مهمان نامبارک اسراف بر سر بسیاری از سفره‌های افطار رخنه کرده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، سفره‌های افطار پهن می‌شود، ردیفی از انواع و اقسام غذا‌های رنگین به چشم می‌آید، مهمانان گرداگرد سفره نشسته‌اند با آنکه صدای ربنا به گوش می‌رسد، اما جای چیزی وصف‌نشدنی خالی است. تقریبا از وقتی یادمان می‌آید درباره فضائل ماه مبارک رمضان و ثواب‌های بی‌پایان این ماه و میهمان کردن روزه داران و افطاری دادن شنیده‌ایم. اما این روز‌ها وقتی بعضی از این میهمانی‌ها را پیگیری می‌کنیم کمی‌فراتر از یک تعجب معمولی حیرت زده می‌شویم، حیرت از فخر فروشی و چشم هم چشمی‌ها. روزگاری نه چندان دور، جمع شدن همه فامیل به دعوت یکی از بزرگتر‌ها برای افطاری ماه رمضان، خیلی ساده‌تر از این حرف‌ها بود. همان روز‌هایی که دیگ آش و حلیم و قیمه و شله زرد به کمک همه وسط حیاط خانه برپا می‌شد و خود میهمانان به کمک میزبان می‌آمدند و ثواب سفره افطاری در عطر غذا‌های ساده و خاطرات شیرین، پیوند می‌خورد و برای همیشه در یاد‌ها خاطره می‌شد. اما این روز‌ها ماجرا کمی‌عوض شده است. چه برای آن‌ها که میهمانان سفره افطار دیگران هستند و چه آن‌ها که میزبانی روزه داران را برعهده گرفته‌اند. برپایی سفره‌های تجملاتی در همسایگی نیازمندان گویا خبری از لحظات آرامش‌بخش افطار‌های گذشته در بسیاری از سفره‌های افطاری نیست و نمی‌توان بوی میهمانی خدا را حس کرد، چون در نزدیکی ضیافت مجلل و غذا‌های رنگین سفره‌های افطاری کسانی برای تامین سحری و افطارشان با مشکل روبه‌رو هستند. نکته اینجاست که ارزش‌های جامعه به‌قدری دستخوش تغییر شده است که عده‌ای با پهن کردن سفره‌های افطار، نیت خیرخود را دچار حواشی می‌کنند و سفر‌های افطاری بجای اینکه رنگ و بوی معنوی داشته باشد رنگ و بوی دنیوی گرفته است. اما این درحالی است که ماه مهمانی خدا دقیقا نقطه مقابل دنیاگرایی و اسراف است.
منو‌های عجیب و غریب افطاری با ارقام نجومی پهن شدن سفره‌های افطاری ساده در بسیاری از میهمانی‌ها منسوخ شده است ، این را منو‌های عجیب و غریب تالار‌های پذیرایی با ارقام نجومی‌می‌گویند. حالا اگر سبقت گرفتنی هم باشد، قطعا در چشم و هم چشمی‌و اشرافی بودن این افطاری‌هاست. البته ناگفته نماند که این روایت را نمی‌توان به همه کسانی که قصد برگزاری مراسم افطاری دارند تعمیم داد و منظور همان کسانی است که سفره‌های پر برکت افطار را با اسراف و تجمل اشتباه می‌گیرند. فرهنگ ناخوشایند تجمل گرایی و اسراف در سفره‌های رمضان سبقت گرفتن در دادن طعام و افطاری به روزه داران از سوی بزرگان دین با خرما و نان و غذای ساده تاکید شده و دستور به تکریم فقرا و نیازمندان شده است نه پهن کردن سفره‌های رنگین و پر هزینه و اسراف کردن و آنهم برای اشخاص و افراد بی نیاز و ثروتمند و صاحب مقام و منزلت. چند سالی است پهن کردن سفره‌های رنگین و بزرگ افطاری در رستوران‌ها و هتل‌ها و باغ‌های اطراف شهر به فرهنگی ناخوشایند تبدیل شده است. نماینده، ولی فقیه در استان و امام جمعه قزوین درباره سفره‌های افطار می‌گوید: سفره‌های ماه مبارک رمضان باید به دور از تجملات و بر پایه کمک به فقرا باشد. وی با اشاره به برپایی سفره‌های افطاری ساده می‌افزاید: با توجه به این موضوع