متادون؛مرگ تدریجی امید

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز زنجان؛گوشه ای از حیاط کز کرده و در خلوت خود سکوت کرده است.

به سراغش رفتم؛خود را اینگونه معرفی می کند،امید 27 ساله ای که 9 سال است در منجلاب اعتیاد است.

دوست نداشت برایمان از نحوه معتاد شدندش بگوید،ورفت سراغ اینکه 5 بار تصمیم به ترک گرفته اما نتوانسته است.

من در مرکز ترک اعتیاد استان زنجان و درکنار کسانی که تصمیم به ترک اعتیاد گرفته اند هستم.

امید از دارویی صحبت می کند که پزشک عمومی برای او تجویز کرد و حالا 6 سالی است با آن دارو، نه راه پیش دارد ، نه راه پس.

صحبت از متادون است.

متادون یک داروی مخدر صنعتی می‌باشد که غالباً به عنوان یک داروی نگهدارنده برای مهار اعتیاد به هروئین و مواد مخدر به کار می‌رود.

گرم صحبت با امید بودم که سه نفر از دوستانش به جمع ما اضافه شدند.

حمید 29 ساله می گوید،از دوستانمان شنیده بودم متادون به راحتی درمطب ها یافت می شود و ارزانتر از مواد مخدر است  به همین خاطر سراغ یک پزشک عمومی رفتم،او به من قرص متادون داد و حالا 5 سالی است نمیتوانم اعتیاد و این قرص ها را کنار بگذارم و پزشکان می گویند ،روند مثبتی در بهبودی طی نمی کنم.

سامان هم 32 سال سن دارد او میگوید، برخی پزشکان درمطب های خود متادون تجویز و به فروش می رسانند و بدون هیچ برنامه دارویی آن را در اختیار معتادان قرارمی دهند.

متادون؛این داروی مخدر در چند کارخانه داروسازی که از وزارت بهداشت مجوز دارند، تولید می شود بعد به شرکت های پخش تحویل می شود و آنها نیز به معاونت های غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی تحویل می دهند سپس بر اساس سهمیه بندی به مراکز درمانی ترک اعتیاد تحت نظر داده می شود .

چندی پیش رئیس سازمان غذا و دارو اعلام کرده بود: داروی متادون یک داروی خاص و تحت کنترل است که برای ترک اعتیاد و کاهش درد بیماران مبتلا به سرطان کاربرد دارد و فروش آن در داروخانه‌ها و مطب پزشکان ممنوع است.

دکتر بیگلری،رئیس دانشگاه علوم پزشکی زنجان نیز می گوید:دراستان زنجان هیچ مطب و عطاری مجوز فروش داروی متادون را ندارد.

 اما صحبت های امید و دوستانشان و اسنادی که در دست داشتند من را بر آن داشت تا به صورت میدانی این موضوع را بررسی کنم.

با کمک همکارم بدون هیچ نسخه و پرونده ای و با دوربین مخفی در چند نقطه مختلف از شهر به مطب چند پزشک عمومی رفتیم.

ایستگاه اول،مطب پزشک عمومی در جنوب شهر؛وارد که شدیم منشی دلیل حضور ما را پرسید و ما گفتیم به قرص متادون نیاز داریم،از ما کارت ملی خواست و ما گفتیم کارت ملی همراه نداریم،چند لحظه بعد با یک بسته 10 تایی از قرص متادون آمد .قرص را گرفتیم و به ما گفت:نیازی نیست برای تهیه قرص به مطب بیایید ، از دفعه بعد تماس بگیرید تا قرص را برای شما ارسال کنیم.

قرصی که وزارت بهداشت از ممنوعیت فروش آن خبر می دهد راحت دراختیار ما قرار گرفت،اما این تمام ماجرا نبود.

سراغ مطب پزشک دیگری در مرکز شهر رفتیم،مطبی که شبیه به یک مرکز فروش بود،دو منشی در کنار پزشک در حال پر کردن شیشه های متادون بودند.

در مدت زمان کمتر از 10 دقیقه، 5 نفر برای خرید شربت متادون آمدند و بدون نسخه ،دارو تهیه کردند، ما هم با دو شیشه متادون دست پر بازگشتیم.

از 8 پزشکی که ما انتخاب کردیم،مطبی پیدا نشد که ما را بی متادون راهی کنند.

سراغ دکتر موسوی زاده،متخصص ترک اعتیاد رفتیم تا از عوارض متادون بپرسیم،دارویی که راحت تر از قرص سرما خوردگی قابل دریافت است.

وی با اشاره به این که عوارض منفی متادون به مصرف و توزیع غیر قانونی این دارو مربوط می شود، گفت: متاسفانه امروزه دسترسی به داروهایی شبه مخدر مانند ترامادول، دیفنوکسیلات و متادون در کشور افزایش یافته است.

دکتر موسوی زاده با اشاره به درمان اعتیاد به تریاک با قرص متادون، تصریح کرد: مصرف قرص متادون برای افرادی که تریاک را به صورت تدخینی(دود کردن) مصرف می کنند، می تواند آسیبهای بسیاری را داشته باشند.

وی گفت: مصرف خودسرانه قرص متادون برای ترک اعتیاد پروسه درمان بیمار را با انحرافات متعددی رو به رو می کند، بر همین اساس بیمار با تکیه بر ناتوانی در درمان از ترک اعتیاد سرخورده می شود.

این درمانگر اعتیاد با بیان این که توزیع متادون در مراکز فاقد مجوز درمان اعتیاد جرم محسوب می شود، عنوان کرد: به هر میزانی که دسترسی افراد غیر بیمار به متادون افزایش یابد، سطح خطر ابتلا به اعتیاد در عموم مردم ارتقا می‌یابد.

نشتی متادون به بازار قابل شناسایی نیست

در ادامه گزارش، باز پی نوشتی از صحبت های رئیس سازمان غذا و دارو می زنم،وقتی که اعلام می شود متادون تولید داخلی است و تنها در وزارت بهداشت توزیع می شود ؛ پس نشتی توزیع کجاست؟ و چرا جلوی نشتی گرفته نمی شود؟

حالا سراغ محمد تقی فتحی معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان زنجان می روم، او با تایید اینکه متاسفانه متادون به راحتی در مطب ها و عطاری ها یافت می شود گفت:باید منشا توزیع این دارو شناسایی شود و در مرحله بعد با فروشندگان برخورد شود.

حجت الاسلام صادقی نیارکی ،رئیس دادگستری استان زنجان هم در جلسه شورای پیشگیری از وقوع جرم گفت:در شبکه توزیع دارویی ، درزی وجود دارد که داروهای ممنوعه به راحتی در کف بازار موجود است.

وی خطاب به مسئولان تاکید کرد:برای اینکه سرمایه های نظام برای ترک اعتیاد جوانان به هدر نرود اقدام فوری برای جلوگیری از فروش این داروها بدون نسخه و پرونده شود.

باید این معضل را یک درد بزرگ بدانیم که اعتیاد امید و 8 هزار معتاد دیگر  یک هدف برای تجارت نیست، باید برای آن ها راهکاری بدهیم که به آغوش زندگی برگردند نه اینکه غرق در این منجلاب بشوند.

 روایتی از رضا علیزاده