همه شهرهای ایران از جمله آذربایجان شرقی کمابیش صنایع دستی مخصوص به خود دارد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، شهرستان های آذربایجان شرقی با داشتن صنایع دستی متعدد از فرش و گلیم و وَرنی گرفته تا پاپیه ماشه، دواتگری، چرم دوزی، قلمزنی، باتیک و ده ها و ده ها هنرِ دیگر، ید طولایی در این حوزه دارد.
تا آن جا که هم اکنون 80 نوع صنایع دستی در مناطق مختلف آذربایجان شرقی رایج بوده و به نوعی این خطه، کلکسیونی از صنایع دستی به شمار می رود.
صنایع دستی حصیری همانند چپق بافی، مرواربافی، سبدبافی و ترکه بافی هم به نوبه خود در مناطق مختلف آذربایجان شرقی رونق دارد.
این محصولات با دست ساکنان مناطق عشایری استان و روستاهای شهرستان های اسکو، آذرشهر، اهر و مرند از ساقه های نی خیزان کنار رودخانه ارس و همچنین ساقه های درخت بید شکلِ هنرمندانه به خود گرفته و استفاده می شود.
سفالگری سنتی، مشبک کاری، برجسته کاری، کنده کاری و نقاشی روی سفال هم در مناطق مختلف استان به ویژه تبریز، شبستر و مرند از رونق خاصی برخوردار بوده و همچنان زنده و پابرجاست.
سنگ تراش های قیمتی و نیمه قیمتی هم در راسته صنایع دستی سنگی، با وجود قدمت این هنر – صنعت همچنان در شهرهای تبریز و میانه رایج بوده و با کاربردهای مختلف(تزیین اشیاء چوبی و فلزی و طلا و نقره جات) مورد استفاده علاقه مندان قرار می گیرد.
صنایع چرمی دست دوز شامل دوخت کیف و کفش، سوخت روی چرم و نقش اندازی ضربی روی چرم هم که شهره عام و خاص بوده و این روزها رونق خاص خود را داشته و با وجود مشکلات متعدد در شهرهای تبریز، خداآفرین و بستان آباد به حیات خود ادامه می دهد.
قلاب بافی و بافت سنتی هم جزو صنایع دستی کهنسالی است که در اغلب شهرستان های استان از جمله روستاهای اطراف عجب شیر، مرند و ورزقان پابرجاست.
پاپیه ماشه یا لاک کاری روی اشیایی همانند آینه و شمعدان، شانه و قاب سازی هم هنری است بس قدیمی که به تازگی در استان احیا شده و رونق گرفته است.
خراطی، معرق و منبتِ چوب هم در زمره صنایع دستی است که بیشتر در شهرهای مرند، جلفا، کلیبر، اهر، میانه، آذرشهر و سراب رواج دارد.
ملیله سازی (وصل کردن مفتول های نازک طلا و نقره به وسیله حرارت) هنری است که در تبریز دیده می شود و عمدتا به این شهر اختصاص دارد.
اما هنرهایی همانند سوزن دوزی یا رودوزی الحاقی با زیرشاخه های ممقان دوزی، سکمه دوزی، نقش دوزی، گلدوزی دستی و چهل تکه دوزی جزو رشته هایی از صنایه دستی است که عمدتا به دست بانوان شهرهای آذرشهر، بستان آباد، سراب، چاراویماق، ورزقان و هشترود بافته می شود.
مخراج کاری یا همان جواهرسازی هم که به هنرِ ساخت پایه انگشترهای طلا و نقره معروف است در اغلب مناطق آذربایجان شرقی دیده شده و رایج است.
چاپ کلاقه ای یا باتیک (نقش آفرینی روی پارچه های ساده یا سفید ابریشمی با استفاده از موم و رنگ های مختلف و ابزارهای خاص) هم در شهرستان اسکو و روستاهای اطراف آن به خصوص روستای اسکندان رایج بوده و مشتریان خاص خود را در خارج از کشور دارد.
و البته ده ها صنایع دستی و هنرِ دست مردمان آذربایجان شرقی که به علت رایج نبودن و صد البته قدمت و کهنگی، در لفافه باقی مانده و برای شناسایی و معرفی آنها، به اَبَر هنرشناسی نیاز است تا کمر همت بسته و این هنرهای فراموش شده و نادیده انگاشته را دوباره به ظهور برساند.
هر چند بخش عمده ای از صنایع دستی رایج در آذربایجان شرقی و البته دیگر مناطق کشور، روز به روز به دست فراموشی سپرده می شود و حتی بازار فروش کم رونقی در داخل کشور دارد اما به واقع خارجی ها، مشتری های پر و پا قرص آنها بوده و همواره از خرید صنایع دستی ایرانیان استقبال می کنند، از این رو مسئولان مربوط با کمی همت می توانند رونق از دست رفته این حوزه را بازگردانند.