20 هزار بهیار جوان، چشم انتظار پوشیدن جامه سفید

خیابان شلوغ شده است، صدای ماشین ها سکوت صبحگاهی را شکسته است و آدم ها کم کم از خانه هایشان بیرون می آیند و هر یک به سرعت پی کار خود را می گیرند، مسعود به همراه دهها کارگر دیگر در صبح سرد دی بر دور آتش حلقه زده و دستانش را به هم می مالد، سرما تا عمق استخوانش رسیده است اما کسی که به دنبال کارگر باشد بیشتر از هیزم های آتش گرفته داخل حلب 17 کیلویی می تواند او را گرم کند.

سه سال پیش که در جستجوی کار به دهها جا سر زده بود، آگهی رنگی یک روزنامه کورسوی امید را در دلش زنده نگه داشت، یک آگهی که از جذب 10 هزار بهیار تحت عنوان "بهیار یک ساله" خبر می داد، این آگهی البته یک پیش شرط هم داشت: شرکت در دوره یک ساله بهیاری و پرداخت 3 میلیون و 600 هزار تومان پول، نیازی هم به تحصیلات دانشگاهی نبود و فقط دیپلمه ها جذب می شدند.

مسعود جوان 23 ساله مشهدی که بعد از فوت پدر، تنها امید مادر و خواهرش بود، این بار وقتی دید آهی در بساط ندارد برای ثبت نام مجبور به کمک گرفتن از خواهرش شد، خواهری که پس از سختی های پیدا کردن چند ضامن، توانسته بود 3 میلیون تومان وام ازدواج بگیرد تا بلکه بخشی از جهیزیه اش را تهیه کند.

مسعود به آتش چشم دوخته است و به دوره بهیاری یکساله که تحت نظارت معاونت پرستاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار شد و جهاد دانشگاهی بر اساس تفاهم نامه ای مجری آن بود، فکر می کند. تفاهم نامه ای که در آن آمده بود: به منظور تامین نیروی انسانی مهارتی و غیر دانشگاهی در گروه پرستاری و کمک به حل مشکل کمبود نیروی انسانی برنامه تربیت و آموزش نیروی بهیار با ترکیب 80 درصد آقایان و 20 درصد خانم ها اجرا می شود.

در ماده 8 این تفاهم نامه آمده بود: معاونت بر اساس نظرخواهی از بیمارستان های دولتی تحت پوشش وزارت بهداشت، سهمیه هر استان را تعیین و بر اساس نیازسنجی انجام شده ظرفیت مورد نیاز هر شهرستان را به مجری اعلام می کند.

مسعود ایستاده بر دور آتش می لرزد.

نیست بالاتر از سفیدی رنگ

خانم شریف زاد از ایلام هم جزو آن دسته از جوان هایی است که به امید جذب بازار کار شدن در این دوره شرکت کرده و دو نیمسال تحصیلی آموزشی را پشت سر گذاشته است. وی معتقد است: مسئولان معاونت پرستاری که مبلغ 3 میلیون و 600 هزار تومان را برای ثبت نام این طرح در نظر گرفته بودند، ابتدا فکر نمی کردند تعداد متقاضیان چشمگیر باشد اما وقتی خیلی زود 10 هزار نفر ثبت نام کردند و 36 میلیارد تومان پول به حساب این نهاد واریز شد ترغیب شدند جذب بهیاران یکساله را ادامه دهند".

شریف زاد می گوید: در ابتدا وظایف بهیاران مشابه وظایف پرستاران تعریف شده بود اما با اعتراض کادر پرستاری به این موضوع در برخی شهرها، بعد از پایان دوره، این بهیاران "کمک پرستار" معرفی شدند و فرقش این بود که بهیاران به جای اینکه بتوانند روپوش سفید بپوشند و وظایفی مثل تزریقات، سی پی آر، بخیه، پانسمان و گرفتن علائم حیاتی مثل فشار خون را انجام بدهند حالا مجبور شدند در صورت جذب روپوش های یاسی و کرمی بپوشند و وظایفی مثل: دادن ملافه به بیمار، بیمار بری، کمک به حمام کردن بیمار و تعویض ملافه ها را بر عهده بگیرند.

شریف زاد اضافه می کند: حالا دیگر پوشیدن لباس سفید برای این بهیاران تنها یک آرزوست.

20 هزار، 45 کم

مدیر گروه پرستاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد اما در این باره نظر دیگری دارد. محمدحسن عزتی می گوید: برای استخدام این افراد از ابتدا هیچ تعهدی وجود نداشته است و بر اساس ماده 12 تفاهم نامه منعقده بین وزارت بهداشت و جهاد دانشگاهی، کسب گواهینامه پایان دوره توسط فراگیران، تعهد استخدام برای وزارت بهداشت در دانشگاه های علوم پزشکی ایجاد نمی کند.

