توافق مدنظر ترزا می درباره برگزیت در پارلمان بریتانیا رد شد این، سهمگین ترین شکست سیاسی دولت در دهه های اخیر است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ در تاریخ معاصر بریتانیا هرگز سابقه نداشته است که طرح مدنظر نخست وزیر با مخالفت بیش از نیمی از نمایندگان پارلمان مواجه شود. این توافق با 432 رای مخالف و 202 رای موافق در نهایت رد شد.
بریتانیا در تاریخ 29 مارس (9 فرودین) به صورت رسمی از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد. در صورتی که تا آن زمان بریتانیا و اتحادیه اروپا به توافق جدیدی دست نیابند یا زمان رسمی برگزیت به تعویق نیفتد، این کشور ناچار به خروج بدون توافق خواهد شد؛ پیش از این بارها نهادهای امنیتی، اقتصادی، نخست وزیر و حزب مخالف کارگر درباره پیامدهای جدی برگزیت بدون توافق هشدار داده اند. تقریبا همه اعضای حزب کارگر و حدود نیمی از محافظه کاران به این توافق رای منفی دادند.
از مجموع 317 نماینده حزب محافظه کار، 118 نماینده علیه این توافق رای دادند. همچنین از 256 نماینده حزب کارگر فقط 3 نماینده (جان مان، کوین بارون و یان آستین) به این توافق رای مثبت دادند. 10 نماینده حزب اتحادگرای ایرلند شمالی که در دولت ائتلافی ترزا می هم حضور دارد، به این توافق رای منفی دادند. اکثریت نمایندگان حزب لیبرال دموکرات با 11 نماینده، حزب ملی اسکاتلند با 35 نماینده و حزب اتحادگرا با 10 نماینده هم پیشتر گفته بودند که علیه توافق برگزیت رای خواهند داد.
ترزا می پیش از برگزاری رای گیری گفته بود که در صورت رد توافق مد نظرش کناره گیری نخواهد کرد و دوباره با اتحادیه اروپا مذاکره می کند. رسانه ها می گویند که میشل بارنیه، نماینده ویژه اتحادیه اروپا در امور برگزیت هم برنامه های کاری خود را لغو کرده است تا با ترزا می گفتگو کند.
نکته قابل توجه درباره نمایندگان مخالف این توافق این است که هم حامیان برگزیت و هم مخالفان آن در لیست نمایندگانی که به این توافق رای منفی دادند، دیده می شود.
واکنش سیاستمداران داخلی به رد توافق برگزیت در پارلمان
ترزا می، نخست وزیر بریتانیا پس از رد توافق مد نظرش در پارلمان بریتانیا گفت که این رای گیری نشان نداد پارلمان از چه چیز حمایت می کند بلکه فقط نشان داد که از چه چیز حمایت نمی کند. وی همچنین اظهار کرد که نمی داند اصلا پارلمان بریتانیا قصد دارد به نتیجه همه پرسی برگزیت احترام بگذارد یا خیر.
جرمی کوربین رهبر حزب مخالف کارگر هم گفت رد توافقنامه برگزیت در پارلمان، یک شکست فاجعه آمیز برای دولت ترزا می به شمار می رود. وی بلافاصله پس از رد توافق، طرح عدم رای اعتماد به ترزا می را به پارلمان تقدیم کرد.
دیگر نمایندگان حزب کارگر نیز گفتند که هر دو گزینه برگزاری همه پرسی مجدد و انتخابات سراسری زودهنگام روی میز است اما انتخابات سراسری در اولویت است.
بیش از صد نماینده پارلمان بریتانیا نیز در حال تلاش برای برگزاری همه پرسی مجدد درباره برگزیت یا به تعویق انداختن زمان رسمی برگزیت هستند.
واکنش رسانه های داخلی
روزنامه سان ضمن انتقاد از توافق مدنظر ترزا می گفت که هرگونه خروج نرم (Soft Brexit) از اتحادیه اروپا، خیانت به رای مردم است. همزمان این روزنامه درباره پیامدهای به قدرت رسیدن حزب کارگر هشدار داد.
روزنامه دیلی میل نیز مخالفان توافق برگزیت را افرادی دانست که منافع کشور را در اولویت قرار نداده اند.
روزنامه دیلی اکسپرس هم نوشت که توافق مد نظر ترزا می، تنها توافق در دسترس و ممکن برای خروج از اتحادیه اروپا بود.
روزنامه دیلی میرور نیز پیش از رای گیری نوشت که:«نخست وزیر عزیز! توافقت امروز می میرد. بنابراین، برای منافع ملی بریتانیا، چشم و گوشت را باز کن و در پی روشی دیگر باش.» این روزنامه از حامیان برگزاری همه پرسی مجدد درباره برگزیت است.
روزنامه سان هم گفت که نخست وزیر ناچار به برگزاری همه پرسی مجدد خواهد شد.
اغلب رسانه ها و کارشناسان پیش بینی کرده اند که ترزا می باز هم رای اعتماد می گیرد و نخست وزیر کشور می ماند.
سناریوهای پیش رو
1. تلاش ترزا می برای دستیابی به توافق بهتر:
پیشتر اتحادیه اروپا گفته بود که حاضر نیست بیش از این امتیازی برای بریتانیا قائل شود. اما نخست وزیر و بسیاری از نمایندگان پارلمان امیدوارند که ترزا می به بروکسل رود و بتواند به توافق بهتری دست یابد. البته نکته مهم این است که «توافق خوب» هم مشخص نیست! از نظر نمایندگان حزب کارگر، توافق بهتر توافقی نرمتر و از نظر محافظه کاران، توافق بهتر، توافقی سختتر است!
بریتانیا در تاریخ 29 مارس (9 فرودین) به صورت رسمی از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد. در صورتی که تا آن زمان بریتانیا و اتحادیه اروپا به توافق جدیدی دست نیابند (که بسیار هم محتمل است) یا زمان رسمی برگزیت به تعویق نیفتد، این کشور ناچار به خروج بدون توافق خواهد شد.
ممکن است نخست وزیر با هدف افزایش زمان مذاکرات و دستیابی به توافقی بهتر یا متقاعد کردن نمایندگان پارلمان، زمان خروج رسمی برگزیت را به تعویق اندازد.
در صورتی که نخست وزیر بریتانیا موفق به کسب رای اعتماد نشود و حزب محافظه کار هم نتواند در 10 روز دولت جدید تشکیل دهد، 14 روز دیگر انتخابات سراسری زودهنگام برگزار خواهد شد.
اگر نخست وزیر بریتانیا موفق به کسب رای اعتماد شود اما نتواند با اتحادیه اروپا به توافق بهترِ جدیدی دست یابد، احتمالا ناچار به برگزاری همه پرسی مجدد خواهد شد. همچنین اگر حزب کارگر در انتخابات سراسری زودهنگام احتمالی به قدرت برسد و نتواند با اتحادیه اروپا به توافق جدیدی دست یابد، احتمالا همه پرسی مجدد برگزار خواهد کرد.
پیامدهای جدی و خطرناک برگزیت بدون توافق، مهمترین عاملی است که سبب شده تقریبا همه سیاستمداران بریتانیایی بر لزوم دستیابی به توافق هم رای باشند.
الهام عابدینی کارشناس ارشد مطالعات بریتانیا