مقبره الشعرا ، میدان ساعت ، مسجد کبود و یک آسمان آبی ! اجزای لوگویی به نام تبریز 2018 .
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما سال 2018 آمد و رفت و مقبره الشعرا همچنان پشت دیواره های آهنی و حفاری ها و تعمیرات ماند.
میدان ساعت و مسجد کبود هم همان بودند که قبلا بوده اند و آسمان آبی هم که به شوخی می مانست وقتی تبریز بارها در جمع آلوده ترین شهرهای ایران مطرح شده بود.
یک سال با یک عنوان جهانی گذشت ولی تبریز همان است که بود ...
رویداد تبریز 2018 که قرار بود فصل جدیدی را در اقتصاد گردشگری ، توسعه اجتماعی ، فرهنگ عمومی ، به روزرسانی فعالیتهای فرهنگی و هنری این کلانشهر باز کند ، در هیاهوی برنامه های کاغذی و ناهماهنگی های اداری و بی اطلاع مردم ، گم شد و به مقصد نرسید.
حالا امام جمعه تبریز هم می گوید : از تبریز 2018 چیزی ندیدیم ؛ مسئولان بگویند 100 طرح تبریز 2018 کجا اجرا شده است ؟
امام جمعه تبریز در واقع زبان گویای مردم تبریز است.
مردم چه می گویند؟
به سراغ مردم شهر هم که می روم می گویند : اتفاق خاصی در سال 2018 نیفتاده است.
تنها چیزی که همه یادشان است ، مراسم افتتاحیه این رویداد و حضور رئیس جمهور و میهمانان خارجی بود که به نظر می آمد آغازگر برنامه های جذابی باشد اما این گونه نشد.
بانویی 47 ساله که مادر 2 نوجوان است می گوید : فرزندانم خیلی شور و شوق داشتند . فکر می کردند چه خبر است اما حتی یک برنامه ویژه آنها اجرا نشد. شهر هم که مثل هر سال بود. فقط بنرها و پوسترهایی با نقش تبریز 2018 نصب شد.!!!
شهروند جوانی هم انتقادهای مختلفی دارد . به گفته وی که تقریبا هفته ای چند عصر و شب همراه دوستانش در برجهای تجاری تبریز وقت می گذراندند ، نه تنها گردشگران زیاد نبودند بلکه تعدادشان کم هم شده بود.
او خیلی تلاش کرده بود گردشگر خارجی را ببیند ولی موفق نشده بود چون گردشگران خارجی برجهایی بهتر و کالاهایی لاکچری تری انتخاب می کنند.
تعطیلات نوروز 97 دنبال گردشگران خارجی بودیم برای مصاحبه .
دم در تیمچه مظفریه زوج گردشگر فرانسوی را پیدا کردیم. از خانم پرسیدم چرا تبریز را انتخاب کردید ؟ خندید و گفت : من و همسرم از وقتی بازنشسته شدیم هر سال بهار به یک شهر دنیا می رویم و تعریف تبریز را خیلی شنیده بودیم.امسال اینجا آمدیم.
سوال کردم : آیا رویداد تبریز 2018 باعث شد؟ با تعجب جواب داد : کدام رویداد ؟ نه . نمی دانم منظورتان چیست.
نقشه ای در دست داشت اشاره کردم : ببیند اینجا نوشته تبریز 2018. گفت : ما فکر کردیم منظور این است که نقشه جدید است و تغییرات امسال را دارد!!! اصلا هیچ توضیحی پای نقشه نیست . از کجا باید بفهمیم رویداد 2018 چه برنامه ای است؟!!!
راستش را بخواهید کسی از حضور گردشگران کشورهای اسلامی جز چندان مواردی ندیده است . اروپاییها که همیشه علاقه مند به شهرهایی قدیمی مانند تبریز هستند. ترک ها و گاهی همسایگان شمالی هم که به دلایل اقتصادی یک پایشان اینجاست.پس مردمان سایر کشورهای اسلامی چرا از شهر ما دیدن نکردند؟
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی می گوید : از شروع سال 2018 تا کنون 491 هزار گردشگر خارجی وارد استان شدهاند .
فرشاد رستمی ادامه می دهد : 4.5 میلیون نفر گردشگر داخلی هم وارد استان شدند .
به گفته وی آمار ورود گردشگران خارجی به استان نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل 17 درصد افزایش داشته است و تعداد گردشگران داخلی هم نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل 24 درصد افزایش دارد.