عزتی اضافه می کند: این افراد سه ماه دوره تئوری و 9 ماه دوره های مهارتی را در بیمارستان ها گذرانده اند و توانمندی هایی را به دست آورده اند اما این به معنای استخدام این افراد نیست.

وی همچنین می گوید: از سوی وزارت بهداشت چارت جدیدی تعریف شده است که بر اساس آن یک رده پایین تر از رده پرستاری، کمک پرستاران قرار می گیرند که دارای مدرک دانشگاهی نیستند و فقط یک سال دوره فنی را گذرانده اند و بر این اساس اکنون 45 نفر از این افراد در حال جذب در بیمارستان های زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد با عنوان "کمک پرستار" هستند و در حال برنامه ریزی برای به کارگیری 60 نفر دیگر از این نیروها هستیم.

عزتی تصریح می کند: گروه پرستاری تابع قوانین دانشگاه است و برای جذب این نیروها، ملاک های مورد نظر دانشگاه، نظیر: سن، مدرک تحصیلی و میزان توانمندی افراد لحاظ خواهد شد.

به نام بهیار یکساله، به کام معاونت پرستاری

عضو هیات مدیره و مسوول روابط عمومی نظام پرستاری مشهد هم در این باره گفت: طرح بهیاری یک ساله و نحوه تبلیغات آن از اول شفافیت نداشت و گول زننده و مایه فریب جوانان بیکار بود.

سید جواد توکلی معتقد است: پس از آنکه برخی مسئولان نظام پرستاری در انتخابات دوره چهارم این سازمان در ابتدای دولت یازدهم رای نیاوردند، بسیاری از آنان به معاونت پرستاری وزارت بهداشت منتقل شدند و همین افراد اقدام به راه اندازی دوره هایی تحت عنوان "بهیار یکساله" کردند و انحصار آن را به یک شرکت تعاونی دادند که سابقه و تخصص آن در امور ساخت و ساز و طرح های مسکن بود اما بعد از اعتراض های مسئولان سازمان نظام پرستاری و ورود سازمان بازرسی به این قضیه، جهاد دانشگاهی نیز به مجریان آموزش طرح اضافه شد و مبلغ شهریه کارآموزان که قبلا 5 میلیون تومان تعیین شده بود به 3 میلیون و 600 هزار تومان کاهش یافت.

توکلی می گوید: در حالی که حدود 20 هزار نفر کمک بهیار آموزش دیده و بیکار در کشور وجود داشت، مسوولان این طرح، با سوء استفاده از شرایط بیکاری جوانان و با بازی با اسم پرستار و بهیار و با تبلیغات فریبنده 20 هزار نفر را آموزش داده اند که مدعی هستند کارشان باید فراتر از انجام دادن امور اولیه بیماران باشد.

وی با اشاره به تلاش های مسولان نظام پرستاری برای تغییر نوع وظایف و رنگ لباس افراد آموزش دیده در این دوره ها در صورت به کارگیری در بیمارستان ها می افزاید: بر اساس قانون وظیفه آموزش کمک پرستار از سوی دولت به سازمان نظام پرستاری واگذار شده است و اجرای این طرح از سوی معاونت پرستاری وزارتخانه غیرکارشناسانه و بدون نظرخواهی از استادان و کارشناسان این رشته بوده است.

ایجاد مجمع بهیاری یکساله برای پیگیری مشکلات

یکی دیگر از فارغ التحصیلان این دوره ها نیز می گوید: "اگر وزارت بهداشت نمی توانست 10 هزار بهیار آموزش دیده را جذب کند، چرا این دوره ها را ادامه داد؟ چرا اکنون 20 هزار نفر در کشور این دوره ها را دیده اند؟ 72 میلیارد تومان پول با چه استدلالی از مردم جمع آوری شده است؟ چه نیازی است که این دوره ها ادامه یابد؟"

سید هادی موسوی از شیراز می گوید: مجمعی به نام "مجمع بهیاری یکساله" را تشکیل داده ایم و سعی داریم بین کارآموزان سراسر کشور اتحاد و انسجام ایجاد کنیم تا مسئولان وزارت بهداشت به تعهداتی که روز اول داده بودند پایبند بمانند.

موسوی که دل پر دردی از برگزارکنندگان این دوره ها دارد، تاکید می کند: بهیاری یکساله تنها یک طرح نیست بلکه آینده کاری و زندگی حدود 20 هزار جوان ایرانی است که تحقق آرزوهایشان را بر باد رفته می بینند.

وزارت بهداشت در هفته های اخیر سکاندار جدیدی پیدا کرد و وزیر جدیدی بر مسند سرپرستی این وزارتخانه تکیه زد، بهیاران یک ساله انتظار دارند سیاست های مسئولان این وزارتخانه نمکی بر زخم چندین ساله شان نباشد.

نویسنده: هادی بهجتی فرد