اصفهان با برخورداری از جاذبه های طبیعی بویژه درمناطق شرق از جمله استانهای پیشرو گردشگری روستایی است و با فعالیت 420 اقامتگاه بومگردی رتبه نخست کشوررا دارد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، مرکز اصفهان ؛ این تعداد ،در چهار سال اخیر ،پنج برابر افزایش یافته به طوریکه هم اکنون 65 درصد بومگردهای استان با ایجاد دو هزارفرصت شغلی در روستاها فعال اند.
فعالان و متولیان گردشگری می گویند: طرح راه اندازی خانه های بوم گردی کشور در روستای گرمه خور و بیابانک به نتیجه رسید و پس از آن در روستاهای دیگر گردشگری رواج پیدا کرد و در واقع این شهرستان الگو و دانشگاه بوم گردی ایران است.
گرمه، سنگ بنای بومگردی کشور
درآخرین روزهای فصل بهار میهمان خانه مازیار آل داود پدر بومگردی ایران در بهشت کویر، گرمه بودم روستایی که با وجود شروع فصل گرما با فراهم کردن زمینه گردشگری در شب، در این موقع از سال همچنان میزبان گردشگران داخلی و خارجی است.
بعدازظهر همراه همسرم به سمت این روستای تاریخی حرکت کردم ،مسیری در 350 کیلومتری شرق اصفهان،پر از بیابانهای پوشیده از نمک و تپههای طلائی شنهای روان.
پس از گذراز خورمرکزشهرستان حوالی غروب بود وارد مسیر30 کیلومتری خور تا گرمه شدم ، مسیری با ریگزارهای وسیع و شنهای روان که وزش کم باد به حرکت درمیآمدند. وارد روستا که شدم ستاره ها چشمک زنان به استقبالم آمدندآنقدر نزدیک که گویی می شدآنها را لمس کرد.خانههای گرمه درردیف هایی برروی تپهها بنا شده و نخلستان جنوب روستا در اطراف چشمه و تالاب به کوهی فیل مانند متصل است؛ بافت قدیمی روستا چشم اندازهای زیبایی ازتاریخ مردمان گذشته رابه نمایش می گذارد،دیدنی های ساده اما جذاب.
گرمه با وجود کویری بودن،چشمه آب معدنی ایی داردکه هزاران سال است رگ های خشک کویرراطراوت می بخشدوتالاب پدیده آمده با آب چشمه محصورنخلستان است.
شب هنگام با عبور از کنار این تالاب،تقویم هزاران ستاره را در امواج کم ارتفاع و پی در پی می بینی که چشمک می زنند.
همه چیز آنقدر شگفت آور بودکه فراموش کرده بودم برای چه به گرمه آمده ام ،پس از گرفتن آدرس از اهالی که به زبان پهلوی، اصیلترین و قدیمیترین زبان ایرانیان صحبت میکردندبه طوریکه به سختی می توان متوجه آن شد،راهی خانه پدر بومگردی ایران، مجاورمسجد تابستان و بدون سقف با قدمت 250 سال روستاشدم.
قلعه ایی با معماری سنتی به قدمت بیش از300 سال که مازیار آل داود،22 سال پیش به عنوان نخستین اقامتگاه بوم گردی کشور آن را راه اندازی کرد.
وارد سنگ بنای بومگردی کشور شدم، قلعه ای 12 اتاقه سنتی، دیوارهایی از خشت و گل ،حوض پر از آب درحیاط با صفای خانه و ایوان هایی آراسته با فانوس و صنایع دستی بومی محلی از گلیم ها تا وسایل تزیینی دست ساز ساخته شده از برگهای نخل و سفال.
خانهای که با همه تاریخی که پشت سر دارد، حالا میزبان کسانی است که گرمای روز را پشت سر میگذارند تا شبی را در یک خانه کاهگلی روستایی صبح کنند.
تمام شکوه و ویژگیهای معماری خانههای کویری را می توان از حیاط اندرونی و بیرونی گرفته تا داخل اتاق ها همه را یکجا نظاره گر باشی.
