معاون بهداشت وزیر بهداشت: مطالبه گری مردم بهترین راهکار در مرحله اول برای جلوگیری از مصرف دخانیات در کشور است.
وی گفت: ما امیدواریم که با توجه به تشکیل پویش فشار خون در کشور در زمینه دخانیات نیز چنین پویشی تشکیل شود، زیرا یکی از عوامل فشار خون دخانیات است.
رئیسی با اشاره به اینکه امسال شعار اماکن بدون دخانیات، حق شهروندی در هفته ملی بدون دخانیات مطرح شده است، افزود: متأسفانه ما شاهد هستیم که با ورود قلیان در قهوه خانه‌ها دیگر امکان هیچ گونه بازرسی از قهوه خانه‌ها وجود ندارد و به نوعی از این طریق از دست وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی فرار می‌کنند.
وی تأکید کرد: نباید اجازه دهیم که قلیان در قهوه خانه‌ها شیوع پیدا کند.
رئیسی با اشاره به قوانینی که در سال‌های اخیر درباره بحث ممنوعیت دخانیات و قلیان مطرح شده است، گفت: در سال ۹۳ بحث تنباکو‌های معطر مطرح و مصوبه‌ای در این راستا تنظیم و تأیید شد و در سال ۹۴ بررسی‌ها در خصوص تأییدیه نهایی مصوبه مطرح شد که پس از بررسی، ممنوعیت قلیان‌های معطر درخواست شد و مورد تأیید نهایی قرار گرفت.
وی افزود: متأسفانه در سال ۹۵ یک هفته بعد از تأیید نهایی از سوی وزارت صنعت معدن و تجارت دستور موقت برای تأییدیه ممنوعیت قلیان‌های معطر و اجرا نشدن این قانون مورد تأیید دیوان عدالت اداری قرار گرفت، چون یک انجمن تشکیل شد که فعالیت آن حمایت از دخانیات بود در نهایت در سال ۹۶ طرح شکایت از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مطرح شد و ما به دیوان عدالت اداری رفتیم که بالاخره در آبان ۹۶ طرح شکایت در دیوان عدالت اداری به تأیید نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ختم شد، اما از سال ۹۶ تاکنون هیچ اتفاقی برای اجرای این طرح صورت نگرفته است.
وی با بیان اینکه یکی از مشکلات کشور ما بحث دارو و تخصیص ارز است، گفت: متأسفانه به سیگار ارز دولتی تحقق می‌گیرد و کاغذ سیگار ۱۶ میلیون دلار ارز دولتی دارد و سالانه حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان مردم پول سیگار می‌دهند در حالی که هزینه‌های سلامت به علت بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان است.
رئیسی همچنین با اشاره به اینکه ارز نیمایی به واردات توتون تعلق گرفته است، افزود: ۱۷۰ میلیون دلار برای واردات توتون، ارز نیمایی تعلق می‌گیرد و هم اکنون کشور ما در همه موارد جز سیگار دچار تحریم است.
وی با بیان اینکه بهترین راه حل برای کنترل مبارزه با دخانیات مالیات است، گفت: در ابتدا باید فروختن سیگار به صورت نخ (نخ سیگار) ممنوع شود، چون موجب بالا بردن تعداد مصرف و پایین آمدن سن مصرف می‌شود و دوم آنکه دکه‌های روزنامه فروشی نباید سیگار بفروشند و این دکه‌ها نباید مقابل مدارس سیگار به صورت نخ را عادی جلوه دهند، همچنین مصرف سیگار برای افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است و نباید به راحتی سیگار در دسترس این افراد قرار گیرد.
معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه ۵۵ تا ۶۰ هزار مرگ و میر در کشور به علت مصرف دخانیات است، افزود: در دنیا یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون نفر دخانیات مصرف می‌کنند که ۸۴ درصد از مصرف دخانیات در کشور‌های در حال توسعه است و تنها ۲۵ تا ۲۶ درصد از کشور‌های توسعه یافته دخانیات مصرف می‌کنند.
وی با اشاره به آماری از مصرف دخانیات در منطقه آسیای جنوب شرقی گفت: مصرف دخانیات در این منطقه هشدار دهنده است چنانچه ۳۸ درصد از مردان و ۴ درصد از زنان در این منطقه دخانیات مصرف می‌کنند.
رئیسی در ادامه با اشاره به برگزاری دو پیمایش در سال‌های ۹۵ و ۹۰ افزود: بطور کلی باید بگویم که در سال ۹۰ حدود ۱۱ درصد از مردم کشور مصرف سیگار روزانه داشتند که از این میزان ۲۰ درصد مردان و کمتر از یک درصد زنان سیگار مصرف می‌کردند در سال ۹۰ روزانه ۳ و نیم درصد از جمعیت قلیان مصرف می‌کردند که ۴ و ۷ دهم درصد مردان و ۲ و ۳ دهم درصد زنان بودند و از سال ۸۸ تا ۹۰ مصرف روزانه قلیان ۴۰ درصد افزایش داشته است.