به مصاحبه ایرج شهین باهر ، شهردار تبریز در یک نشست پژوهشی در سال 96 مراجعه میکنم .
او گفته است : تبریز درنیمه اول سال 95، حدود 300 هزار گردشگر خارجی داشته است، این رقم با توجه به عدد 282 هزار گردشگر در مدت مشابه سال 94 رشد 6 درصدی را نشان می دهد و این روند همچنان رو به افزایش است .
بر اساس آمار، رشد گردشگری داخلی تبریز در سال 95، حدود 25 درصد و رشد گردشگری خارجی این شهر 35 درصد بوده است.
با توجه به این آمار و این نکته که فصول گردشگری تبریز تنها به بهار و تابستان محدود است ، چون آب و هوای سرد و نداشتن امکانات گردشگری زمستانی مانع از سفر مردم در نیمه دوم سال به شهر ما می شود ، مقایسه 300 هزار گردشگر خارجی سال 95 و 491 هزار گردشگر خارجی سال 97 نشان می دهد که جهشی در تعداد رخ نداده است و تقریبا سیر طبیعی نرخ رشد طی شده است.
کلانشهر ما چگونه تبریز 2018 شد؟
امین المدنی ، دبیرکل سازمان همکاریهای اسلامی در پایان نهمین همایش وزرای گردشگری کشورهای اسلامی که سوم دی ماه سال 1394 در نیامی، پایتخت نیجر برگزار شد ، با صدور بیانیهای اعلام کرد که شهر " تبریز " در سال 2018 به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام انتخاب ومعرفی شد.
زهره دانشمندی ، پژوهشگر ، می گوید : وجود آثار تاریخی فرهنگی اسلامی، میزان توسعه یافتگی زیرساختها و وجود روستاهای هدف گردشگری از جمله شاخصهای انتخاب تبریز به عنوان شهر نمونه گردشگری اعلام شده بود.
به گفته وی ، شهر تبریز در مهرماه 94 با هنر فرش خود در عرصه جهانی درخشید و " شهر جهانی بافت فرش " شد.
معرفی و پررنگ شدن نام تبریز و ایران در جهان و بین کشورهای اسلامی، پیامدهای مثبت مستقیم و غیرمستقیم دراین انتخاب داشت. اما اینکه زیرساختهای لازم اقتصادی، فرهنگی، امکانات زیربنایی و ارتباطات برای شهر اولینها فراهم شده و یا باید منتظر این زیرساختها می ماندیم ، مساله مهمی بود.
آغاز برنامه ها
نخستین کمیته ویژه تبریز 2018 با محوریت لزوم همگرایی مدیران استانی و شهری برای تحول گردشگری در 21 دی ماه سال 94 تشکیل شد و مدیران بخش دولتی و خصوصی مرتبط با حوزه گردشگری با هدف سیاست گذاری ها برای آماده سازی تبریز برای سال 2018 گرد هم آمدند و همگی ابراز خشنودی کرده و قول همکاری و هماهنگی دادند .
در ادامه 15 اردیبهشت 1395 مدیرکل وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی طی حکمی از سوی اسماعیل جبارزاده ، استاندار ، به عنوان " دبیر شورای سیاستگذاری تبریز 2018 " منصوب شد.
فرزین حق پرست با پیشینه دانشگاهی و حضور در مجامع بین المللی معماری و فرهنگ و هنر ، اندیشه های درستی برای این رویداد داشت که با برنامه های نرم افزاری شروع شد.
از جمله اینکه در آبان ماه همان سال و قبل از معرفی رسمی تبریز ، در نشستی با 20 نفر از مدیران دفاتر خدمات مسافرتی ترکیه تلاش خود را به افزایش تعاملات در حوزه گردشگری معطوف کرد.
با در نظر گرفتن توانمندیهای کشور ترکیه در جذب و مدیریت گردشگران ، نگاه فرهنگی مشترک میتوانست تعداد گردشگران خارجی تبریز را افزایش دهد.
اما گردشگرپذیری ما پاسخگوی تمام خواسته های گردشگران به آن شکلی که در ترکیه رایج است ، نبود . قرار شد ما زمینه های جدیدی همچون گردشگری فرهنگی را تقویت کنیم تا با جاذبه های بهتر و حتی منحصر به فردی از میهمانان استقبال کنیم . اما قرار ما به تحقق نرسید.