که در زمان افطار افراد گرسنه هستند لذا با اشتها به سمت سفره می‌روند و با خوردن آب و نان و طعام مختصر، گرسنگی شان برطرف می‌شود و بیشتر از آن اسراف را در پی دارد. نماینده، ولی فقیه در استان اضافه می‌کند: برخی خانواده‌ها مقید به چیدن سفره‌های رنگارنگ هستند و تجملات بر سفره‌های آن‌ها حاکم است و مواد غذایی در سفره‌های آن‌ها بیشتر از آنچه که مصرف می‌شود، تهیه شده و این امر پسندیده نیست این در حالی است که در جامعه خانواده‌هایی وجود دارند که بنا به دلایل معیشتی امکان فراهم کردن مایحتاج خانواده را نداشته و در مشقت و گرفتاری هستند. او می‌گوید: برپایی میهمانی‌های پر از تجمل و انداختن سفره‌های رنگارنگ کاری بسیار اشتباه است و در این سفره‌ها اگر ظرفیت به اندازه ۱۵ نفر باشد، برای ۳۰ نفر تدارک دیده شده و جز اسراف و خودنمایی هدف دیگری را دنبال نمی‌کنند. امام جمعه قزوین تاکید می‌کند: خداوند در قران می‌فرماید: «اِنِّ المُبذِّرینَ کانوا اِخوان الشَیطان» کسانی که بریز و بپاش می‌کنند برادران شیطان هستند. افطاری بالای ۲ میلیون تومان! مدیر یکی از رستوران‌های قزوین می‌گوید: قیمت سفره افطاری بر اساس نوع غذا و تعداد نفرات متفاوت است، ولی یک سرویس چای حدود ۲۰ هزار تومان است که شامل زولبیا و بامیه، خرما و چای نبات است. وی می افزاید : هزینه پنیر و سبزی و نوع غذا بر اساس منوی انتخابی فرق می‌کند. تالار‌ها علاوه بر قیمت غذای ثابت خود قیمت دیگری را برای هزینه تالار و مخلفات در نظر می‌گیرند و حال اگر بخواهیم متوسط هر افطاری را حساب کنیم به گفته دست اندر کار یک تالار، هزینه هر نفر به طور میانگین بیش از ۶۰ هزار تومان می‌شود. حال تصور کنیم اگر در هر میهانی حداقل ۱۰۰ نفر حضور داشته باشند چقدر هزینه می‌شود و اگر این رقم را به کل رستوران‌ها اختصاص دهیم مبالغ هنگفتی به دست می‌آید که می‌توان درد بسیاری از نیازمندان را با آن دوا کرد. مهدی متولی استاد حوزه و دانشگاه می‌گوید: روزه گرفتن یک عمل کاملا دینی و رحمانی است و اصلا امکان ندارد که با یک عمل شیطانی همچون اسراف و تبذیر جمع شود. حجت الاسلام و المسلمین متولی غفلت از سبک زندگی اسلامی را مهمترین علت رواج اسراف و چشم و هم چشمی در ماه مبارک ذکر می‌کند و می‌افزاید: تمامی نها‌های فرهنگی و نظارتی باید دست به دست هم دهند تا بیش از پیش، با یکسری کار‌های تبلیغی و دینی مردم را به سوی سبک زندگی اسلامی سوق دهند. وی بر نقش مهم رسانه‌ها بخصوص صدا و سیما در فرهنگ سازی هرچه بیشتر در این زمینه اشاره می‌کند و اضافه می‌کند: هر فردی اعم از مداح، روحانی و حتی خود مردم باید خود را یک نوع رسانه بدانند وسعی کنند با توجه بیش از پیش به سبک زندگی اسلامی در جامعه، در ماه مبارک رمضان نیز اسراف و تجمل گرایی را کاهش دهند. از مال خودم این سفره را پهن کرده ام! از شخصی که هر ساله تعداد زیادی میهمان سفره افطاری پر زرق و برق او هستند در این باره و علت اسراف در سفره رمضان او می‌پرسم. می‌گوید: شما نباید برای اطعام مؤمنان و روزه داران مرا مورد بازخواست قرار دهید؛ چون از مال خودم این سفره را پهن کرده ام و دوست دارم به روزه داران در همین یک شبی که میهمان من هستند، خوش بگذرد و نمی‌توان این نوع پذیرایی را مصداق اسراف دانست.