وی در ادامه به پیمایش دوم در سال ۹۵ اشاره کرد و گفت: ۱۰ درصد مردم به صورت روزانه مصرف سیگار دارند که بالاترین میزان شیوع مصرف سیگار مربوط به استان‌های مرکزی، آذربایجان غربی، قزوین و البرز است و بالاترین میزان مصرف قلیان در استان‌های جنوبی کشور، بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و فارس است و در این استانها خانم‌ها بیشترین آمار مصرف قلیان را دارند.
رئیسی افزود: بالاترین مصرف دخانیات مربوط به سنین ۴۵ تا ۵۴ سالگی است و قرار است پیمایشی دیگر در همین راستا شکل گیرد.
وی با اشاره به پیمایشی که مربوط به مصرف دخانیات در سنین نوجوانی ۱۳ تا ۱۵ سالگی صورت گرفته گفت: ۲ هزار و ۷۴۶ نفر از نوجوانان مقاطع متوسطه در ۵۴ مدرسه کشور بر اساس پیمایش صورت گرفته، مصرف دخانیات دارند که از این تعداد ۲ هزار و ۸۷ نفر در سنین ۱۳ تا ۱۵ سالگی بودند و ۱۲ و ۲ دهم درصد آن‌ها پسر، ۷ و ۷ دهم درصد آن‌ها دختر بوده اند که از این تعداد ۳ و ۴ دهم دهم درصد مصرف سیگار داشتند که از این میان ۴ و ۸ دهم دهم مربوط به دانش آموزان پسر و یک و ۲ دهم درصد مربوط به دانش آموزان دختر است همچنین ۱۱ و ۲ دهم درصد دانش آموزان مصرف قلیان دارند که ۸ و نیم درصد مربوط به دانش آموزان دختر و مابقی مربوط به دانش آموزان پسر است.
رئیسی با بیان اینکه مصرف قلیان ۳ برابر مصرف سیگار در نوجوانان است، افزود: بیش از نصفی از این دانش آموزان تصمیم گرفته بودند که دیگر مصرف نکنند، اما به دلیل در معرض دود دخانیات قرار گرفتن در خانه و استفاده در اماکن عمومی این امر محقق نشد همچنین ۶۵ درصد مصرف دخانیات از جمله سیگار از مغازه‌های سوپرمارکت است و ۷۶ و ۷ دهم درصد از نوجوانان می‌دانند که استعمال دخانیات برای آن‌ها ضرر دارد همچنین مصرف سیگار در بین دختران ۲ برابر شده است.
وی با بیان اینکه قوانین مصوب می‌شود، اما اجرا نمی‌شود، گفت: هم اکنون بسیاری از خانواده‌ها درگیر بیماری‌های ناشی از سرطان به دلیل مصرف دخانیات هستند و کشور ما در مبارزه با بیماری‌های غیر واگیر اقدامات خوبی انجام داده، اما سازمان بهداشت یکی از نقاط ضعف را در این زمینه در بحث مالیات می‌داند.
رئیسی با بیان اینکه باید در قهوه خانه‌ها و سفره خانه‌ها قلیان جمع شود، افزود: متأسفانه وقتی این بحث مطرح می‌شود سریع بحث بیکاری را مطرح می‌کنند و می‌گویند اگر قلیان‌ها از قهوه خانه‌ها جمع شود به صورت زیرزمینی رواج پیدا می‌کند در حالی که این استدلال درست نیست، مبارزه با دخانیات باید به مطالبه عمومی تبدیل شود تا مصرف نشود باید مسائل آموزشی در این زمینه توسعه پیدا کند و باید راه مبارزه را از خانواده‌ها شروع کنیم.
وی گفت: در سال‌های اخیر ۲ موفقیت داشتیم یکی عنوان ریاست اجلاس نهم برای با مبارزه با دخانیات را کسب کردیم که در این اجلاس ۱۸۳ کشور عضو هستند و باید آبروی کشور را حفظ کنیم.
رئیسی در ادامه با اشاره به ارائه آمار مربوط به پویش فشار خون افزود: تاکنون ۹ میلیون و ۵۲۰ هزار نفر ثبت نام کرده اند و ۱۲ هزار و ۶۶۶ ایستگاه تشکیل شده است که به صورت لحظه‌ای این آمار رصد می‌شود.
وی گفت: ۱۰ درصد افرادی که مراجعه کردند هیچ اطلاعی از بالا بودن فشار خون خود نداشتند و امیدواریم در بحث دخانیات نیز چنین پویشی تشکیل شود.