تغییر مدیران به جای تدوین برنامه و اختصاص بودجه
تبریز 2018 آنچه به خود بسیار دید تغییرات مدیریتی بود و آنچه کم دید برنامه و آنچه ندید اعتبارات!
با هر بار تغییر مدیریتی در طول سه سال ، روند برنامه ها دچار افت و خیز شد. گاهی متوقف و گاهی از سر خط دیگری شروع شد و نهایتا به سرانجام نرسید.
تغییر معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری کشور ، تغییر مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی ، تغییر شهردار تبریز و البته حضور 3 استاندار بر راس برنامه های تبریز 2018 موجب تنوع و گاه تصادم در برنامه ها شد و نتیجه هم که معلوم است.
مثال بارز این فرصت سوزی ها ، برقراری نخستین پرواز مستقیم تبریز – هامبورگ (آلمان) در بیست و سوم تیرماه 96 بود که برای افزایش ارتباطات هوایی و تسهیل سفر از اروپا به تبریز انجام شد. اما با تغییرات مدیریتی صورت گرفته در استانداری و شهرداری مورد بی توجهی قرار گرفت و بعدها لغو شد.
قرار نیست در سال 2018 معجزهای در تبریز اتفاق بیفتد
این تیتر خبری بود که 28 تیر ماه 96 در نشست خبری مرتضی آبدار منتشر شد . مدیرکلی که پس از فرزین حق پرست سکان تبریز 2018 را به دست گرفت.
وی گفت : در 6 کمیته تبریز 2018 تا کنون 420 مصوبه داشته ایم و بیش از 22 دستگاه اجرایی نیز در این زمینه دخیل هستند.
آبدار در یک اظهار نظر عجیب اعلام کرد : بیش از 70 درصد امور مربوط به اجرای برنامه های درنظر گرفته در این حوزه بر عهده بخش خصوصی است.
اما اشاره ای نکرد وقتی در سفارتخانه های ایران اقدامی برای تبلیغات نشده و حتی استانهای دیگر کشور وارد عمل نشده اند ، بخش خصوصی وارد کدام میدان شود.
شهرداری وارد کار می شود
رئیس دبیرخانه تبریز 2018 شهرداری تبریز در آبان ماه 96 از اجرای 130 جشنواره و همایش فرهنگی در سال 2018 در تبریز خبر داد.
شریف نژاد گفت : برنامه ها و هفته های فرهنگی در آلمان ، ترکیه ، جمهوری آذربایجان ، تبریز، مشهد و برج میلاد تهران برای معرفی این رویداد برگزار شد که گزارش مبسوط و تحلیلی آن در اختیار رسانه ها نیز قرار گرفت.
ما که در رسانه خودمان چیزی از ره آورد این هفته های فرهنگی دستگیرمان نشد . از همکاران سایر رسانه ها هم که سوال کردم ، دستشان خالی بود.
و سرانجام افتتاحیه
در روز 2 آذر 96 بالاخره سخن از برگزاری آیین افتتاح شد و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در دوازدهمین جلسه ستاد برنامهریزی و اجرایی رویداد " تبریز ۲۰۱۸ " از افتتاح رسمی این رویداد در ایام عید نوروز و با حضور رئیسجمهور خبر داد.
مونسان گفت :زمان زیادی را برای رویداد از دست دادهایم و الان باید جبران کنیم.
اما در حالیکه 3 ماه از آغاز سال 2018 میلادی می گذشت و ما همچنان در انتظار مراسم بودیم ، رئیس افتخاری ستاد تبریز 2018 آب پاکی روی دستمان ریخت.
نعمت زاده با اشاره به سفرهای نوروزی رئیس جمهور به کشورهای همسایه گفت که مراسم افتتاحیه رویداد به 5 اردیبهشت موکول شده است. البته با کلی پیگیری . چون واقعا ایشان وقت ندارند!!!
حسن روحانی در 7فروردین 97 به ترکمنستان سفر کرد و روز بعد به جمهوری آذربایجان رفت . جالب اینکه از شهر تاریخی مرو هم بازدید کرد. در حالیکه خودمان اینجا پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی داشتیم.!
سرانجام روز موعود رسید و مرکز همایشهای بین المللی تبریز که که عالم و آدم ، سخت در تکاپو بودند در سال 2018 به بهره برداری برسد ، عهده دار میزبانی مراسم شد.