صدای گفت و گو با زبان های مختلف گویای حضور گردشگر خارجی در محل بود
مازیارآل داود همراه با خانواده اش به استقبالم آمدند،گشاده رو،خونگرم و صمیمی.
خودش می گوید: "روزی که خسته از زندگی مدرن و حال و هوای گرفته پایتخت به خانه ۳۰۰ ساله اجدادی ام در گرمه آمدم 30 ساله و تدریس سفال گری در کاخ نیاوران و سعد آبادرا رها کرده بودم ،فکر نمی کردم ورود چند گردشگر فرانسوی و تجربه جدیدی که از سفر به خانه ام برایش رقم خورد، مرا به سمت راه اندازی اقامتگاهی برای این میهمانان ناخوانده هدایت کندچه رسد به اینکه مقدمه ایجاد فرصت شغلی در روستاها باشم.
من فهمیدم توقع گردشگران از گشت و گذار در ایران ،بیش از هرچیز دیدن فرهنگ بومی و معماری ویژه ایرانی است."
زودتر از آنچه فکر می کرد نام اقامتگاهش در "لونلی پلنت" کتاب جهانگردی بین المللی ثبت وبه یکی از قطب های گردشگری در کویر ایران تبدیل شد. امروز کمترگردشگری است که در سفر به ایران برای دیدن کویر آمده باشد و میهمان اقامتگاه وی نباشد.
اعضای این اقامتگاه بوم گردی علاوه بر پدر،مادر،همسر،فرزند و برادرش ،شش نفر از اهالی توانمند روستاست که به قول قدیمی ها از هر انگشتشان،هنری می بارد و آنچنان خونگرم و مهمان نوازند که انگار یک عمر است با شما آشنایند.
پس ازصرف شام در بشقاب های سفالی و خوردن غذای محلی، گوش هایمان مهمان شنیدن موسیقی زنده شد، جایی که آقای آل داوود و سایر اهالی با نواختن سازهایی نظیر کوزه، دف و زنبورک مهمانان را به وجد می آورد.
ژولیت میهمان فرانسوی اقامتگاه، سکونت دراینجا را شگفت انگیزترین بخش سفرخود به ایران می داند و می گوید: در این مکانها می توان یک زندگی سنتی ایرانی را تجربه کرد و یکی از علل اصلی سفر دوباره ام به ایران اقامت در بومگردهاست.
چه حکمتی است ،ما در آرزوی امروز آنان وآنها درلذت دیروزما غرق می شوند؟
آقای آل داودکه پیراهنی بلند، جلیقه ای کوتاه، شلواری گشاد با جیب های اریب بزرگ و جوراب های دستباف، همه به رنگ مشکی با حاشیه سبزپوشیده است از لذت کویر و اینکه این روزها با وجود شروع گرما ، همچنان میزبان بسیاری از گردشگران خارجی ازآمریکا تا هر کشور اروپایی که فکرش را بکنید است،تعریف می کند.
کارآفرین 52 ساله ادامه می دهد: "حدود ۲۰ سال است به این شکل لباس می پوشم، طراحی لباس هایم را خودم و دوختش رامادرم انجام می دهم، به تازگی خیاط خانه ای هم درگرمه راه اندازی کرده ام تا لباس هایی با طراحی خودم ، تولید کنم و از این طریق، شغلی هم برای چند جوان گرمه ایی ایجاد کرده ام."
همه فعالیت پدربوم گردی ایران فقط همین نیست مازیار آل داودکار آفرین نمونه کشوری است و همه روستاییان بویژه هم محلی های خود را هم تشویق به ساخت و تبدیل خانه هایشان به اقامتگاه بوم گردی کردبه طوریکه حدود 22 درصد اقامتگاه های بومگردی استان اصفهان در شهرستان خورو بیابانک واقع است.
