از دیرباز کوهها سمبل استقامت و مظهر زیبایی بوده اند، در شهر مشهد کوههای خلج منطقه ای نام آشنا برای کوهنوردان و دوستداران محیط زیست است گرچه سنگ گرانیت این کوهها جزء گرانترین سنگهای گرانیت است اما جولانگاهی شده است برای سوء استفاده کنندگان از طبیعت.
رضا شجاعی افزود: نخستین منفعت استخراج سنگها و معادن سرمایه گذاری و اشتغالزایی است و افزایش صادرات و جلوگیری از خام فروشی در صنایع معدنی از دیگر مزایای استخراج معادن است.
وی گفت: برای جلوگیری از سودجویی تخریب گران طبیعت، قانون تمهیداتی اندیشیده است، ماده 20 قانون معادن به صراحت مشخص کرده است که اگر بهره بردار بیش از میزان در نظر گرفته شده از معادن برداشت کند باید خسارت برداشت پرداخت کند، و یا اگر به تعهدات خود عمل نکنند بر اساس قانون باید در یک مهلت قابل قبول به رفع مشکل و انجام تعهد خود بپردازند.
شجاعی افزود: براساس همین قانون بهره برداران معدن موظف به رعایت مسایل زیست محیطی هستند و اگر قوانین را رعایت نکنند قانون، سلب صلاحیت امتیاز بهره برداری را به عنوان مجازات در نظر گرفته است.
وی گفت: از ابتدای امسال تاکنون امتیاز بهره برداری 10 معدن به دلیل رعایت نکردن قوانین سلب شده است.
اگرچه قوانینی برای حفظ محیط زیست و ذخایر معدنی در قانون دیده شده است اما به گفته فعالان محیط زیست این قوانین کافی نیست.
کارشناس محیط زیست طبیعی اداره کل محیط زیست خراسان رضوی گفت: ارتفاعات جنوب مشهد در محدوده حریم شهر مشهد واقع شده است و داخل حریم برابر قوانین زیست محیطی فعالیت معدنی ممنوع است.
فرجیان افزود: از سال 92 که قانون معادن اصلاح شد متاسفانه ماده 24 این قانون مجوز سازمان محیط زیست برای فعالیت معدن را موکول کرد به مناطق تحت مدیریت محیط زیست در سایر مناطق که ارتفاعات جنوبی هم شامل آن می شود.
وی گفت: از آن تاریخ از محیط زیست استعلام نمی شود و طبق قانون، سازمان صنعت و معدن محدوده هایی را معرفی کرده است که مشخص می کند برای بهره برداری از معادن یک منطقه خاص با کدام نهاد باید هماهنگی صورت بگیرد.
فرجیان افزود: واحد حقوقی سازمان محیط زیست در حوزه معادن در حال پیگیری قوانین است، یکی از مباحث مهم بررسی همین مشکل قانونی است و دیگری شورای حفظ حقوق بیت المال است که تصرفات در اموال عمومی را بعنوان یک جرم عمومی پیگیری می کند و در صورت تصرف در منابع طبیعی موضوع رسیدگی می شود.
وی گفت: 30 معدن در ارتفاعات جنوبی مشهد به ثبت رسیده که به ما اعلام شده است 12 معدن فعال است و در بازدیدهای بازرسان ما 7معدن در این منطقه به استخراج سنگ گرانیت مشغول هستند.
فرجیان افزود: کارشناسان حقوقی این سازمان برای حفظ حقوق بیت المال و حفاظت از ذخایر طبیعی و محیط زیست طبیعی با مسئولان سازمان در تهران مکاتبه کرده اند که هنوز اقدانی در این زمینه انجام نشده است.
یکی از فعالان زیست محیطی هم در این رابطه گفت: کوههای خلج در ارتفاعات جنوب مشهد و منطقه کمر مقبولا که پیشینه تاریخی دارد در منطقه طرقبه جزء بهترین تفرجگاههای مشهد محسوب می شوند و همواره شمار زیادی گردشگر برای دیدن این مناطق به آنجا سفر می کنند.
محسن موسوی زاده افزود: در این مناطق بهره برداران در حال استخراج معادن هستند و مناظر بکر را دگرگون کرده اند و به صورت اسف باری درآورده اند.
وی گفت: کوه منظره زیبای شهر است که به مردم شهر حس آرامش می دهد، در بسیاری از کشورهای جهان برای ایجاد فضایی دل انگیز در شهرها میلیاردها دلار خرج می کنند تا آرامش و زیبایی شهر حفظ شود و اینجا ما به راحتی با ایجاد معدن در تفرجگاههای عمومی روح و جان شهر را می گیریم.
وی معتقد است قوانین در این زمینه خیلی قدیمی است و باید قوانین جدید نوشته شود و خطرات زیست محیطی در آن لحاظ شود، چرا که در این زمینه آسیب های جدی به محیط زیست وارد می شود و دیگر نمی توان حیات از دست رفته طبیعت را با هیچ پولی جبران کرد.
مردم محلی ساکن در این مناطق هم از رفت و آمد کامیونهای حمل سنگ گله مندند و می گویند دود ماشین های سنگین سلامتشان را به خطر انداخته است و کودکانشان حتی دیگر جرات ندارند در کوچه های محله اشان بازی کنند.
ساکنان محلی معتقدند مسئولان طبیعت بکر، زیبا و تکرار نشدنی ارتفاعات جنوبی مشهد را فدای سود دهی برای یک عده خاص کرده اند به طوریکه آنها می گویند امتیاز بهره برداری از معدن سنگ گرانیت در کوههای خلج 15 سال است که به یک فرد تعلق دارد.
حال سوال اساسی این است که آیا فروش سنگهای این معادن برای کشور صرفه اقتصادی دارد یا فقط سود حاصل از فروش و صادرات این سنگها که با تخریب طبیعت همراه است به جیب عده ای اندک سرازیر می شود؟؟
دوم اینکه آقای فرجیان اول باید بیاد مشخص کنه اون بخش از پولی که از بهره بردار گرفته میشه و به حساب محیط زیست و منابع طبیعی واریز میشه دقیقا کجا خرج میشه ، با یه برنامه ریزی خیلی دقیق ایشون به جای نان بری کردن از کارگران و بهره برداران میتونن هزینه ای که به عنوان پاداش واریز میشه به حساب کارکنان رو خرج اطراف همون معادن کنن و مناظر دلنشینی رو بوجود بیارن همانطور که در اطراف معادن اسپانیا و ایتالیا و چین انجام شده ،
سوم اینکه دیگر مسئولان باید بیان مشخص کنن اول مرغ بوده یا تخم مرغ ، اول معادن بوده که شهر بهش نزدیک شده یا معدن به شهر ؟
و در آخر اینکه اظهار نظر یه عده که نه سواد کافی و نه تخصص کافی دارند نباید مورد توجه قرار میگرفت که حالا گرفته و همه ارگانها مثل خر در گل مانده اند که چه بکنند ، اگر همه ارگانها قبل از اظهار نظر غیر کارشناسی کمی تحقیق میکردند ، اوضاع کشور بهتر ازین میشد .
یه دیوانه سنگ در چاه میاندازد و صد عاقل نمیتوانند در بیاورند ،
آیندگان از ما به عنوان ننگ ترین نسل ایران یاد خواهند کرد