مراسمی که در حد یک همایش ملی با چند مهمان خارجی بود و اجلاس وزاری گردشگری و چندین برنامه جنبی دیگر آن سودی به حال ما نداشت.
حتی زمان بندی این برنامه ها نیز نه روزانه که هر ساعت تغییر میکرد و به همین دلیل پوشش رسانه ای آنها چنگی به دل نزد.
زهرا احمدی پور ، معاون وقت رئیس جمهور در تیر ماه 1396 اعلام کرد که تبریز 2018 تبلور صنعت گردشگری ایران است و 10درصد اعتبارات دستگاههای دولتی به تبریز2018 اختصاص می یابد.
از طرفی در حالی که پس از تشکیل جلسات مختلف اعتبار مورد نیاز 700 میلیارد تومان برآورد شده بود ، اسماعیل جبارزاده استاندار وقت آذربایجان شرقی در خرداد سال 96 اعلام کرد که طرحهای تبریز 2018 با 300 میلیارد تومان اعتبار قابل اجرا است و آذربایجان شرقی آماده میزبانی شایسته از گردشگران کشورهای اسلامی می باشد.
چند ماه بعد در دی ماه 96 نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی گفت: برای تبریز 2018 مبلغ 10 میلیارد تومان بودجه دولتی در نظر گرفتهاند که بودجه 3 میلیاردی بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان نیز در همان ردیف آمده است.!!!
محمدحسین فرهنگی اذعان کرد: شخصا معتقدم که بودجه در نظر گرفته شده برای تبریز 2018 صرفا برای سفر رئیس جمهور در نظر گرفته شده است تا در این سفر کمبودی برای ریخت و پاشها نباشد.
در نهایت مجید خدابخش ، استاندار وقت در 30 فروردین 97 چنین اعلام کرد : ردیف بودجه 20 میلیارد تومانی برای تبریز ۲۰۱۸ در مجلس تصویب شده است که 10 میلیارد تومان آن برای هزینههای جاری همچون مراسم افتتاحیه و اطلاع رسانی و 10 میلیارد تومان مابقی برای پروژههای عمرانی است.
در واقع همان اتفاقی افتاد که نماینده مردم تبریز اشاره کرده بود.
اما بد نیست بدانیم که در همان زمان چه پروژه هایی 20 میلیارد تومان اعتبار گرفتند :
باند دوم محور بادرود – کاشان با تخصیص اعتبار ۲۰ میلیارد تومانی
اختصاص 20 میلیارد تومان اعتبار سرمایه در گردش به شهرستان املش گیلان
تخصیص 20 میلیارد تومان اعتبار برای ساماندهی سیلابهای استان کرمان
با مقایسه ای بسیار ابتدایی هم متوجه می شویم که این برنامه ها به هیچ عنوان قابل مقایسه با رویداد جهانی تبریز 2018 نبوده اما دولتمردان ما چنان نگاهی به موضوع داشته اند که بشود در ردیف بودجه ای آنها را شبیه هم کنند!!.
البته بماند اظهار نظر اخیر معصومه آقاپور ، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مبنی براینکه از صد در صد اعتبارات سفر استانی آقای رییس جمهور در تبریز 2018 حتی یک ریال هم تخصیص پیدا نکرده است.
از آنجایی که شاخص اصلی گردشگر پذیری هر منطقه را میزان اقامت گردشگران در هتلها و مهمانپذیرها و سایر مراکز رفاهی تعریف می کنند ، با رئیس جامعه هتلداران آذربایجان شرقی در خصوص این رویداد صحبت می کنم.
هادی معتقد است : اگر چه ممکن است در ظاهر چیزی عاید شهر نشده باشد اما در باطن تغییرات مثبت زیادی ایجاد شده است.
او می گوید : در سال 2018 حداقل 98 هزار گردشگر خارجی به طور متوسط در شهر تبریز اقامتهای 2.5 روزه داشته اند . این نسبت به سالهای قبل رشد خوبی است. ضریب اشغال تختها هم از 60 درصد معمول هر سال ، به 70 و گاهی 80 درصد هم رسیده است.
البته باید در نظر داشته باشیم امسال به واسطه بهره برداری از هتلهای جدید 2 هزار تخت هم اضافه شده بود.همچنین برخی هتلهای 5 ستاره ما گاهی تا 60 درصد تخفیف به گردشگران داده اند.