خودش با ذوق خاصی از حمایت هایی که در راه اندازی اقامتگاه بوم گردی به روستاییان کرده می گوید و اینکه درطراحی داخلی و معماری اقامتگاه ها، برقراری ارتباط و به نوعی آموزش اصولی که لازم است بومگردانان در کارشان بداننداز هیچ کمکی دریغ نمی کند.
ساعت 10 شب بود،همراه با همسرم،آقای آل داود، همسرو 15 گردشگر داخلی و خارجی راهی گرمه نوردی شدیم.قدم درشن های روان ،شتر سواری ودیدن ستاره باران شبها.
احمدی یکی از گردشگران می گوید، خسته از زرق وبرق زندگی شهری آمده ام تا فرصتی یابم زیر آسمان صاف و پرستاره روستا، چند ساعتی زندگی کنم.
اقامتگاه های بوم گردی استان اصفهان در کنار طبیعتی بکر و بناهای تاریخی آن همواره برای گردشگران داخلی و خارجی خاطرهساز بوده است.
سوفیا گردشگر اسپانیایی ، با ذوق خاصی از اقامت در بومگردهای ایران برایم گفت.از پخت نان در تنور گلی،تأمین روشنایی شب با فانوس و طبیعت بکرروستای عشین نایین.
یادم آمدم وقتی برای مصاحبه با مدیر کل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان درخصوص بومگردی رفته بودم به عشین این سکونتگاه چهارفصل هزارو 700 در 130کیلومتری نایین اشاره کرده بود،روستایی که تا حدود پنج سال پیش خالی از سکنه و با تأسیس اقامتگاه بومگری درآن، جان دوباره ایی گرفته بود.
فریدون الهیاری از فعال یا در حال احداث بودن بومگردها در 23شهرستان استان و اینکه بیشتر این اقامتگاه ها در کویروروستاهای شرق استان است برایم گفته بود.
وی می گفت :حدود25 درصد بیش از 110 هزار گردشگرخارجی از کشورهایی همچون، فرانسه، آلمان و ایتالیا که امسال وارد استان اصفهان شده اند دست کم یک شب را در اقامتگاه های بوم گردی بویژه در خورو بیابانک سپری کرده اند.
در بوم گردها چنان غرق آرامش زندگی گذشته میشوی که انگار هیچ وقت پای مدرنیته به زندگی ات باز نشده است.
تا سال 95، اقامت گاه های بوم گردی استان اصفهان به دلیل ظرفیت کویردر شرق اصفهان وجودداشت ، اما هم اکنون در سراسر شهرها و روستاها گسترش یافته اند.
هر خانه روستایی یک بنگاه اقتصادی
هدف اصلی ایجاد و توسعه اقامتگاههای بوم گردی با هویت و ساختاری بومی، با ایجاد اشتغال،احیا روستا و جلوگیری از مهاجرت، رسیدن به توسعه پایدار است.
توسعه بوم گردها در کشور به صورت نظاممند ده سالی است که شروع شده، ولی اوج آن مربوط به یکسال گذشته است.
یادم آمد وقتی با آل داود پدربومگردی ایران صحبت کرده بودم : "بومگردی یعنی شما بتوانید بوم یک منطقه که معرف فرهنگ اصیل آن است را ببینید، غذاهای محلی، لباس و پوشاک بومی و محلی و حتی گیاهان دارویی در بوم گردی درآمد زایی زیادی دارد."
به گفته محمد امید معاون توسعه روستایی و مناطق محروم کشور، تاکنون زمینه اشتغال شش هزارو 600 نفر در هزارو 500 واحد بوم گردی درکشور ( هزار و 308 بوم گرد فعال در در بیش از هزار و ۲۰۰ روستا) احداث شده یا در حال ساخت است.
اقامتگاه بوم گردی جایی است که انتقال حس ایرانی زیستن و تجربه زندگی ایرانی با اقلیمهای مختلف با تکیه بر مهمان نوازی ایرانی،گردشگر را به سمت خود میکشاند و تبدیل به یکی از ظرفیتهای اقتصادی و سیاست کلان کشورشده است.
نگارنده: سیده پروین امامی