گزارش مکتوب؛
وقتی لجن‌های نفتی به چرخه تولید باز می‌گردد
برای نخستین بار در دنیا در پالایشگاه کرمانشاه پسماند‌های نفتی بازیافت و به چرخه تولید باز می‌گردد تا از ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی جلوگیری شود.
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما مرکز کرمانشاه.
بارن به آرامی می‌بارد، هوا کمی سرد است و گیاهان مخصوصا گندم زار‌ها تازه ازخاک سر بیرون آورده ند، ولی لکه‌ای سیاهی که از دور پیداست و بوی نامطبوعی که از فاصله دویست متری هم احساس میشود حس خوشایند بودن در دامنه طبیعت را از ما می‌گیرد، به لکه‌های سیاه که نزدیک می‌شویم بوی نامطوع بیشترمی شود گویی اینجا فاجعه‌ای زیست محیطی دور از چشم مردم در حال شکل گرفتن است.
رئیس محیط زیست شهرستان کرمانشاه که همراهیمان می‌کند، می‌گوید: این‌ها پسماند‌های نفتی و روغنی است که کارخانه‌های تصفیه روغن آن‌ها را باید در محیط‌های خاص بی خطر سازی و معدوم کنند، اما متاسفانه گاهی راحت‌ترین راه که رها شدن در دل طبیعت است را انتخاب می‌کنند.
آقای فلاحتی می‌گوید: در این رابطه چند پرونده تخلف را به دادگاه معرفی کرده ایم و منتظر صدور رای هستیم.
وی می‌افزاید: این مواد حاوی مواد هیدرو کربنی است (هیدروکربن‌های نفتی گروهی از آلاینده‌های آلی هستند که مقدارقابل توجهی ازآن‌ها در انواع فاضلاب‌های خانگی و صنعتی، همراه با رشد و توسعه‌ی فعالیت‌های اکتشافی، استخراجی و انتقال و پالایش نفت خام به وجود می‌آیند و یکی از شایع‌ترین گروه‌های آلوده کننده‌ی آلی در محیط می‌باشند و از جمله معضلات مهم محیط زیست به شمار می‌آیند) که تا عمق دوازده متری خاک را آلوده و به آب‌های زمینی هم نفوذ می‌کند و در کنار همین مواد نفتی که در طبیعت رها شده است به فاصله‌ای نزدیک گندم زار‌ها قرار دارد.
بعد از چند روز از پالایشگاه کرمانشاه خبر می‌رسد برای اولین بار در دنیا در این پالایشگاه مواد پسماند نفتی یا لجن‌های نفتی بازیافت میشود و به چرخه تولید باز می‌گردد.
با مسئول بازیافت لجن‌های نفتی در پالایشگاه کرمانشاه به بالای یکی از مخازن نفتی می‌رویم در ارتفاع حدود ۴۰ متری.
آقای کاویانی می‌گوید: ذرات جامد موجود در نفت خام استخراج شده به همراه مواد واکسی باعث ایجاد لجن‌های نفتی در این مخازن میشود و وقتی که به مقدار یک متر و نیم رسید باید از مخرن پاک شود، بنابراین این مواد که بیرون می‌آید دفن آن‌ها همواره برای محیط زیست خطری جدی محسوب میشود.
اومی گوید: این مواد تا کنون در کشور‌های پیشرفته جدا سازی و بی خطر سازی شده اند، ولی بازیافت نشده اند.
با او به حوضچه‌های لجنی می‌رویم که کاملا ایزوله شده و با زمین و خاک ارتباطی ندارد در این حوضچه‌ها مقدار زیادی از این مواد برای بازیافت تجمیع شده است.
ریس هیات مدیره پالایشگاه نفت کرمانشاه می‌گوید: صنایع نفت در دنیا روزانه بیش از ۴ میلیون بشکه لجن‌های نفتی مخاطره آمیز برای محیط زیست تولید می‌کنند، علاوه بر این میلیون‌ها بشکه لجن نفتی بدون هیچ توجیه اقتصادی درون مخازن ذخیره موقت، گودال‌ها و حوضچه‌ها نگهداری میشود.
آقای بر اندیشه می‌گوید: همچنین لجن‌های نفتی در تمام محل‌های ذخیره نفت خام مانند مخازن ذخیره، ایستگاه‌های انتقال، کشتی‌های نفت کش، تانکر‌ها و پالایشگاه‌ها تشکیل و مشکلات بسیاری را ایجاد می‌کند.
امحاء لجن‌های نفتی در تمام دنیا به دو روش دفن در سایت‌های لندفیل و یا سوزاندن در کوره زباله سوز صورت می‌گیرد که در هردو حالت آلودگی زیست محیطی بسیاری به بار می‌آورد.
دکتر یوسفی مشاور فنی پالایشگاه و مبدع این روش جدید می‌گوید: تیم تحقیقاتی ما پس از سالها مطالعات و انجام نمونه‌های آزمایشگاهی و با استفاده از نانو کامپوزیست‌ها یا کاتالیست‌های تزریقی موفق به بازیافت لجن‌های نفتی در پالایشگاه کرمانشاه برای اولین بار در دنیا شده اند.
وی ارزان بودن کاتالیست ها، صرفه اقتصادی و حفظ محیط زیست را ازمزایای این روش جدید می‌داند و می‌گوید: در دنیا یک میلیارد تن لجن نفتی تجمیع شده است و در ایران این میزان یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن است که هزینه نگهداری و امحا آن‌ها بسیار بالاست در حالی که بازیافت آن نقش مهمی در ایجاد ارزش افزوده و حفظ محیط زیست دارد.
او می‌گوید: با این روش، بر مبنای کیفیت و شرایط نگهداری لجن‌ها تا ۸۵ درصد فرآوری و با پیوند مولکولی و تغییر ماهیت با مازوت تبدیل به نفت کوره میشود و به چرخه تولید باز می‌گردد.
بعد از طی مراحل بازیافت، مواد نفتی بازیافتی به آزمایشگاه منتقل میشود و با انجام یک سری آزمایش‌های خاص تست کیفیت انجام میشود.
مسئول یک گروه تحقیقاتی هم که ازپالایشگاه نفت تهران برای استفاده ازتجربیات پالایشگاه کرمانشاه آمده می‌گوید: با توجه به معضل لجن‌های نفتی که در تهران با آن روبه رو هستیم، اجرای این روش نقش مهمی در حفظ محیط زیست این کلان شهر دارد.
تولیدات پالایشگاه کرمانشاه شامل بنزین، نفت سفید، نفت کوره و نفتِ گازاست و حالا با اجرای این روش جدید هم پسماند‌های نفتی خود پالایشگاه بازیافت میشود و هم آمادگی برای بازیافت پسماند‌های سایر شرکت‌های تولید مواد نفتی و روغنی وجود دارد و امید می‌رود لکه‌های سیاه دیگر طبیعت را نازیبا نکند.
*گزارشگر: پروین شهسواری