی تجربه 26 ساله ای که از حضور در بازار بورس دارد، نشان می دهد که افق دیدش هم دور دست ها را می پاید.
بازنشسته است و 70 سال سن دارد؛ شرکت های سود ده در بازار فعلی بورس را خوب می شناسد، بالا و پایین رفتن سهام شرکت ها و سودی که می تواند عایدش شود، از نظرش گم نمی شود.
دوستانش می گویند در بازار بورس کار کشته است و خودش معتقد است: " 4 پله تغییر برای یک سهام معقول است، تا سوددهی داشته باشد".
بهتر می داند، کدام شرکت با چه سرمایه ای و با چه سودی وارد بازار سرمایه شده است؛ به قول خودش چم و خم ورود به بازار بورس را هم بلد است و بهترین و مطمئن ترین محل برای سرمایه گذاری را تالار شیشه ای می داند.
بعد از تجربه حضور 26 ساله در بازار سرمایه؛ سودهای لحظه ای در این بازار را اتفاقی می داند و گذر زمان برایش ثابت کرده است آنها که در بازار بورس، عجله کرده اند، سود سهام شان به جیب آنها که صبر کرده اند واریز شده است.

با "ربا" فاصله زیادی دارد
با یکی دیگر از افرادی که در تالار بورس منطقه ای آذربایجان شرقی نشسته است و کوچکترین تغییرات را رصد می کند، هم صحبت می شوم.
او که 10 سالی است در بازار سرمایه سهام خریده است، می گوید: در این مدت سود قابل توجهی داشته است، اما حال روز امروز این بازار را بهتر از همیشه ارزیابی می کند.
این مرد 45 ساله می گوید: از ابتدای امسال برخی سهام ها تا 10 برابر رشد پیدا کرده اند و این نشان می دهد که سرمایه های سرگردان مردم، به این سمت سوق پیدا کرده است نشان به آن نشان که در این 4 ماهه حجم و ارزش معالات 3 الی 4 برابر رشد داشته است.
از حسن سرمایه گذاری در این بازار نیز می گوید: اینکه بسته به گردش مالی سرمایه در شرکت های معتبر و رونق تولید است که سودی عاید سهام دار می شود، و شاید این با "ربا" فاصله زیادی دارد.
این صحبتها را آمارهای منتشر شده از تالار بورس منطقه ای آذربایجان شرقی نیز تائید می کند.
طبق این آمارها، در سال گذشته در بورس منطقه ای استان 4 هزار و 748 میلیارد تومان انواع اوراق بهادار معامله شده بود که نسبت به سال قبل 154 درصد و نسبت به 3 سال قبل 235 درصد رشد نشان می دهد.

کفه، به نفع بازار سرمایه سنگینی می کند
پیگیری همین موضوع باعث شد که با مدیر تالار بورس منطقه ای آذربایجان شرقی در تالار هم صحبت شوم.
آقای محمد امین عابدینی 15 سالی است که کارمند بورس منطقه ای و 2 سال قبل از آن نیز وقتی دانشجو بود، سهامدار بورس بوده است.
به گفته او در چند سال گذشته بودجه عمرانی دولت با فاصله بسیار، نسبت به ردیف اول که همان منابع بانکی است دومین جایگاه تامین مالی را در اختیار داشت و سرمایه گذاری خارجی نیز بنا به دلایل گوناگون تاکنون نتوانسته خود را به عنوان یک عامل تامین مالی پایدار به اثبات برساند.
او اما از تحرکات جدید در بازار سرمایه ابراز رضایت می کند، به طوری که بازار سرمایه در سالیان گذشته با تغییر قوانین اصلی ناظر بر این بازار و امکان انتشار اوراق تامین مالی جایگاه مناسب تری برای خود مهیا کرده و به دومین منبع تامین مالی پایدار و با ثبات اقتصاد ایران بدل گشته است.
او برای اثبات صحبت های خود در بررسی ترکیب منابع مالی در اقتصاد ایران در طول سالهای 1390 تا 1396، به جدولی که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منتشر کرده، استناد می کند.
این جدول نشان می دهد در طول سالهای یاد شده تسهیلات بانکی با فاصله بسیار، پیشتاز تامین مالی اقتصاد ایران است.

اما نکته حائز اهمیت در تحلیل این جدول این است که ؛ در بازه زمانی سالهای 1390 تا پایان 1396، ارزش تامین مالی از محل بازار سرمایه از 178 (هزار میلیارد ریال) با صعودی 366 درصدی به 829 (هزار میلیارد ریال) رسیده که بیشترین سهم این رشد از اوراق بدهی بوده است.

