شهادت پایان راه نیست

داخل کوله اش همیشه یک دست لباس نظامی عراقی بود. پر از جای ترکش و خون خشک!
همرزمانش از او می‌پرسیدند این به چه درد تو می‌خورد می‌گفت: "من با این لباس، کار‌های بزرگ انجام می‌دهم. "
بعد عکسی را نشان می‌دهد که با لباس و کلاه عراقی در یک جیپ غنیمتی نشسته و تعریف می‌کند:
"من با همین لباس چند بار به داخل سنگر عراقی‌ها رفتم و با آن‌ها نان و ماست خوردم! با این جیپ هم با بچه‌ها در منطقه گشت می‌زنیم. این جیپ را هم از خودشان گرفتم! "

از طرف ستاد فرماندهی جنگ عراق برای سرش جایزه گذاشته بودند.

یکی از همرزمانش می‌گوید بعد که از سنگر عراقی‌ها می‌رفته، تازه آن ها می فهمیدند ایرانی بوده و خودش را عراقی جا زده تا از آن‌ها اطلاعات منطقه را بگیرد. حتی از طرف ستاد فرماندهی جنگ عراق برای سرش جایزه گذاشته بودند. آن‌ها هر چند وقت یک بار در رادیوشان بلوف می‌زدند که "اشلو" را کشته‌ایم. او بین عراقی‌ها معروف بود به "اشلو! " از بس که خودش را به سنگرهای دشمن می‌رساند و به عربی با آن‌ها صحبت می‌کرد و می‌گفت: "اشلونک؟ " اشلو مخفف "اِن شی لونک" است، به معنی حال و روزت چطور است؟!

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز فارس، این تنها گوشه‌ای از دفتر شجاعت و رشادت فرمانده جوانِ نام آوری است که به گواه تاریخ، در ۸ سال دفاع مقدس جانانه رزمید و با نقشه و تدبیر بار‌ها دشمن را در هم کوبید. او تنها رزمنده‌ای بود که بوسه امام راحل بر پیشانی اش نشست. شهید شاخصِ سال نود و هفتِ کشور را می‌گویم. "مرتضی جاویدی" 

شهیدِ شاخص

هر سال از سوی ستاد راهیان نور کشور یک شهید به عنوان "شهید شاخص" انتخاب می‌شود تا برای نسل جوانی که در اردو‌های راهیان نور شرکت می‌کنند به خوبی معرفی شود

اسفند ماه پارسال بود که در حاشیه جلسه شورای سیاست‌گذاری راهیان نور کشور، شهدای شاخص سال ۹۷ معرفی شدند.

سرگرد نبی الله عوض پور مسئول راهیان نور استان فارس می‌گوید هر سال از سوی ستاد راهیان نور کشور یک شهید به عنوان "شهید شاخص" انتخاب می‌شود تا برای نسل جوانی که در اردو‌های راهیان نور شرکت می‌کنند به خوبی معرفی شود که امسال "شهید مرتضی جاویدی" از استان فارس به دلیل قهرمانی ها، دلاوری‌ها و از جان گذشتگی‌هایی که در هشت سال دفاع مقدس داشت و به دلیل روحیه جهادی، اخلاص، ویژگی‌های برجسته اخلاقی و عشقی که به مردم و نظام داشت به عنوان شهیدِ شاخصِ این ستاد انتخاب شد تا به عنوان الگوی جامع و کامل، به جوانان این مرز و بوم معرفی شود.

جواد قناعتی رییس کنگره سرداران و ۱۵ هزار شهید استان فارس هم فلسفه انتخاب شهیدِ شاخص را "هدف گذاری" می‌داند و می‌گوید معرفی شهیدانی که در ابعاد مختلف زندگی شاخص هستند و برای حفظ امنیت و عظمت این کشور جان فشانی‌های بسیار کردند باعث می‌شود نسل جوان به طور ملموس‌تر با رَوش و مَنش این دلاورمردان آشنا شوند و قدر امنیت و آرامشی که امروز در داخل و مرز‌های کشور حکم فرماست بدانند و در دفاع از کشور و آرمان‌های انقلاب، این قهرمانان را الگوی خود قرار دهند.

