هوآوي و نشانه هاي نزاع تجاري چين و آمريکا

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا وسيما، بسياري از کارشناسان طور نگرش و عمل ايالات متحده را نوعي بازگشت به الگوي"دولت-ملت" و اثبات ادعاي"اول آمريکا" تلقي مي کنند. اين برداشت به همراه تلاش آن دولت براي پاسداشت موقعيت هژموني خود بر شرايط جهاني، موجب زايش دو استراتژي در سياست خارجي آمريکا شده که عبارتند از :

الف-استراتژي افزايش دامنه فشار در شکل تحريم و محدودسازي تجاري،نظير تحريم ضد روسيه و چين.

ب-عزم واشنگتن براي دور شدن از جرگه اتحاديه ها و پيمان هاي منطقه اي.

اما همين دو استراتژي که چند سالي است مقوم تثبيت اقتدارجهاني بوده،خود پيامدهاي متعددي به همراه داشته که عبارتند از :

1-نخست تلاش براي تقويت مديريت بحران در کانون هاي منازعه شرق آسيا و خاورميانه،

2-افزايش توليد و فروش تسليحات به دولت ها در مناطق ياد شده،

3-پيگيري استراتژي تحريم به موازات جنگ تبليغاتي ضد کشورهاي تحت تحريم.

4-شکل گيري دور جديدي از مقابله و محدودسازي ضد شريکان تجاري نظير چين. نظير محدود سازي فعاليت صنايع رايانه اي چيني.

حمله به هوآوي !

بازداشت مدیر ارشد شرکت هوآوی چین ثابت کرد رقابت پکن و واشنگتن برای سلطه اقتصادی و سیاسی در جهان پردامنه تر مي شود. بازداشت مدیر مالی شرکت مخابراتی هوآوی چین این سوال را در آمریکا مطرح کرده است که چرا حل اختلافات روزافزون واشنگتن با چین تا این اندازه برای دولت ترامپ دشوار است.
رسانه دولتی چین ادعا مي کنند آمریکا تلاش می کند با بازداشت مدیر ارشد شرکت هوآوی، این شرکت را «خفه کند» و گسترش جهانی آن را محدود سازد.

منگ وانژو، دختر بنیان‌گذار شرکت هواوی است. از این رو، هم شرکت هواوی و هم دولت چین مصرانه پیگیر آزادی او هستند و اعتقاد دارند از وی هیچ‌گونه خطا یا جرمی رخ نداده است و همه قوانین و مقررات مربوط به کشور امریکا را رعایت کرده است.
هفته گذشته، يکم دسامبر و در روزی که رئیس جمهور آمریکا و رئیس جمهور چین با یکدیگر در نشست گروه 20 حضور داشتند و درباره پایان جنگ تجاری توافقاتي به عمل آوردند. منگ وانژو، مدیر امور مالی شرکت هوآوی، با هماهنگي دستگاه امنيتي آمريکا در کانادا بازداشت شد.
هرچند برخي مقامات دو طرف، برای جلوگیری از ضربه خوردن مذاکرات تجاری با پکن مدعی اند که ترامپ از برنامه بازداشت مدیر ارشد این شرکت چینی مطلع نبوده اما کارشناسان مي گويند اين اقدامي هماهنگ درکاخ سفيد بوده است.
ماموران کانادایی اوايل اين هفته،در ونکوور و زمانی که منگ وانژو، مدیر مالی شرکت هوآوی، پرواز خود را عوض می کرد، وی را بازداشت کردند.
کارشناسان مي گويند منگ مظنون است که برای دور زدن تحریم های آمریکا علیه ایران، تلاش کرده است. گفته می شود وی به آمریکا تحویل داده می شود اما زمان آن مشخص نيست.
هنوز اطلاعات روشني در مورد بازداشت منگ ارائه نشده و به نظر می رسد که این موضوع بخشی از برنامه های آمریکا در تحت فشار قرار دادن متحدان خود در استفاده نکردن از محصولات هوآوی است.
در مقابل چین با درخواست برای آزادی فوری منگ، از رفتار کانادا و آمریکا در شفاف سازی نکردن در مورد دلیل این بازداشت انتقاد کرد.
گفته مي شود این شرکت پیشگام شرکت های فناوری چینی است و بازداشت مدير ارشد آن مي تواند پيگيري سياست امنيتي واشنگتن براي ممانعت از نفوذ بيش از حد شرکت هاي چيني، تعبير شود.
درحالي که مقامات چين به شدت محافظه کار و علاقه مند به نزديکي به آمريکا هستند، اما اين اقدام واشنگتن خود مي تواند ضربه اي به روابط و اعتماد سیاسی دو طرف باشد.
برخي کارشناسان بر اين باورند که آمریکا در شرايط غير عادي و به وضوح بر خلاف اجماع صورت گرفته میان سران چین و آمریکا در اجلاس اخير آرژانتین حرکت می کند.