حال و روز خوش تالارهای شیشه ای را به رخ می کشد
مهدی خاتمی از کارشناسان بورس آذربایجان شرقی ، فارغ التحصیل ارشد مدیریت بازرگانی است و از سال 89 بهعنوان کارگزار معاملات در تالار بورس منطقه ای آذربایجان شرقی فعالیت دارد.
تخصص خاصی در تحلیل های بنیادی و تحلیل های تکنیکال دارد.
تحلیل های تکنیکال؛ قیمت و حجم معاملات و الگوهای شکل گرفته آن را برای آینده پیش بینی می کند و تحلیل بنیادی صورت های مالی شرکت را بررسی می کند تا برآوردی از وضعیت سودآوری و وضع مالی شرکت در آینده را ترسیم کند.
او می گوید: منحنی های این تحلیل ها، آینده خوبی را برای شرکت های حاضر و فعال در بورس پیش بینی می کند و حال و روز خوش تالارهای شیشه ای در سال های اخیر را به رخ می کشد.

رد پای 19 شرکت استان در بازار سرمایه
خاتمی کارشناس بورس می گوید: از مجموع شرکت های آذربایجان شرقی 19 شرکت ( 6 شرکت در فرابورس و 13 شرکت در بورس اوراق بهادار تهران) پذیرفته شده اند.
وی  ادامه می دهد: ارزش اسمی این شرکتها یک هزار و 859 میلیارد تومان بود ولی ارزش بازار این شرکتها اکنون به بیش از 20 هزار و 328 میلیارد تومان رسیده است که این در واقع نشان از رشد 10 برابری ارزش سرمایه گذاری در این شرکتهاست.

سهم 25 درصدی شرکت های بورسی در پرداخت های مالیاتی
"نقش بازار سرمایه از بابت انتقال وجوه سرگردان مردم به سمت رونق تولید نقش کلیدی است"، این را خانم لیلی آل عمران از کارشناسان بورس منطقه ای و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در تکمیل صحبت های آقای خاتمی مطرح می کند.
آل عمران فقط به گوشه ای از مالیات پرداختی شرکت های بورسی ایران در سال 96 اشاره می کند.
براین اساس که، شرکت های بورسی در سال 1396 بیش از 50 هزار میلیارد ریال مالیات پرداخت کرده اند که این عدد رشد 63 درصدی را نسبت به سال پیش نشان می دهد.
این میزان مالیات حدود 25 درصد از کل مالیات اشخاص حقوقی غیر دولتی، و 14 درصد از کل مالیات اشخاص حقوقی در سال 96 است.
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، در جمع بندی صحبت های خود می گوید: در واقع شرکت های بورسی یک چهارم مالیات اشخاص حقوقی غیر دولتی را در سال 1396 پرداخت کرده اند.
توجه به این نکته در خور اهمیت است که شرکت های بورسی براساس قوانین مالیاتی با تخفیفاتی در پرداخت مالیات مواجه اند؛ اما حجم تولید و شفافیت مالی آنها در عمل سبب شده تا یک چهارم پرداخت های مالیاتی اشخاص غیر دولتی را از آن خود کنند.
و در یک حساب و کتاب ساده تر شاهد هستیم، با اینکه تعداد شرکت های بورسی تنها حدود 2.5 درصد از بنگاههای صنعتی کشور است، ولی این شرکت ها، حدود 25 درصد از مالیات اشخاص حقوقی غیر دولتی را پرداخت کرده اند.

ریسک و پاداش سرمایه گذاری در اقتصاد ایران متناسب نیست
خانم آل عمران از متناسب نبودن ریسک و پاداش سرمایه گذاری در اقتصاد ایران نیز انتقاد دارد به طوری که سرمایه گذاری در بانک بدون ریسک و با 15 درصد لحاظ می شود.
وقتی در یک سو، بدون ریسک سرمایه گذاری می توانی تا 15 درصد، سود حاصل از سپرده خود را دریافت کنی؛ پس آن سوی دیگر، سرمایه گذاری برای دریافت تسهیلات باید پرونده ی قطوری از انواع تضمین ها را برای بانک ها آماده کند.
از زاویه ای دیگر، در یک سو سرمایه گذار با کلی طرح های اجرا نشده و روی دست مانده قرار دارد و در سویی دیگر آنها که برای گذران روزمرگی خود، چشم به "دست به جیب شدن" سرمایه گذار دوخته اند.
و در نتیجه همین سرمایه گذار، بعد از کلی دوندگی و در جا زدن در صف های طویل، دست آخر موفق به دریافت تسهیلات با درصدهای سر به فلک کشیده می شود؛ که گاهی پرداخت نشدن این تسهیلات، آمار سرمایه گذاران بدهکار جامعه را افزایش می دهد.