اعزام بیش از ۱۴ هزار دانش آموزِ مقطع متوسطه از استان فارس به اردوی راهیان نور از ابتدای امسال تا کنون و آشنایی آن‌ها با فداکاری‌ها و رشادت‌های شهید مرتضی جاویدی، ساخت نماهنگ، مستند، فیلم کوتاه، تهیه بروشور، توزیع کتاب «تپه جاویدی و راز اشلو»، برگزاری یادواره‌ها و همایش‌های مختلف با حضور خانواده و همرزمان شهید مرتضی جاویدی در استان فارس و دیگر مناطق کشور گوشه‌هایی از فعالیت‌هایی است که برای معرفی شهیدِ شاخصِ راهیان نور کشوردر سال ۹۷ اجرا شده است. همچنین رونمایی از کتابِ کودک و نرم‌افزار جامع شهید  «جاویدی» و نام گذاری یکی از میدان‌های دانشگاه باهنر شیراز به نام مرتضی جاویدی از دیگر ویژه برنامه‌ها برای معرفی بیشترِ این شهید ملی بوده است.
سردار تنگه اُحُد
کوچه پس کوچه‌های جِلیان، صلابت و اقتدار مردمانش را فریاد می‌زند. روستایی کوچک از توابع شهرستان فسا در شرق فارس با مردمانی بزرگ که نامشان در تاریخ این مرز و بوم جاودانه مانده است. بیش از سی سال است که خاکِ پاکِ روستا پیکر قهرمانی را در آغوش دارد که تا همیشه‌ی روزگار مایه‌ی مباهات مردم ایران زمین است.

مرتضی جاویدی فرمانده گردان فجر متشکل از رزمندگان استان‌های کهگیلویه و بویر احمد، بوشهر و فارس بود. به گفته حمید موسی پور از همرزمان شهید جاویدی؛ گردان فجرِ لشکر المهدی (عج) یکی از گردان‌های موفق در جنگ تحمیلی بود و هر جا که این لشکر  در عملیاتی حضور داشت و آن عملیات با پیچیدگی و سختی روبرو می‌شد فرماندهان به سراغِ گردانِ فجر و شهید مرتضی جاویدی می‌رفتند تا گره را باز کند.

 شهید جاویدی در عملیات مختلف مانند والفجر ۱، ۲، ۸، خیبر، فتح المبین، بیت المقدس، رمضان، بدر، کربلای ۴، ۵ و ۸ شرکت کرد. به گفته  آمنه روستایی همسر شهید جاویدی ، او خیلی کم به مرخصی می آمد وقتی  هم می آمد آرام و قرار نداشت. همیشه لباس جبهه بر تن داشت و می گفت برای دفاع از اسلام و آب و خاک باید همیشه در حال آماده باش باشیم.

یکی از عملیات هایی که با انجام آن، فصل جدیدی در زندگی این شهیدِ سرافراز آغاز شد؛ "والفجر ۲" بود. عملیات بسیار سختی که با فرماندهیِ شجاعانه مرتضی جاویدی و از جان گذشتگیِ گردانش در میان بهت و ناباوری با پیروزی همراه شد و شهید جاویدی در همین عملیات، "سردارِ تنگه اُحُد" لقب گرفت و چون ستاره‌ای در آسمان تاریخ دفاع مقدس درخشید.
به سراغ سرهنگ سیروسِ دستان؛ از همرزمانِ سردارِ شهید و جانشین فعلی فرماندهی تیپ انصارالحجه فسا می‌روم. از او می‌خواهم درباره علت مشهور شدنِ شهید جاویدی به "سردار تنگه احد" برایم بگوید.
نگاهش را تعقیب می‌کنم. به منطقه عملیاتی غرب کشور و روز‌های گرم و داغ تیرماه تابستان سال ۶۲ می‌رود. چهار روز از عملیات والفجر ۲ گذشته است و پادگان مهم حاج عمران توسط رزمندگان دلیر اسلام به تصرف درآمده؛ اما سختیِ کار تازه بعد از مستقر شدن گردان فجر روی تپه برَدِ زرد شروع می‌شود.

عراق نمی‌خواست این تپه استراتژیک را از دست بدهد، اما بچه‌های گردان فجر مقاومت می‌کنند، آن هم بدون آب و غذا! بله باورش سخت است. به گفته سرهنگ دستان، گردان فجر به مدت ۴ روز با ده‌ها شهید و زخمی با دشمن در جنگ بود، اما هراسی به خود راه نمی‌داد. مرتضی جاویدی به همراه نیروهایش در محاصره دشمن، جانانه مقاومت می‌کنند.

ساعتی از روز پنجم گذشته بود صدای فرماندهانِ منطقه عملیاتی از جمله شهید صیاد شیرازی، محسن رضایی فرمانده وقت سپاه پاسداران و جمع دیگری از فرماندهان عملیاتی از پشت بی سیم به گوش می‌رسید که به مرتضی جاویدی می‌گفتند گردان در محاصره شدید دشمن قرار گرفته و باید عقب‌نشینی کنند. اما غیرت و شجاعت مرتضی اجازه عقب نشینی نمی‌دهد و می‌گوید اینجا مانند تنگه احد است و با طمانینه و آرامش خاص اعلام می‌کند " به امام سلام مرا برسانید و بگویید نمی‌گذاریم ماجرای تنگه اُحُد، بار دیگر در تاریخ اسلام تکرار شود. "

بزرگی این حماسه به قدری برای مسئولان نظام اهمیت داشت که در آن زمان مرحوم هاشمی رفسنجانی در یکی از خطبه‌های نماز جمعه به طور مشروح  به آن پرداخت و از حماسه آفرینی شهید جاویدی و گردان فجر به عنوان سندی پر افتخار در دفتر تاریخ دفاع مقدس  نام برد.
سرهنگ دستان ادامه می‌دهد پس از پیروزی در این عملیات، مرتضی به همراه گردان فجر و فرماندهانی، چون شهید صیاد شیرازی و محسن رضایی به دیدار امام راحل می‌روند.

