پتروشیمی خراسان در تقابل با تحریم

پتروشیمی خراسان، نماد صنعت و توسعه

۱۷کیلومتر از بجنورد به سمت مشهد مقدس که می روی، در سمت چپ مسیر، بزرگترین کارخانه تولیدی پتروشیمیایی شمال و شمال شرق کشور، رخ می نماید؛ مجتمعی که سال1375 به بهره برداری رسید تا ضمن تامین نیاز کشور، بخشی از نیاز بازارهای صادراتی کشور را نیز تامین کند و حال با گذشت 23 سال از آن ایام، پتروشیمی خراسان با تولید سالانه 850هزار تن محصول، امروز بیش از 75 میلیون دلار ارزآوری دارد. پتروشیمی خراسان هم اکنون روزانه هزار و 500تن اوره، هزار تن آمونیاک و نیز سالانه 20 هزار تن کریستال ملامین و کمتر از یک تن ازت تولید می کند. این شرکت، سال گذشته با تولید 621هزار تن اوره یعنی 25درصد فراتر از طراحی، در گروه خود، رکورد زده است. حسین شفیعی مدیرعامل پتروشیمی خراسان، مهم ترین عوامل دستیابی به این رکورد را مجموعه هزار و 259 نیروی انسانی متخصص خود، شناسایی تنگناهای عملیاتی، تامین قطعات، اقدامات مهندسی بهنگام، رعایت اصول ایمنی، آموزش و دانش روز و مدیریت و برنامه ریزی دقیق، می داند.

پرچمی برافراشته مقابل تحریم ها

به طور کلی، سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی، سهم مجتمع پتروشیمی را در صادرات استان60درصد اعلام می کند و این، بیانگر سهم بسزای مجتمع پتروشیمی در رونق تولید و اشتغال خراسان شمالی است. این همه ماجرا نیست. امروز این مجتمع به سود خالص 559 میلیارد تومان رسیده است و به رغم تحریم های دامنه دار آمریکا، افقی روشن در پیش رو دارد. هر چند، دو هفته قبل، با تحریم شرکت پتروشیمی خلیج فارس و شبکه‌ای از ۳۹شرکت تابعه و شرکت‌های عامل فروش ثبت شده در خارج از ایران، زنگ خطر برای دیگر شرکت های پتروشیمی هم به صدا در آمد، "مجتمع های پتروشیمی، با تحریم ها بیگانه نیستند"؛ این را شفیعی می گوید و می افزاید: سال هاست با این شرایط حرکت کرده ایم و اکنون هم سعی می کنیم با مدیریت عرصه فروش و تامین تجهیزات پتروشیمی، تحریم ها را بی اثر کنیم.

پتروشیمی در خدمت کشاورزی

امروز این مجتمع، تولیدکننده هشت درصد تولیدات پتروشیمیایی کشور شده و اوره تولیدی آن، جوابگوی بخش قابل توجه بهره برداران کشاورزی کشور است. مدیرعامل پتروشیمی خراسان با بیان اینکه پارسال 108میلیارد تومان یارانه غیرمستقیم از محل فروش تعزیراتی کود به کشاورزان کمک شد می گوید: همچون سال های گذشته، کود اوره لازم را برای کشاورزان تامین می کنیم. شفیعی با اشاره به برخی مشکلات ترانزیتی پارسال می گوید: در شرایطی که برخی از شرکت های حمل و نقل استان در اوج فعالیت شرکت به تعهدات خود عمل نکردند، سپاه جوادالائمه استان بخشی از تعهدات را به ویژه در بخش کشاورزی استان‌های همجوار، عملیاتی کرد. او به کامیونداران معترض شرکت های حمل بار اشاره دارد که ابتدای خردادماه پارسال، در اعتراض به کاهش کرایه و افزایش کمیسیون حمل بار و دیگر مطالبات صنفی، هشت روز دست از کار کشیدند. البته عبدالله یوسفی رئیس سازمان جهاد کشاورزی هم در موضوع تامین کود کشاورزی می گوید: هرچند پتروشیمی خراسان که تامین کننده و معین کود ده استان کشور است، به تعهد اولیه خود در تحویل میزان کود متناسب هر استان، عمل کرده است ولی ما معتقدیم با توجه به منابعی که این شرکت از استان مصرف می کند و آلایندگی هایی هم که برای استان دارد، باید به سهمیه درخواستی ما ( با عنایت به اوج مصرف کود در ماه های مهر و آبان و سپس اسفند تا اردیبهشت) پاسخ مثبت بدهد.

پیشگامی پتروشیمی خراسان در صنعت سبز

استاندارد اجباری برای فضای سبز در صنایع کشور، ده درصد مجموع فضاهاست در حالی که این مجتمع 135هکتار از مجموع 200هکتار فضایی را که در اختیار دارد به فضای سبز اختصاص داده و به عبارتی تبدیل به یک پارک صنعتی شده است که شایسته تحسین است. امروز این مجتمع، هفت درصد صرفه جویی در مصرف گاز و 18 ممیز دو دهم درصد صرفه جویی در آب خام دارد.
حسین مهدی زاده مسئول بهداشت، ایمنی و محیط زیست پتروشیمی خراسان می گوید: این مجتمع، با اقدامات مناسب خود، به عنوان واحد نمونه سبز کشور معرفی و تجلیل شد.

شفیعی مدیرعامل مجتمع می گوید: شرکت شستا با 41 ممیز 71 صدم و پتروفرهنگ با 19 درصد، بیشترین سهام این مجتمع را در اختیار دارند و تنها این دو، مایل به توسعه فاز دو پتروشیمی و در حال پیگیری فرایند آن هستند. 

 پلی پروپیلن؛ طرحی که روی کاغذ باقی ماند...

 قرار بود آب مورد نیاز برای اجرای طرح پلی پروپیلن، از تصفیه آب بجنورد تامین شود که برای تحقق آن باید وزارت نیرو همزمان و به موازات طرح توسعه آمونیاک و اوره در مجتمع پتروشیمی، این کار را عملی می کرد. این، بخشی از صحبت های مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) بود. البته گفته های محمدحسن پیوندی، تاکنون صورت عملی نیافته است. به گفته سید رضا نوروز زاده مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا)هم طرح پلی پروپیلن در همه جای دنیا در کنار دریاها احداث شده است و برای احداث این طرح در پتروشیمی خراسان باید از تامین آب 600 لیتر در ثانیه برای 50سال اطمینان حاصل کرد.

امروز صادرات پتروشیمی در کنار صادرات نفت، از مهم‌ترین منابع درآمد ارزی ایران محسوب می شود. برای رسیدن این شرکت به اهدافش که برگی از دفتر هزار برگ تولید در خراسان شمالی است، همراهی بخش های دولتی و غیردولتی و تسهیل موانع تولید ضرورت دارد. با تحقق این مهم، می توان شاهد شکوفایی بیشتر صنعت پتروشیمی زیر سایه تحریم ها بود.

علی احسانی فر