۲۶ دی ماه سالروز فرار شاه از ایران و روز برچیده شدن سلطنت پهلوی و سلطه استکبار جهانی است.
با روشن شدن جرقه های اولیه انقلاب و فشار نیروهای مخالف رژیم و هماهنگی قیام های مردمی به رهبری امام خمینی(ره) کنترل امنیت کشور از دست نیروهای رژیم و حتی حکومت نظامی خارج شد.
انقلاب ملت ایران این بار هدف بنیادین از میان برداشتن رژیم استبدادگرا، مردمستیز، قانونگریز و سلطهپذیر پهلوی و نیز مقابله با کشورهای سلطهجوی حامی آن حکومت را دنبال می کرد. البته حامیان خارجی نظام شاهنشاهی پهلوی برای مقابله با خواستهای ملت ایران و حمایت بدون قیدوشرط از حکومت محمدرضا شاه دست به هر اقدامی می زدند اما انقلاب اسلامی ملت ایران در سالهای ۱۳۵۶- ۱۳۵۷ با موفقیت قرین شدو به رغم حمایتهای تمام و کمال کشورهای خارجی از شاه، که حتی تا مدتها پس از سرنگونی قطعی رژیم پهلوی هم ادامه داشت، این بار توطئههای مخالفان داخلی و دشمنان خارجی برای بازگرداندن دوباره شاه به رأس قدرت رابا شکست مواجه کرد.
مشکلات اقتصادی و نابسامانی های ناشی از ریخت و پاش های گذشته از یک طرف و تشدید مخالفت ها با حکومت خودکامه و مفاسد و مشکلات ناشی از آن، به تدریج روند نهضتی را در جامعه شدت بخشید.
سرانجام دولت آموزگار از کار بر کنار شد و شاه شریف امامی را که مهره انگلیسی ها بود روی کار اورد تا بتواند در کنار حمایت امریکا، رضایت انگلستان را نیز جلب نماید. انتخاب شریف امامی به نخست وزیری هم هیچ یک از انتظارات شاه را پاسخ گو نبود. چنانکه ناگزیر به تشکیل دولت نظامی شد. دولت نظامی در همان چند روز اول ناتوانی خود را در اداره امور کشور نشان داد.
همزمان با قیام های مردمی به رهبری امام خمینی(ره) کنترل امنیت کشور از دست نیروهای رژیم و حتی حکومت نظامی خارج شد.
سرانجام شاه روز ۲۶ دی ۱۳۵۷، فرار را بر قرار ترجیح داد. پس از خروج شاه از ایران، موج شادی مردم را فرا گرفت و ملت با آمدن به خیابان ها و اظهار شادمانی و پخش گل و شیرینی این پیروزی بزرگ را جشن گرفت و رژیم سلطنتی کمتر از یک ماه پس از فرار شاه سقوط کرد و طومار عمر رژیم سرتاسر ظلم و جور ۲۵۰۰ ساله ی شاهنشاهی روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، درهم پیچیده شد.
آتش قهر اُمت دامن «شاه» را گرفت
«فرار شاه» مژده پیروزی قریب الوقوع انقلاب اسلامی بود. آن روز تمامی مردم مسلمان ایران با برپایی جشنی با شکوه، ابراز شادی و خرسندی کردند و هلهله کنان فرار جرثومه فساد را تهنیت گفتند.
شاه در مدت سی و اندی سال حکومت جابرانه با بکارگیری دستگاههای امنیتی و جاسوسی و ایجاد شبکههای مخوف ترور و شکنجه و استفاده از آخرین و پیشرفتهترین تسلیحات نظامی و تشکیل دهها کادر و نیروهای امنیتی و ویژه و ضد شورش، باعث ایجاد اعتراضات مردمی شد. شاه که بارها در سرکوب مردم تجربه آموخته و در کشتار، شکنجه و دیکتاتوری موفق بود، توان مقابله با مبارزات مردمی را در خود ندید.
شاه مستبد، سیطره سلطهگران شرق و غرب را در ایران گسترش داد. او فرمان قتلعامهای خونینی را در کشور صادر کرد تا بقایای حکومت جابرانه خویش را حفظ کند. سرانجام خون شهدا گریبانش را گرفت و آتش قهر امت بر دامانش افروخته شد. او در ۲۶ دی ماه ۵۷ به اتفاق همسرش با هواپیمای اختصاصی و مجلل خود ایران را ترک کرد و گفت: «من برای معالجه و استراحت میروم». در حالی که همه مردم میدانستند که او از ترس جانش، فرار کرده است. در واکنش به فرار شاه از ایران، امام خمینی (ره) در همان روز طی بیانیهای خروج شاه را اولین مرحله پایان یافتن سلطه جنایت بار ۵۰ ساله رژیم پهلوی عنوان کرد و این پیروزی را به ملت ایران تبریک گفت.
«شاه رفت» این عنوانی بود که در صدر روزنامههای کشور آن زمان به چاپ رسید. البته انتخاب این تیتر هم شرایط خاص خودش را داشت. آن زمان شاه برای سرپوشانی بر اشتباهاتش و نجات خود از دست مخالفان حکومت، مطبوعات را مجبور به سانسور میکرد. امام (ره) در ۱۷ دی ماه ۵۷ طی پیامی به اهالی مطبوعات، از آنها به جهت اینکه زیربار زور رژیم پهلوی نرفتند تشکر کرد.
در این پیام آمده است: «از اعتصاب کنندگان محترم مطبوعات که زیر بار سانسور دیکتاتوری نرفتند، تشکر میکنم و اکنون که دولت غیرقانونی جدید مدعی برداشتن سانسور است، آقایان به کار ادامه دهند و از اعتصاب بیرون آیند تا تکلیف ملت با دولت غیرقانونی معلوم شود.» از این رو پس از فرار شاه، در روزنامه «کیهان» و «اطلاعات» چنین تیتری منتشر شد.
«فرار شاه» مژده پیروزی قریب الوقوع انقلاب اسلامی بود. آن روز تمامی مردم مسلمان ایران با برپایی جشنی با شکوه، ابراز شادی و خرسندی کردند. مردم هلهله کنان فرار جرثومه فساد را تهنیت گفتند، برف پاکنها به رقص درآمدند، چراغ اتوبوسها روشن شد و .... هیاهویی برپا شده بود. هر کسی به طریقی نفرت خود را از شاه نشان میداد؛ برخی مجسمه شاه را میشکستند، برخی دیگر عکس شاه را در اسکناسها پاره میکردند.
۱۲ بهمن با ورود حضرت امام به کشور، تیتر ماندگار دیگری در روزنامهها چاپ شد. در تیتر صفحه اول روزنامهها نوشته شده بود: «امام آمد». با ورود حضرت امام به کشور، مردم یک صدا شعار میدادند و میگفتند: «خمینیای امام». ۲۶ روز بعد از خروج شاه، در ۲۲ بهمن ثمره خون پاک شهدا به ثمر نشست و انقلاب اسلامی ملت ایران به پیروزی رسید.
سرانجام شاه پهلوی پس از ۱۸ ماه دربدری در کشورهای مختلف، پنجم مرداد سال ۵۹ در مصر از دنیا رفت.