از رئیس جامعه هتلداران استان در خصوص تورهای ورودی به تبریز سوال کردم که گفت : تقریبا صفر . آژانسهای خدمات مسافرتی ما فعالیتهای این چنینی ندارند و تقریبا همه مسافران را در مراکز اقامتی به صورت حضوری پذیرش کردیم.
با این حال هادی ، آموزش و توانمندسازی نیروهای انسانی شاغل در بخش هتلداری ، تجربه اندوزی راهنمایان گردشگری ، ارتقای فرهنگ گردشگر پذیری مردم را هم از نتایج قابل توجه می داند و تاکید می کند : الان زیرساخت نرم افزاری ما آماده شده . می توانیم در سالهای بعد موفق باشیم.
می گویم : ما سه سال زمان داشتیم و تبریز 2018 مجال بهره برداری بود نه پی سازی .!
ولی به گفته وی همین اتفاقات خوبی هم که افتاده را باید به فال نیک گرفت. دستمان خالی خالی نیست!
از طرفی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اعلام کرده است که 28 مورد از پروژههای درنظر گرفته شده برای تبریز 2018، طرحهای های مطالعاتی در حوزه های زیرساخت ، مرمت و باستان شناسی بوده و در چند مرحله انجام میگیرند. یعنی تا سالها بعد طول میکشد به ثمر برسند!
اصناف و کسبه حوالی بازار تبریز ، ائل گولی و روستای کندوان هم شاید تنها گروهی هستند که سود قابل توجهی از ورود گردشگران برده اند .
با توجه به ثبت جهانی بازار تبریز ، اعلب گردشگران شوق بازدید از آن را داشتند .
آقای بهبودی که مغازه فروش صنایع دستی دارد می گوید : الان دیگر فرش خیلی گران است . حتی برای گردشگرها . آنهاترجیح می دهند تابلو فرش های کوچک یا ورنی بخرند که در چمدان هم جا شود . اما استقبال بیشتری از بافته ها و دوخته های ظریف میشود . مثلا رومیزی های سنتی.
او ادامه می د هد : البته نباید فراموش کنیم نوسانات ارز چه بلایی سر قیمتهای بازار آورد مخصوصا هموطنان ما قدرت خریدشان خیلی پایین بود.
همسایه او هم که سوغات تبریز می فروشد توضیح می دهد : گردشگران ، آجیلیها و یا قنادیهای مشهور تبریز را نمی شناختند . از ما
تفرجگاه ائل گولی که بی بروبرگرد پاتوق گردشگران است . روستای کندوان هم نیازی به نعریف ندارد. اما با این حال نواقص موجود مانع از خوش گذشتن به مردم شده است.
بانوی گردشگر چینی که به همراه مترجم خود در حال گشت و گذار کندوان بود می گفت : تعجب می کنم چرا باید من برای رسیدن به اینجا خودم آژانس بگیرم ؟ چرا تور ویژه ندارد ؟ راننده تاکسی ما مرتب نق میزند که جای پارک ندارد.
فرهنگ سازی و تبلیغات
اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی ، شهرداری تبریز و صدا و سیمای مرکز آذربایجان شرقی فعالترین اعضای کمیته های 6 گانه تبریز 2018 در حوزه تبلیغات رویداد به حساب می آیند. ضمن اینکه خبرگزاریها ، مطبوعات و پایگاههای خبری در انتشار مطالب به روز ، تصاویر و انعکاس اخبار تا حد زیادی رسالت خود را محقق کردند.
به گزارش روابط عمومی شبکه سهند ، تولید و پخش ویژه برنامه " تبریزیم " در کنار پوشش خبری تمامی رویدادهای مرتبط با تبریز 2018 ، پخش گزارشهای متنوع، اجرای مشترک با شبکه های سراسری رادیو و ارتباط با مراکز استانی رسانه ملی ، بخشی از تلاشهایی بود که رسانه ملی در رونق این رویداد به کار بست.
از طرفی شهرداری تبریز هم با مشارکت در تهیه برنامه های تلویزیونی و رادیویی سعی در تامین خوراک تبلیغاتی این رویداد مهم داشت. ضمن اینکه با راه اندازی اتوبوسهای گردشگری رایگان در کاهش ترافیک و رضایتمندی گردشگران داخلی تاثیرگذار شد.
اداره کل میراث فرهنگی استان در کنار مدیریت برنامه ها و تهیه و انتشار اقلام تبلیغاتی و اطلاع رسانی ، نظارت بر اماکن اقامتی و غذایی را تقویت کرد و با اجرای برنامه های آموزشی ، نقش پررنگی در ارتقای فرهنگ عمومی و بهبود خدمات راهنمایی گردشگران داشت .