حاج احمد آقا [خمینی] برای دیدار خصوصی امام با مرتضی جاویدی  اقدام می کند. در این دیدار، مرتضی در آغوش امام خمینی (ره) جای می‌گیرد و با اشک شوق بازوی او را بوسه باران می‌کند. امام نیز بر پیشانی مرتضی بوسه می‌زند. این همرزم شهید از قول محسن رضایی  و شهید صیاد شیرازی که در این دیدار حضور داشتند می‌گوید در تمام دورانی که رزمندگان و فرماندهان دفاع مقدس خدمت حضرت امام می‌رسیدند، فقط یک بار امام، رزمنده‌ای را در آغوش گرفت و پیشانی اش را بوسید و آن کسی نبود جز شهید مرتضی جاویدی که به یُمنِ غیرت و شجاعتش به "سردار تنگه احد" مشهور شد.

فقط یک بار امام، رزمنده‌ای را در آغوش گرفت و پیشانی اش را بوسید و آن کسی نبود جز شهید مرتضی جاویدی که به یُمنِ غیرت و شجاعتش به "سردار تنگه احد" مشهور شد.

همین توجه ویژه امام راحل به فرمانده جوانِ غیور و شجاع بود که به گفته رییس کنگره سرداران و ۱۵ هزار شهید استان فارس، شهید صیاد شیرازی را برآن داشته بود هر گاه گذرش به استان فارس می‌افتاد بر مزار شهید جاویدی حضور می‌یافت و به او ادای احترام می‌کرد.

جواد قناعتی می‌گوید در یکی از سفر‌های شهید صیاد شیرازی به فارس، او سراغ مزار شهید جاویدی را می‌گیرد تا می‌رسد به شهر فسا و بعد روستای جلیان. وقتی به نزدیکی آرامگاه شهید می‌رسد از ماشین پیاده می‌شود. لباسش را مرتب می‌کند و با احترامِ کاملِ نظامی با قدم آهسته به سمت مزار می‌رود و آنجا دستش را به گوشه کلاه نظامی اش می‌چسباند و فاتحه می‌خواند و می‌گوید " فقط به احترام مردی که امام بر پیشانی‌اش بوسه زد، به اینجا آمده‌ام. "
 عمو مرتضی
مرتضی با اینکه فرمانده بزرگی بود و برای عملیات‌ مهم او را فرا می‌خواندند، اما ذره‌ای غرور نداشت. آن قدر خاکی، مهربان و متواضع بود که کسی باور نمی‌کرد این همان فرماندهی است که دشمن از وجودش هراس دارد و برای سرش جایزه گذاشته است. این را حسین عبدی پور از همرزمان شهید می‌گوید.
به گفته او شهید جاویدی بسیار دوست داشتنی و خودمانی بود. بین او و بچه‌های گردان هیچ فاصله‌ای وجود نداشت و همه مرتضی را به خاطر مرام و صفای باطنی و خاکی بودنش دوست داشتند.

این همرزمِ شهید می‌گوید مرتضی آن قدر با بچه‌های گردان هم رنگ شده بود که او را "عمو مرتضی" صدا می‌زدند و اگر کسی خارج از این مجموعه برای اولین بار وارد گردان می‌شد و سراغ شهید جاویدی را می‌گرفت؛ به سختی می‌توانست او را از دیگران تشخیص دهد. مجروحان را حمل می‌کرد. کفش رزمندگان را واکس می‌زد. بین آن‌ها غذا توزیع می‌کرد، ظرف ها را می شست و با وجود این همه بزرگی هیچ ادعایی نداشت و همیشه خودش را خادمِ رزمندگان می‌دانست.