شرکت های بورسی و هدایت نقدینگی به سمت رونق تولید
اینها مواردی است که بین شعار تولید و تحقق آن فاصله ایجاد می کند و توجه بیش از پیش به بازار سرمایه، هدایت نقدینگی به سمت این بازار و ممانعت از حرکت به پول بازار های موازی اهمیت پیدا می کند.
کارکرد اصلی بازار سرمایه انتقال وجوه مازاد و سرگردان از جامعه به سمت تولید است که نتیجه آن رونق تولید و بهبود متغیرهای کلان اقتصادی خواهد بود.
به خاطر حضور 40 صنعت با بیش از 600 بنگاه بزرگ و مطرح اقتصادی این بازار نقش مهمی در تامین مالی شرکتها خواهد داشت مخصوصا با توجه به تورم سال گذشته، قطعا این شرکت ها به وجوه نقد بیشتری برای سرمایه گذاری های جدید، نیاز خواهند داشت.
با توجه به حضور شرکت های بزرگ و معتبر اقتصاد ایران در بورس اوراق بهادار، بررسی میزان تولید و فروش آنها، تاثیر بورس بر تولید ملی را نمایان می کند.
با کمی جستجو در صفحات مربوط به شرکت های استانی حاضر در بورس، ارزش اسمی و ارزش بازار شرکت ها به دست می آید.
صفحاتی که با نام کدال شناخته می شوند و شرکت های بورسی موظفند اطلاعات مربوط به فعالیت، تراز نامه سود و زیان خود را بصورت سه ماهه، 6 ماهه، 9 ماهه و 12 ماهه در این سامانه وارد کنند.

شنیدن صدای تولید، از شرکتی که ورشکسته اعلام شده بود
از شرکت های مطرح آذربایجان شرقی که در این بازار عملکرد موفقی در افزایش سرمایه داشته، شرکت آهنگری تراکتورسازی تبریز است.
این شرکت در سال 90 طبق ماده 141، معادل دو برابر سرمایه خود بدهی داشت و همان سال مشمول قانون ورشکستگی شد؛ اما هم اکنون تامین کننده همه جلوبندی ها و گیربکس مورد نیاز ایران خودرو است.
آقای باویلی 62 ساله به عنوان متصدی بخش خصوصی، مسئولیت شرکت را با کلی بدهی بانکی، 10 میلیارد تومان جرایم مالیاتی و 11 خط تولید که با نصف ظرفیت هم نیز کار نمی کردند، تحویل گرفته است.
او که از 12 سالگی وارد عرصه تولید شده است؛ اینک نه تنها تمامی جرایم بانکی و بدهی مالیاتی شرکت آهنگری تراکتور سازی را به صفر رسانده، بلکه خطوط تولید را نیز به 18 خط افزایش داده و گردش مالی را به هزار میلیارد تومان رسانده است.
این میزان موفقیت در جذب سرمایه گذاری ارزش مراجعه حضوری به شرکت را دارد.
در صورتی که در سال های گذشته، از برخی از واحدهای صنعتی صدای اعتراض کارگران به گوش می رسید، اما اینجا، این صدای رونق تولید است که از کارخانه بلند شده است.
جاوید با مدرک کارشناسی ساخت و تولید، کارگر 26 ساله ای است که در آخرین فراخوان استخدام در این شرکت، از یک سال پیش مشغول به کار شده است، او تنها نیست از دو سال قبل، 300 نفر دیگر نیز جذب شده اند.
این شرکت 8 سال پیش، 64 میلیون سهام در بازار بورس داشت که اینک به 3 میلیارد سهم افزایش پیدا کرده و سال گذشته میزان سود خود را در مجموع 40 میلیارد تومان اعلام کرده است.
آقای باویلی همچنین از طرح توسعه ای شرکت نیز خبر می دهد که قرار است، چند ماه آینده به بهره برداری برسد و ضمن افزایش ظرفیت تولید، فرصت جذب 200 کارگر جدید را فراهم کند.

