گزارش مکتوب
صد سلام و سی علیک به نوروز باستانی
عید در استان سمنان با نوروز خوانی آغاز می شود ، نوروز خوانی نخستین آیین سنتی مردم دیار کویری سمنان برای آغاز سال نوست
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما، نوروزخوانان بصورت فردی و یا درگروههای دو و سه نفره در محلههای شهر و روستا گردش کرده و با خواندن ابیاتی فرارسیدن نوروز باستانی را نوید میدهند.
صدسلام وسی علیک صاحب خانه سلام علیک
سلام من بگیرعلیک ازجانب مُلا بیگ
نوروزسلطان آمده گُل درگلستان آمده
مژده دهیدبه دوستان نوروزسلطان آمده
بهارآمد، بهارآمدخوش آمد علی باذوالفقارآمدخوش آمد
نکته جالب اینجاست که درمیان ابیات و اشعار نوروزخوانی در استان سمنان، مضامینی در ارتباط با مدح مولا علی (ع) و دیگر امامان وجود دارد.
مرسوم است که صاحبخانه اقلامی، چون برنج، شیرینی، نقل، گردو و یا وجه نقد به نوروز خوانان هدیه داده و وی نیز در مقابل برای سلامتی اهل خانه و برآورده شدن حاجات آنان دعا میکند.
سبزه نوروز
یکی دیگر از آیینهای استقبال از بهار در همه کشور، رویاندن دانه گندم، جو، عدس، شاهی و برای تهیه سبزه نوروزی است.
اما زنان کدبانوی سمنان علاوه بر سبز کردن سبزه در کوزههای گلی ، پیاز نرگس و سنبل را در کوزه حفره دار و باغچه ها سبز می کنند و معمولا برای سفره هفت سین خوشان سمنو می پرند.
گلاکنی ، سنت زیبای خانه تکانیدر برخی نقاط شهری و روستایی این استان، زنان با تهیه دوغابی از گل قرمز و یا سفیدرنگ به تجدید نمای دیوارهای گلی خانه میپردازند.
درشهرمُجن، روستای هیکو و مناطق خطیرکوه، کالپوش، کوه زر و خوارتوران میتوان تصاویر زیبایی از آیین های بهاری با خانه هایی که با گل سفید و قرمز تزئین شده است دید . به این سنت زیبا در اصلاح محلی " گلاکنی gelakoni” می گویند.
شال اندازی با شیرینی و عیدیرسم 'شال اندازی' و قاشق زنی نیز در برخی روستاهای گرمسار و منطقه کالپوش شاهرود در نوروز انجام میشود.
برای این منظور جوانان شال خود را درخانههای اهل محل انداخته و به انتظار مینشینند، صاحب هر خانه با دیدن شال مقداری میوه، شیرینی، نقل و عیدی در میان شال نهاده و به صاحبش میدهد.
انجام بازیهای محلی، شکستن کوزه به نشانه رفع بلا، پخت آش در آخرین چهارشنبه سال به نیت طلب حاجت و بخت گشایی و نیز تهیه سبزی پلو و یاخورش سبزی برای شام از دیگر آداب این شب درنقاط مختلف استان است
سبزی پلوی نوروز در سال نو ، شاهرودیها باجمع کردن نوعی سبزی صحرایی برای شام علفهِ 'شنگی پلو' و در سمنان و دامغان زنان سبزی پلو و یا رشته پلو میپزند.
چیدن گیاهان صحرایی ازجمله شنگ، گندمک و سلمه از دیگر آداب سال نوست، در شهر سرخه نیز پخت غذایی متشکل از هفت نوع ماده غذایی و در برخی نقاط با ۱۳ نوع، غذای نوروزی میپزند.
عیدی عروس یکی دیگر از آیینهای نوروزی در استان سمنان این است که خانواده داماد برای دختران نامزد دار و یا عقد کرده هدیه عیدانه می فرستند
در این آیین تعدادی از زنان فامیل همراه با مجمعهای حاوی کفش، روسری، چادر، کله قند ، قطعهای طلا و با شادی و سرور به خانه دختر رهسپار شده و هدایا را تقدیم میکنند.
تهیه و ارسال عیدانه داماد نیز توسط مادرعروس انجام میشود.
سیزده نوروزآخرین روز از تعطیلات نوروزی نیز به تفرّج در دامن طبیعت اختصاص دارد، این روز را اعضاء خانواده و فامیل در دامن کوه، صحرا و باغ سپری میکنند.
پخت انواع آش وغذاهای محلی ازجمله سبزی پلو، ته چین، آش رشته، آش انار، انجام بازیهای محلی و تاب سواری، خواندن ابیات و ترانههای محلی و نیز انداختن سبزههای نوروزی در آب روان از جمله آداب این روز است.
گره زدن سبزه به نیّت حاجت طلبی و بخت گشایی از دیگر باورهای مردم در این روز است.