مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت: نداشتن تحرک فیزیکی و مصرف الکل به عنوان عوامل خطر است و سلامت جوانان را تحت تأثیر قرار میدهد
مدیر کل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با بیان اینکه نزدیک ۲۰ درصد افراد در کشور در گروه سنی ۱۸ تا ۲۹ سال قرار دارند، گفت: در حال حاضر، سن امید به زندگی به حدود ۸۰ سال در کشور رسیده و برای نگهداری امید به زندگی در این سن باید بیشترین توجه را بر جوانان و پیشگیری از مرگ آنها معطوف کنیم و اگر ۷۰ درصد حوزه سلامت در سایر حوزهها مربوط به مسائل بین بخشی است، در حوزه جوانان این میزان باید به ۸۰ درصد نزدیک شود.
وی با اشاره به اینکه رفتارهای متعدد خشونت، خودکشی، ماجراجویی بیشتر و رفتارهای جنسی ناسالم و خارج از عرف، سکتههای قلبی و سوء مصرف مواد مخدر در گروه سنی جوانان بیش از سایر گروههای سنی اتفاق میفتد، افزود: اگرچه در تمام گروهها و حتی در کودکان و سالمندان، حوادث حمل و نقل بیشترین علت مرگ و میرها محسوب میشود، اما این علت در جوانان فراوانی بیشتری دارد.
دکتر برکاتی با بیان اینکه ۳۰ درصد مرگها در جوانان به دلیل حوادث ترافیکی است، گفت: نداشتن تحرک فیزیکی و استفاده از الکل به عنوان عوامل خطر محسوب میشوند و سلامت جوانان را تحت تاثیر قرار میدهد و خودکشی ۶ ونیم درصد، خشونتها ۵ و ۹ دهم درصد و بیماریهای قلبی و عروقی حدود ۵ درصد علت مرگ و میر جوانان را شامل میشود.
وی افزود: شکل گیری بسته خدمت و رویکردهای جدید در حوزه جوانان با آغاز طرح تحول سلامت و در سال ۹۲ آغاز شد. هر چند عوامل خطر در زمینه جوانان زیاد است، اما جوانان محل خیزش اجتماعی هستند و میتوانند باعث افزایش امید و سرمایه اجتماعی شوند.
مدیر کل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه مهمترین مداخله برای گروه جوانان، آموزش و خودمراقبتی است، افزود: تا قبل از سال ۹۲ برنامه مدونی برای خدمت رسانی به جوانان وجود نداشت، اما بعد از سال ۹۲ و آغاز طرح تحول سلامت، بسته خدمت در تمام مراکز خدمات جامع سلامت و پایگاهها و خانههای بهداشت طراحی و تدوین شد که اکنون در دو سطح پزشک و غیر پزشک ارائه میشوند.
وی با تأکید بر اینکه مواد افیونی، الکل و سیگار نیز جزو مواردی هستند که در خودمراقبتی جوانان مورد توجه قرار دارند، گفت: همچنین بسته پیشگیری جامعه محور و اجتماعی نیز توسط دفتر سلامت روان طراحی شده است.
دکتر برکاتی با اشاره به اینکه جوانان نسبت به دهههای قبل، دیرتر ازدواج میکنند و سن ازدواج دختران به حدود ۲۴ سال و سن ازدواج پسران به بالای ۲۷ سال رسیده است، تصریح کرد: اکنون فاصله ازدواج با فرزندآوری به طور متوسط نزدیک به ۵ سال است، بهترین سن بارداری بین ۲۰ تا ۳۵ سال محاسبه شده و چنانچه بارداری زیر ۲۰ یا بالای ۳۵ سال اتفاق بیفتد، بستههای مراقبت ویژه تدوین شده است.
مدیر کل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با بیان اینکه حدود ۱۷ درصد زایمانهای کشور بالای ۳۵ سال اتفاق میفتد، عنوان کرد: این عدد در ۱۰ سال گذشته، حدود ۷ درصد بود و در حال حاضر، حدود ۱۳ میلیون جوان در سن ازدواج داریم و اگر ۱۰ درصد این جوانان ازدواج کنند، میزان کلی باروری (TFR) افزایش پیدا میکند.
وی با تأکید بر اینکه معضل اصلی ازدواج در کشور، مسائل فرهنگی و بعد از آن درآمد و مسائل اقتصادی است، گفت: در سال ۸۹ عدد ازدواج زوجها ۸۹۰ هزار مورد بود. در سال ۹۶ این عدد کاهش پیدا کرد و به ۶۸۰ هزار مورد رسید. البته نسبت جمعیت ازدواج نکرده در کشور در سالهای گذشته به علت ورودی کمتر، کاهش یافته است.
دکتر برکاتی یکی دیگر از معضلات جوانان را مسائل مربوط به ناباروری عنوان کرد و گفت: در آغاز طرح تحول سلامت فقط در چند شهر بزرگ کشور مراکز ناباروری دولتی داشتیم که خدمات این مراکز بسیار گران و دسترسی به آنها محدود بود و با شروع طرح تحول سلامت و ابلاغ سیاستهای کلان جمعیتی، در حال حاضر ۸۴ مرکز ناباروری در کشور داریم و این در حالی است که در گذشته حدود ۱۲ مرکز داشتیم و همه این مراکز اصلاح و استاندارد شدند.
مدیر کل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت افزود: از زوجهایی که در سیکل ارائه خدمت برای درمان ناباروری به مراکز دولتی مراجعه کنند، تا ۸۵ درصد حمایت مالی می شود و بسته خدمت پایه ناباروری و غربالگری در ۶ استان به صورت پایلوت ارائه شده است. باور ما این است که از ۵۰ درصد ناباروریها میتوان به موقع پیشگیری کرد.
وی گفت: چاقی و اضافه وزن در باروری تاثیرگذار است و اگر زوجین چاق باشند، به خصوص در زنان این موضوع منجر به ناباروری میشود.
دکتر برکاتی یکی دیگر از موارد مهم را بحث خانواده پایدار بیان کرد و گفت: آمار خانوادههای در حال طلاق عاطفی و یا شناسنامهای در حال افزایش است و در این زمینه، همسرگزینی مناسب امر مهمی تلقی میشود.
دکتر برکاتی درخصوص غربالگری و ارائه خدمات سلامت به جوانان عنوان کرد: خدمات فعال سلامت برای گروههای جوانان در حال انجام است. البته برای جوانان نمیتوان به درب منزل مراجعه کرد، زیرا جوانان زمان زیادی را در منزل حضور ندارند و در نتیجه استراتژی ما این است که به محلهایی که جوانان حضور بیشتری دارند، مراجعه کنیم. غربالگری فعال در بستههای ارائه شده دانشگاههای علوم پزشکی در نظر گرفته شده و این بستهها به دستگاههای ذیربط نیز ابلاغ شده است و در هر مکانی از وزارت بهداشت که درخواست شود، بستههای سلامت روان ارائه میشود.
وی در پایان با تأکید بر ضرورت نیاز جوانان به نشاط اجتماعی در قالب فرهنگ و عرف ایرانی، تاکید کرد: ایجاد نشاط اجتماعی در حیطه اختیارات وزارت بهداشت نیست. اما ارگانهای مربوطه باید در نظر داشته باشند که چنانچه جوانان نشاط بیشتری داشته باشند، کنش اجتماعی بیشتری داشته و موثرتر خواهند بود.