عبدی پور در حالی که به عکس شهید جاویدی که روی دیوار محل کارش نصب شده  نگاه می کند؛ ادامه می دهد روحیه بسیار بالایی داشت و این روحیه را در بین رزمندگان گردان فجر هم حفظ کرده بود. در سخت ترین شرایط لبخند بر لب داشت و با وجود بار سنگینی که در عملیات مختلف بر عهده داشت همیشه به زبان محلی می گفت" گُلم گُله " یعنی اوضاع رو به راهه .
به سراغ دانش آموزانی که تازه از اردوی راهیان نور بازگشته اند می روم . زهرا دانش آموزِ اهل فسا است. با آب و تاب از اردو و شنیده هایش درباره صفات برجسته شهید جاویدی می‌گوید و از اینکه نامِ این سردار بزرگ با نامِ فسا گره خورده احساس افتخار و غرور می‌کند.
او در حالی که کتاب "تپه‌های جاویدی و راز اشلو" اثر اکبر صحرایی نویسنده شیرازی دفاع مقدس را ورق می‌زند؛ می‌گوید با شنیدن و خواندن این همه رشادت و شجاعتِ بی نظیر از این فرمانده دلیر، برای حفظ کشورم، احساس مسؤولیت بیشتری می‌کنم.

نسلِ جوانِ امروز با شنیدن رشادت‌های نسلِ جوان دیروز، برایش هویت منسجمی ایجاد می شود و به داشتن تاریخِ پرحماسه دفاع مقدس افتخار می کند و در مقابل جریان‌هایی که قصد نا امیدی جوانان را دارند واکسینه می شود.

سعید هم دانش آموز دیگری است که به اردوی راهیان نور رفته و از زبان راویانِ دفاع مقدس با حماسه آفرینی‌های شهید مرتضی جاویدی آشنا شده.سعید می‌گوید ما جوان‌ها گاهی به سرگردانی مبهمی دچار می‌شویم، اما برگزاری چنین برنامه‌هایی کمک می‌کند نسلِ جوانِ امروز با شنیدن رشادت‌های نسلِ جوان دیروز، برایش هویت منسجمی ایجاد شود و به داشتن تاریخِ پر حماسه دفاع مقدس افتخار کند و در مقابل جریان‌هایی که قصد نا امیدی جوانان را دارند واکسینه شود.

بعد به عکس شهید جاویدی اشاره می‌کند و می‌گوید من به مردان و قهرمانانی  چون مرتضی جاویدی افتخار می‌کنم.

در منطقه نوبندگانِ فسا یادواره ای به نام سردار جاویدی  و 44 شهید این منطقه از جمله جِلیان روستایِ محلِ تولد شهیدِ شاخص مزین شده. خانواده و هم رزمان شهید هم حضور دارند.  به سراغِ زینب جاویدی  یکی از فرزندانِ شهید می روم. می گوید وقتی می بینم پدرم از محبوبیت بالایی برخوردار است و  همه از خوبی، رشادت و شهامت او یاد می کنند برایم افتخار است و البته مسولیتم را برای  ادامه راه او سنگین تر می کند.

سردار علی حاجی زاده فرمانده هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز میهمان ویژه یادواره شهیدان منطقه نوبندگان است. او با تجلیل از مقام شامخ شهید جاویدی می گوید "امروز نیز جوانانی چون شهید جاویدی در کشور کم نداریم و در این شرایط حساس که دشمن تمام تلاشش را به کار گرفته تا به لحاظ اقتصادی به ما ضربه بزند مسولان باید نگاهشان به جاویدی ها باشد."

شهادتی که در اردویِ دشمن خبرساز شد

آرزویش شهادت بود. مرتضی جاویدی با آن عظمتی که داشت پس از شهادتِ برخی دوستانِ همرزمش در  وصیت نامه ای  نوشته بود "نمی‌دانم، من چه کرده‌ام که شهید نمی‌شوم". سرانجام عملیلات کربلای ۵ او را به آرزویش رساند و روح بلندِ این قهرمان وطن برای همیشه از قفس خاکیِ تن پرگشود و هفتم بهمن ماه سال ۶۵، خاکِ شلمچه شقایق زارِ خونِ سردارِ تنگه احد شد و نام پر افتخار "مرتضی جاویدی" برای همیشه در تاریخ سترگ دفاع مقدس جاودانه ماند.

به گفته ولی محمد دهقانیان همرزمِ شهید جاویدی خبر شهادت این فرمانده شجاع، مشهور به "اِشلو" که دشمن بعثی را در عملیات‌  مختلف به زانو درآورده بود؛ خیلی زود در عراق خبرساز شد و دشمن بار‌ها و بار‌ها  این خبر  را با شادمانی از رادیو پخش کرد.
اما دشمن چه جاهلانه ابراز شادمانی کرده بود که "جاویدی" برای همیشه رفته است. برای مرتضی و هزاران شهیدِ وطن "شهادت پایانِ راه" نیست، بلکه آغاز تولدی دیگر است و برای زهرا، زینب، سعید و جوانانِ این مرز و بوم، شهید جاویدی و یارانش به سمبل و نمادی از قدرت، شجاعت وایستادگی تبدیل شده اند و با تاسی از آن‌ها هیچ گاه در مقابل دشمن سر تسلیم فرو نمی‌آورند.

***سیده نصرت شجاعی