پالایشگاه تبریز از شگفتی سازهای تالار بورس
پالایشگاه تبریز نیز از شگفتی سازهای تالار بورس در سالهای گذشته بوده است.
این شرکت، فاصله مکانی چندانی با شرکت آهنگری تراکتور سازی ندارد،
پالایش نفت تبریز یکی از شرکت های گروه فرآورده های نفتی با نماد "شبریز" از ابتدای سال 1397تاکنون بیش از 200 درصد بازدهی داشته و از ابتدای سال جاری تاکنون نیز شاهد بازدهی بیش از 30 درصدی برای این نماد بوده ایم.
بر اساس یک گزارش در عملکرد سال مالی 97 «شبریز» رشد 279 درصدی سود به ازای هر سهم به چشم می خورد.
سود 110 تومانی سال 96 این شرکت در سال 97 به ازای هر سهم به 419 تومان افزایش داشته است.
غلامرضا باقری مدیر عامل شرکت پالایش نفت تبریز، بهبود شرایط تولید، تولید محصولات با ارزش افزوده، ارتقای کیفیت محصولات تولیدی و نیز ارتقای فناوری و تجیهزات شرکت را در رشد سودآوری و عملکرد مطلوب سال مالی 97 موثر می داند.

بدهی بانکی نداریم؛ مالیات ها به روز پرداخت می شوند
باقرزاده معاون مالی شرکت پالایش نفت تبریز نیز در تکمیل صحبت های مدیر عامل می گوید: در سال 96 حدود 8 هزار و 500 میلیارد تومان فروش داشتیم که این رقم در سال 97 با افزایش 100 درصدی به 17 هزار میلیارد تومان رسیده است.
طبق اسنادی که معاون مالی شرکت رو می کند، وام های بانکی پلایشگاه تبریز که در بازه زمانی 93 تا 95 دریافت شده بود، سال گذشته با پرداخت 800 میلیارد تومانی تسویه شده است.
به گفته باقرزاده این شرکت در سال 1394 در مجموع یک میلیارد و 900 هزار سهم در بازار سرمایه داشت که از محل انباشت سرمایه با افزایش 100 درصدی، اینک به رقم 3 میلیارد و 900 سهم رسیده است.
براساس صورت های پرداخت مالیات نیز شرکت پالایش نفت تبریز از مودیان بزرگ مالیاتی استان است، بطوری که در سال 96 مبلغ 680 میلیارد تومان و در سال گذشته نیز مبلغ 780 میلیارد تومان به حساب امور مالیاتی استان واریز کرده است.

بورس در بورس سرمایه گذاری
این ها نمونه هایی مصداقی از رونق تولید در شرکت های بورسی است، گوشه ای از آمارهای حجم و ارزش معاملات مربوط به سازمان بورس، که نشان می دهد، بورس کشور در حال توسعه، پیش رونده و مناسب برای ورود سرمایه گذاران است.
به عبارتی می توان گفت، "بورس در بورس سرمایه گذاری" است، نشان به آن نشان که هم اکنون ارزش بورس کشور بیش از 900 هزار میلیارد تومان و شاخص بورس تهران در خرداد 98، بیش از 230 هزار واحد ثبت شده، در حالی که این عدد 3 سال پیش 74 هزار واحد بوده است.

سهم 40 درصدی شرکت های بورسی از تولید ناخالص داخلی کشور
هر چند سهم شرکت های بورسی نسبت به شرکت هایی که کد اقتصادی دارند، ناچیز است اما اکثر 630 شرکت حاضر در بورس و فرابورس کشور، شرکت های بزرگی هستند که با شفافیت کامل مالی، وارد بورس شده و هم اکنون با بهره مندی از رویه مالی از لحاظ مالیاتی مشکلی نداشته و توانایی سوددهی را دارند.
مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بورس و اوراق بهادار این آمار را در سفر خود به تبریز ارائه می دهد، شرکت هایی که ارزش آنها در بورس، معادل 40 درصد تولید ناخالص داخلی کشور است.
یاسر فلاح تحلیل های جزئی تری نیز از تغییر و تحولات ارزش معاملات بورس کشور می گوید: به طوری که در خرداد 95 ارزش معاملات بازار بورس، حدود 200 میلیارد تومان بوده که این عدد در خرداد 98 به حدود 2 هزار میلیارد تومان رسیده است.
او بر این باور است که، این آمارها نشان می دهد، پول ورودی به بورس افزایش پیدا کرده، شاخص معاملات بالا رفته و سرمایه گذاران جدیدی وارد بورس شده اند.