تضعيف اعتماد متقابل تجاري

بازداشت این مقام مالی شرکت هوآوی، بدبینی ها را درباره آتش بس تجاری که دونالد ترامپ و شی جینپینگ، در آخر هفته گذشته در آرژانتین درباره آن توافق کردند، افزایش می دهد. ديروز فعالان بازارهای سهام آمریکا با طرح نگاه نه چندان خوشبينانه، درباره دوام نیاوردن آتش بس نود روزه آمریکا و چین و برهم خوردن آن پیش از جبران بخش اعظم زیان هایی که در نتیجه تیره شدن روابط تجاری دو کشور متحمل شده اند، ابراز نگرانی کرده اند.
در اوايل نوامبرگذشته، بخش امنیت سایبری آژانس امنیت ملی آمریکا، پکن را به نقض توافقنامه 2015 با آمریکا که بر اساس آن باید دزدی الکترونیکی دارایی های معنوی متوقف شود, متهم کرد.
حتي ديروز بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، گفت از قبل درباره بازداشت منگ خبر داشته است و سپس عنوان کرد که واشنگتن درباره این موضوع که چینی ها از طريق شرکت هایی مثل هوآوی برای سرقت مالکیت معنوی آمریکا استفاده می کنند، بسیار نگران است.

محدود سازي واردات از چين

امروز حدود يک سال است که واشنگتن، علاوه بر اعمال تعرفه بر واردات کالاهای چینی، قوانین صادرات فن آوری پیشرفته را به چین سختگیرانه تر کرده است. واشنگتن همچنین سرمایه گذاری شرکت های چینی را در شرکت های آمریکایی یا خرید فن آوری های آمریکایی را دشوارتر کرده است.
اوایل امسال مقامات واشنگتن شرکت زد تی ئی، بزرگ ترین رقیب شرکت هوآوی، را از تجارت در آمریکا محروم کرد و مدعي شدند این شرکت با نقض تحریم های آمریکا به کره شمالی و ایران تجهیزات فروخته است.
شرکت های زد تی ئی و هوآوی تقریبا از بازار آمریکا بیرون رانده شده اند.
فارغ از تنش ايجاد شده، فعالان و رسانه هاي اقتصاد جهاني، اين باور را مطرح کرده اند که امروزه شاهد وضعیت مطلوبی به لحاظ رشد ثروت جهاني و ثبات اقتصادي نيستيم. چرا که از یک طرف چین در تلاش براي اجراي استراتژي هاي نفوذ اقتصادي خود در پي روابط بیشتر با کشورهای دیگر در قالب جهانی شدن است و طرف دیگر یعنی آمریکا به دنبال حرکت ضد جهاني شدن و دغدغه هاي شعار اول آمريکاست. وضعيت بسيار محافظه کارانه و در مسير تقويت يکجانبه گرايي .
در عين حال رییس جمهور چین درجریان دیدارهای چندجانبه و دوجانبه ای با سران کشورهای دیگر در اجلاس آرژانتين به دفاع شدید از چند جانبه گرایی پرداخت. او پیشنهاد کرد که تجارت بین المللی به سه اصل"باز بودن، تحمل و نظم مبتنی بر قانون"پایبند باشد.
اين درحالي است کسری تراز تجاری آمریکا در اکتبر گذشته به علت واردات بیش از حد، به سطحی بی سابقه طی 10 سال گذشته رسید.­
در همين مقطع، تراز تجاری میان آمریکا و چین دو درصد افزایش یافت و به سی و هشت میلیارد و صد و هشتاد میلیون دلار رسید. واشنگتن اخیرا از آتش بس در جنگ تجاری با پکن خبر داده بود.

جمع بندي
صورتبندي رقابت ها نشان مي دهد که به احتمال زياد اختلاف اصلی واشنگتن و پکن آن است که کدام یک از این دو اقتصاد کلان،دردهه های آینده به عنوان بزرگترین اقتصاد بر دنیا تسلط داشته باشد.
امروز مدل"وابستگي متقابل فزاينده"مي تواند يکي از چارچوب هاي تحليل روابط چين و آمريکا به حساب آيد.
اين مدل"منازعه در عين مبادله را در بستري از ضرورت هاي ناگزير وابستگي" بيان مي کند .
هرچند پکن به بازداشت منگ اعتراض داشته اما اصولا نمی خواهد جلوی پیشرفت روند حل اختلافات تجاری با آمريکا را بگیرد.
به هر حال بازداشت يک مقام شرکت چيني از سوي دستگاه امنيتي آمريکا، نشانگر تعارض زود هنگام و گسست مناسبات دو طرف نيست./
==========================

نويسنده : محمد حسيني پور- پژوهشگر سياست استراتژيک .
.