با این حال بار سنگین نبود اعتبارات ، کمر تبلیغات را هم خم کرد. به گونه ای که ایرج شهین باهر ، شهردار تبریز در روزهای آغازین رویداد با انتقاد از این مشکلات گفت : همان طور که سال 2016 برای مشهد دو هزار میلیارد ریال کمک شد ، ما نیز انتظار داریم از طرف دولت برای تبریز 2018 کمک شود.
حجت الاسلام احمد حمیدی ، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تبریز یک ماه پس از پایان رویداد 2018 می گوید : 176 عنوان برنامه در قالب جشنواره، همایش و اجلاس، سمپوزیم و هفته های فرهنگی و مسابقات ورزشی و نمایشگاه در سطح ملی و فراملی در مجموعه شهرداری تبریزبه منظور رویداد تبریز 2018 برگزار شده است.
تبریز و تبریز 2018 از دیدگاه گردشگران
هموطنان ما که از نقاط دیگر کشور میهمان ما بودند ، تغییرات زیادی در تبریز دیده اند . اما نه در حد انتظار.
خانم معلمی که همصحبت ما در کندوان شد گفت : ما تقریبا هر سال به تبریز می آییم. چون همسرم ترک زبان است . اما آن تغییر و جاذبه ای که آدم مدنظر داشت رخ نداده است.
برخی گردشگران داخلی اطلاعی از رویداد نداشتند.بعضیها هم با جستجو در سایتهای عکاسی و البته صفحات شخصی دوستان و بستگان ، به دیدن تبریز ترغیب شده بودند. دلشان میخواسته اطلاعات را قبل از سفر کسب کنند . اما بروشور و امثالهم در شهر و دیار خودشان نیافته اند.
تابستان بود که در پارک مسافر تبریز ، تجمع 30 نفری از هموطنان بوشهری توجهمان را جلب کرد . چند دقیقه ای وقت گذاشتند و بسیار از خوبی های ما گفتند و اندکی گله مند بودند. از اینکه اغلب هتلهای تبریز بدون داشتن امکانات تفریحی ، خدمات گردشگری روزانه و یا شهربازی بچه ها تفاوتی با خوابگاه ندارند . یا اینکه غذاهای سنتی را در رستورانهای اصلی پیدا نمیکنند.به جایش فست فود همه جا هست .اینکه تور تبریز نبوده و با 7 ماشین شخصی آمده اند!
گردشگران خارجی هم که کانالهای ارتباطی خود را دارند . مثلا دختر خانمی آلمانی که به همراه دوستان بلژیکی خود در یکی از مهمانپذیرهای قدیمی تبریز اقامت داشت می گفت : من اسم این مهمانخانه را در کتاب بین المللی متلها دیدم. خیلیها برایش نظرات خوبی گذاشته بودند. من هم انتخاب کردم. او و دوستانش از فضای سنتی آنجا و البته نزدیکی به مرکز شهر راضی بودند. البته یک گروه صعود حرفه ای بودند. خبری هم از تبریز 2018 نداشتند .
تعبیر و تفسیرها از تبریز 2018 آنچنان متعدد بود که مجال درک اصل رویداد را نداد .
قرار نبود ما تبریز را مدینه فاضله کنیم . میزبان جام جهانی نبودیم که فی الفور در عرض یکی دو سال چند استادیوم بسازیم و بزرگراه بزنیم و هتل احداث کنیم .
مونسان هم البته خیلی دیر ، خاطرنشان کرده بود که نباید پروژههای عمرانی را به رویداد " تبریز 2018" وصل کنیم چراکه این پروژهها تکالیف دستگاهها هستند.
این در حالی بود که دستگاههای اجرایی مرتبط با ماجرا ، به جای ارتقای کیفیت خدمات گردشگری در تبریز از جمله بهبود وضعیت اماکن اقامتی مختلف ، به روزرسانی رستورانها ، فرهنگ سازی در میان عوامل حمل و نقل مسافر ، آگاهسازی مردم و اصناف برای ارتباط با گردشگران ، درگیر احداث هتل ، بهره برداری از مرکز همایشها ، ایجاد مراکز تجاری و رسیدگی به زیرساختهای سخت افزاری بودند . آن هم برای گردشگرانی که معلوم نبود می آیند یا نه.!