رشد 250 درصدی شاخص بازار بورس در سه سال گذشته
مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بورس با اشاره مجدد به رشد 250 درصدی شاخص بازار بورس در سه سال گذشته؛ سهم بورس در تامین منابع مالی سرمایه گذاری را پایین دانسته و معتقد است، این موضوع ریشه در بانک محور و پول محور بودن اقتصاد کشور دارد.
وی این موضوع را چنین تشریح می کند: "سرمایه گذاران برای تامین منابع مالی خود، چشم به بانک ها دوخته اند، در حالی که از نقش بازار سرمایه در تامین منابع مالی خود غافل هستند.
فلاح با تائید رسوب سرمایه ها در بانک های کشور می افزاید : اینکه محل وجود و نگه داری پول در بانکهاست حرفی نیست، اما رونق تولید و ایجاد اشتغال ایجاب می کند که نقدینگی مردم به سمت بازار سرمایه جلب شود.

خط قرمز برای بورسی شدن برخی شرکتها
مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بورس می گوید: افزایش تعداد شرکت های فعال در بورس، افزایش سرمایه ها در این بازار و تنوع عرضه ابزارهای نوین مالی نوید بخش این موضوع است که در بازار سرمایه میل به تامین منابع مالی رشد بسیار زیادی یافته است.
فلاح این خط قرمز را نیز برای بورسی شدن شرکت ها قائل است که هر شرکتی با هر نوع عملکردی نمی تواند وارد بورس شود.
طبق این قوانین، شرکت ها باید مقررات و ملاحظات لازم را رعایت کند، در غیر این صورت باید در فرابورس پذیرش شوند تا از طریق مشاورین سرمایه گذاری و شرکت های تامین سرمایه در بازار بورس سرمایه، مشاوره های لازم در اختیار آنها قرار داده شود.

با پول پس انداز وارد بورس شوید، نه سرمایه زندگی
مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بورس این روی سکه را که سهامداری حدود 12 میلیون و 500 ایرانی است رو می کند و از آن روی سکه نیز غافل نیست که مردم اغلب با نگرش هیجانی وارد عرصه سرمایه گذاری در بورس می شوند.
او تاکید می کند: مردم به هیچ عنوان نباید سرمایه زندگی خود را وارد بازار بورس کنند، بلکه با پول پس انداز باید وارد بورس شد و برای گرفتن نتیجه مطلوب، باید نگاه بلندمدت را پیش رو قرار دهند.

اگر تحریم ها نبودند!
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ سازمان بورس و اوراق بهادار ایران در سازمان بین المللی کمیسیون های اوراق بهادار (IOSCO) سازمان ملل متحد عضو شده و این عضویت نشان می دهد که قوانین و مقررات بازار بورس تهران مورد پذیرش جامعه جهانی سرمایه گذاران است و اگر این تحریم های ظالمانه اعمال نمی شد، حتما بورس ایران روزهای پر رونقی داشت.
با وجود همه این تحریم ها و سنگ اندازی های دشمنان در اقتصاد کشور؛ بورس ایران جزء بورس های پیش رو در جمع بورس های فعال منطقه از جمله بورس استانبول و عربستان است و در برخی شاخص ها از این دو بورس برتر است.

رونق تولید؛ برگ برنده بازار سرمایه
شکی در این نیست که بورس یکی از بهترین و امن ترین بازارها برای سرمایه گذاری و حفاظت از دارایی در برابر تلاطم های اقتصاد است، اما کارشناسان بورس به مردم توصیه می کنند، اگر می خواهند در بورس سرمایه گذاری کنند، ضمن آشنایی با نکات دقیق رفتاری در بورس، تخم مرغ های خود را در یک سبد نگذارند.
با همه توضیحاتی که از ذات بازار و میل به سرمایه گذاری در هر کدام از این بازارها اعم از طلا، سکه، ارز و بازار اوراق بهادار کشور مطرح شد، به وضوح مشخص است؛ آنچه برای بازار سرمایه برگ برنده محسوب می شود، ماهیت جذب و به کارانداختن سرمایه های راکد جامعه، افزایش حجم سرمایه گذاری و در یک کلام رونق تولید است، برگ برنده ای که در فضایی شفاف رو می شود.

گزارش از : اعظم قربانی