رنگ باختن سادگی در سفره‌های افطار با خانم نصیری فرهنگی بازنشسته هم در باره سفره افطاری هم کلام می‌شوم و او هم با اشاره به اینکه مطمئناً پهن کردن سفره افطار و دادن افطاری در این ماه می‌تواند از جمله اعمالی باشد که انسان را به تقرب الهی برساند می‌افزاید: اما تجمل‌گرایی که این روز‌ها در بین برخی از مردم رواج پیداکرده است هیچ شباهتی به آنچه در احادیث در مورد افطاری است ندارد و تنها باعث از بین رفتن فرهنگ افطاری ساده می‌شود. او تاکید می‌کند: به‌جای پهن کردن سفره‌های رنگین و دادن هزینه‌های گزاف برای افطاری، می‌توان درد‌ها و گره‌های زیادی را از مشکلات نیازمندان در این ماه باز کرد و این مهم نیازمند فرهنگ سازی است. این روز‌ها که بساط افطاری دادن و افطاری رفتن داغ است، برخی از نهاد‌ها، ارگان‌ها و سازمان‌های خصوصی و دولتی هم برای افطاری دادن و صد البته بهره‌مند شدن از این ثواب با ارزش و سنت دیرینه پیامبر اسلام، از همدیگر سبقت می‌گیرند. البته خیلی از این سازمان‌ها و ادارات ترجیح می‌دهند یک سفره افطاری ساده در همان سالن اجتماعات سازمان خودشان برگزار کنند و با همان سادگی هم پذیرای کارمندان روزه دار، نهاد خودشان باشند. اما نکته عجیب ماجرا آن سازمان‌ها و اداراتی هستند که ظاهرا به همان سفره ساده افطاری قانع نیستند و ترجیح می‌دهند، ضیافت افطاری و ثواب آسمانی این کار مستحب کمی هم عطر و طعم لاکچری به خود بگیرد البته که این مسئله خوشبختانه در سال‌های اخیر با فرهنگ سازی و انتقادات، کمرنگ‌تر شده است.
افطاری ساده تمرین ترویج سبک زندگی اسلامی البته ناگفته نماند و به ویژه در سال‌های اخیر سفر‌های افطاری که با کمک خیران و در گمنامی برپا می‌شود کم نیست و این سفره‌های ساده هدفش نه خوردن و آشامیدن بلکه نشان دادن اهمیت میهمان شدن در ماه میهمانی خدا، پای سفره سادگی است. یکی از اعضای هیات امنای مسجد حضرت امیر شهر قزوین با اشاره به برگزاری چهار ضیافت افطاری ساده در این مسجد در ماه مبارک رمضان می‌گوید: این ضیافت‌ها با کمک‌های مردمی و خیران برگزار می‌شود و اثرات معنوی و فرهنگی بسیاری در مجریان و میهمانان این ضیافت دارد. رستم پور مهمترین ثمره برپایی سفره‌های افطاری ساده را تمرین ترویج سبک زندگی اسلامی ذکر و اضافه می‌کند: افطاری ساده در نقطه مقابل افطاری تکلف آمیز قرار دارد. یکی از شرکت کنندگان در مراسم افطاری مسجد حضرت امیر شهر قزوین هم می‌گوید: نبود تشریفات و چشم و هم چشمی از ویژگی‌های افطاری‌های ساده است و افراد بیشتری را میهمان ضیافت الهی در ماه مبارک رمضان می‌کند. کیومرث قلی زاده می‌افزاید: وقتی کسی می‌تواند تعداد بیشتری از بندگان خدا را در هنگام افطار میهمان کند و ثواب بیشتری ببرد چرا با درگیر شدن در تجملات و اسراف خود را از ثواب کثیر افطاری در این ماه محروم کند. وی تاکید می‌کند: ضرر دیگری که توجه نکردن به رسم افطاری ساده به جامعه وارد می‌کند این است که افراد زیادی که توان برپایی سفره افطاری اسراف گونه را در خود نمی‌بینند ازدادن افطاری ساده هم صرفنظر می‌کنند. و حرف آخر... وظیفه ما این است که در این ماه عزیز و مبارک، ساده زیستی و سفره‌های ساده را تبلیغ کنیم چرا که فلسفه روزه، فاصله گرفتن از آلودگی‌های دنیا و دوری از تشریفات است. پس باید رنگارنگی سفره‌های افطاری و سحری خود را کاهش دهیم و آنرا برای نیازمندان از جمله افراد تحت حمایت نهاد‌ها، زندانیان جرایم غیرعمد و بیماران صعب العلاج هزینه کنیم تا بیشتر از فضائل ماه مبارک رمضان و ثواب‌های بی‌پایان این ماه بهره‌مند شویم. نگارنده: علی صفری الموتی