البرز به دلیل مهاجرپذیری همواره با مشکل بیکاری مواجه بوده است؛ از همین رو اقتصاد و اشتغالزایی نخستین دغدغه این استان محسوب می شود.
براساس اعلام مدیرکل تعاون کار و رفاه اجتماعی، البرز 300 هزار نفر بیمه شده اجباری دارد. به این تعداد باید حدود 150 هزار مسئول و کارفرما را نیز اضافه کرد. در کنار این افراد باید به 140 هزار نفر بازنشسته مستمری بگیر و 40 هزار نفر کارگر ساختمانی هم اشاره کرد. البته براساس اعلام خلیلی 120 هزار نفر هم در کارگاه های غیررسمی همانند زیر پله ها مشغول به کار هستند و 50 درصد صنف های استان هم بدون بیمه فعالیت می کنند.
جمعیت شاغلان استان را می توان به سه بخش اصلی تقسیم بندی کرد:
بخش خدمات (گردشگری، اصناف، تعمیرگاه ها و خدمات پس از فروش) با 54 ممیز 5 دهم درصد، صنعت (قطعات خودرو، مواد غذایی، دارویی و بهداشتی ) با 42 درصد و کشاورزی با 3 درصد به ترتیب در زمره پراشتغالترین بخشهای استان هستند. براین اساس البرز در بخش صنعت در جایگاه دوم و در بخش خدمات سومین استان کشور از لحاظ اشتغال جمعیت شاغلان در کشور است.
چشم انداز رشد و توسعه:
استاندار البرز، مسئولان استانداری و مدیران کل حوزه های صنعت و تعاون در مصاحبه های متعدد از فعالیت های گسترده و رونق در بخش های تولید، اشتغال و کارآفرینی خبر می دهند.
براساس اعلام استاندار نرخ بیکاری در استان تا پاییز 97 حدود 15 ممیز 8 دهم درصد بود که براساس فعالیت های انجام شده در قالب فعالیت های اشتغالزایی، رفع موانع تولید و ارایه تسهیلات کارآفرینی این آمار به 13 ممیز 6 دهم درصد رسیده است.
همچنین بنابر اعلام استانداری در سال گذشته بیش از هزار و 600 میلیارد تومان در قالب مصوبات ستاد تسهیل ورفع موانع تولید به بخش های تولیدی تزریق شده است. کسب رتبه نخست دستیابی به رونق تولید و رتبه دوم بازسازی و نوسازی واحدهای تولیدی در کشور نیز تاکیدی بر رونق عرصه کسب و کار و تولید است.
آمار افزایش اشتغال و کارآفرینی هم رقم های 40 تا 50 هزار نفری اعلام شده است که از آن جمله می توان به اشتغال در واحدهایی همچون افتتاح یا گسترش بخش های جدید واحدهایی همچون زرماکارون، آریوژن و تبدیل لکه صنعتی ماهدشت به شهرک صنعتی اشاره کرد.
استاندار البرز در آخرین سخنان خود نیز به توانمندی استان برای دستیابی به رقم 50 هزار اشتغال جدید در سال 1398 اشاره کرده است.
نکات قابل تامل و نگران کننده:
رونق تولید در استان البرز به دلیل داشتن ویژگی هایی همچون همجواری با پایتخت، قرار گرفتن در شاهراه مواصلاتی 13 استان و حضور اقوام و قومیت های مختلف، شمشیری دولبه است که از طرفی موجب رشد و توسعه استان، بالارفتن استاندارهای زندگی و اشتغالزایی می شود و در نقطه مقابل این رونق فضایی جذاب برای هجوم سیل مشتاقان کار از استان های همجوار به البرز می شود؛ امری که به دلیل مشکلات شدید زیرساخت های شهری، کمبود آب، ترافیک و مشکلات اجتماعی می تواند معضلی بزرگ در آینده باشد.
نکته دیگر شبهه ها در مورد آمارهای اشتغالزایی در استان است. احتساب مشاغل پاره وقت، فصلی و حتی آمارهای فرضی که بانک ها در هنگام اعطای تسهیلات برای کارآفرینی ثبت می کنند و بسیاری به مرحله عمل در نمی آید، حرف و حدیث های فراوانی برای غیرقابل اعتماد بودن این آمارها بوجود آورده است.
نکته دیگری که موجب نگرانی در وضعیت کسب و کار و اشتغال شده را باید در سخنان استاندار جستجو کرد که گفته است: طبق آمار ارائه شده اشتغال استان با یک شیب کوتاه از صنعت به سمت خدمات و کشاورزی پیش می رود.
این صحبت ها شاید در نگاه اول و به خودی خود چندان نکته ای نداشته باشد ولی قرار دادن این خبر در کنار خسارت های سال گذشته و امسال بخش های کشاورزی و باغبانی استان بر اثر بارش برف و سرمازدگی، فضایی نگران کننده ایجاد می کند.
امسال براساس اعلام معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی، بیش از 82 درصد میوه های باغات استان به دلیل سرمازدگی از بین رفته است و از مجموع 460 هزار تن کل محصولات باغات، به حدود 379 هزار تن خسارت وارد شده است. البته اگر این سرما در زمانی دیرتر که درختان باغات مناطق مرتفع همچون جاده چالوس هم به فصل شکوفه دهی و رویش می رسیدند اتفاق می افتاد خسارت شاید صددرصدی می شد.
این اتفاق نقشی مهم در ایجاد التهاب شدید بازار کار باغبانان، کارگران فصلی برای چیدن میوه، رانندگان حوزه حمل و نقل میوه و فعالان صنایع تبدیلی دارد که در صورت بی توجهی می تواند به بیکاری قشرگسترده ای از کارگران استان و بحران در این حوزه تبدیل شود.
یکی از نگرانی های مهم در حوزه کسب و کار استان را باید در نتایج پایش ملی محیط کسب و کار جستجو کرد. در این پایش که اردیبهشت امسال منتشرشده است، استان البرز در زمستان 97 در کنار استان های سیستان وبلوچستان و کردستان به عنوان بدترین وضعیت محیط کسب و کار و استان های گیلان، آذربایجان غربی و زنجان به عنوان بهترین دارندگان وضعیت کسب و کار کشور معرفی شده اند.
موضوعی که باعث شد معاون وزیر کشور در جلسه کارگروه اقتصاد مقاومتی استان وضعیت اشتغال در البرز را برازنده و شایسته این استان نداند و با اشاره به ظرفیت های مناسب البرز برای اشتغالزایی، از مدیران بخواهد برای رفع این مشکل بیش از پیش تلاش کنند.