ما قرار بود میزبان گردشگران جهان اسلام باشیم . با همین بضاعتی که داشتیم . نه کمتر و نه بیشتر از حد معمول . قرار نبود ایده آل بیندیشیم. اساسا فلسفه انتخاب تبریز به دلیل داشته هایش بود . قرار بود بیایند و آنها را ببینند.
گردشگران در جستجوی اماکن اقامتی با خدمات و قیمت مناسب بودند و غذاهای سنتی و متنوع در رستورانها. دنبال جشنواره های فرهنگی و هنری . دیدار با مردم بومی.خرید صنایع دستی (البته با قیمت مناسب) . بازدید از موزه ها و اماکن تاریخی و گشت و گذار در مناطق بکر و دیدنی.
اما آنچه در واقعیت رخ داد این بود که سالن انتظار فرودگاه تبریز همچنان در دست احداث ماند . ورودی های تبریز سامان نیافت.مقبره الشعرا و ارک علیشاه در حصار داربستها و فنس ها ، مجتمع جواهر در قلب شهر هم که ، خالی بود .
ترافیک تبریز در مرکز شهر گیج کننده بود و کمبود پارکینگ زجر آور . گردشگران همچنان در صف های سرویس بهداشتی ناراضی و تابلوهای راهنما هم که ... بگذریم.
ما می بایست امکانات رفاهی آنها را فراهم میکردیم . از لحظه و مکان ورود تا زمانیکه با خاطره ای خوش تبریز را ترک کنند . بلکه تبلیغ کننده شهر ما شوند تا دیگران هم به فکر سفر به تبریز بیفتند.
و در ادامه ... باکو 2019
بعد از تبریز امسال نوبت همسایه شمالی است .
جمهوری آذربایجان از همان ابتدا نشان داد که تجربه های ایران را به شدت به کار بسته و از اروپاییها مشاوره گرفته و با دست پر حاضر است. الهام علی اف در همان آغازین لحظات سال نو میلادی پیام زنده ای به دنیا مخابره و ضمن اعلام آمادگی کامل ، تمام مردم جهان را به باکو دعوت کرد .
در موتورهای جستجو گشت چند دقیقه ای که میزنم انبوهی از برنامه های مهم لیست میشود. میزبانی مسابقات اتومبیلرانی فرمول یک ، لیگ یوفا (جام ملتهای اروپا) ، المپیک جوانان ، مدرسه زمستانی بین المللی ، اجلاس کمیته جهانی میراث فرهنگی تنها بخشی از رویدادهایی است که برنامه ریزی شده و از سال قبل ثبت نام کرده است.
تنها در ماه مارس 10 کنگره بین المللی علم و فناوری در باکو برگزار می شود .
اتفاقاتی که در مجموع قادر است صدها هزار و یا میلیونها گردشگر را روانه باکو کند.
به طور حتم آنها زیرساختها و امکانات و ظرفیت میزبانی این حجم از گردشگران را در طول این سالها ایجاد کرده اند و حالا زمان کسب در آمد و سرمایه گذاری است.
همه اینها را با جستجویی از تبریز 2018 که مقایسه کنید متوجه منظورم می شوید. تنها مطالبی از تاریخ و تمدن و یا سوغات و صنایع دستی ، به همراه مطالب تبلیغاتی از جاذبه های طبیعی و تاریخی و گاهی تجربیات شخصی از سفر به تبریز پیدا خواهید کرد. اطلاعاتی خیلی معمولی که برای همه شهرهای بزرگ وجود دارد و قادر به جذب گردشگر در دنیای کنونی نیست .
سخن آخر
تبریز 2018 با تمام مزیتهایی که داشت و کمبودهایی که درگیرش بود گذشت . چنین فرصتی برای شهرهای ایران حداقل 57 سال بعد به دست خواهد آمد. به طور حتم توفیق ما در برگزاری این رویداد می توانست این فاصله را کاهش دهد و در قالب شعار نماند.
همان گونه که شهر جهانی فرش شدن توانست در انتخاب تبریز آن هم از میان دهها شهر دیگر ، تاثیر به سزایی ایفا کند .
فرصتها مانند حلقه های زنجیر به هم متصل هستند . چه نیکوست این حلقه ها را بسازیم و نگه داریم تا بتوانیم اهداف باارزش تری را محقق کنیم .
گزارش از : مهین انتظار