یزد قطب تولید محصولات کنجدی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، امروزه کمتر کسي است که با حلوا ارده اين مهمترين سوغات مردم  ديار کوير آشنايي نداشته باشد محصولي خوشمزه با طبيعتي گرم  که در فصل هاي سرد پائيز و زمستان زينت بخش سفره هاي مردم ایران است. براي شناخت بیشتر  اين سوغات و هنر دستي کوير نشينان، راهي شهرستان اردکان شديم. تولید محصولات کنجدی در اردکان قدمتی دیرینه دارد. به گفته فرماندار اردکان ساخت و توليد حلوا شکري در استان يزد بويژه شهرستان اردکان بعنوان مهد توليد محصولات کنجدي از جمله حلوا ارده به حدود يکصد سال پيش باز مي گردد.

 اردکان خاستگاه محصولات کنجدی در استان

با پیمودن یک ساعت رانندگی از مرکز یزد به اردکان رسیدیم، شهرستاني که در آن بيش از 180واحد بصورت سنتي در زمينه توليد حلوا و ساير محصولات کنجدي فعال است.

آقاي جلال کمالي که حدود 50سال است در زمينه توليد حلوا در شهرستان ارکان فعاليت مي کند مي گويد:در زمان قديم به جاي شکر از شيره خرما براي توليد حلوا استفاده مي شده است و پس از توليد شکر اين ماده غذايي جايگزين شيره خرما در توليد حلوا شده است.

عصاره کنجد يا همان ارده که از دانه هاي کنجد استحصال مي شود مهمترين ماده اوليه براي توليد تمامي محصولات کنجدي از جمله حلوا شکري است.

به گفته بهجتي مدير اداره صنعت معدن و تجارت شهرستان اردکان هم اکنون روزانه 130تن ارده، 140تن حلوا ارده و بيش از 30تن روغن ارده در واحدهاي توليد حلوا در اين شهرستان توليد مي شود و اين صنعت هم اکنون زمينه اشتغال بيش از 1800نفر را به صورت مستقيم براي مردم اين شهر فراهم کرده است.

در ادامه براي آشنايي با يکي از واحدهاي صنعتي توليد محصولات کنجدي سري هم زديم به يکي از بزرگترين واحدهاي توليد محصولات کنجدي کشور دراستان يزد.

تبدیل حلوای سنتی به صنعتی در یزد

به سراغ کارخانه ای رفتیم که روزانه 70تن انواع محصولات کنجدي  توليد مي کند. آقاي رضا دهقان  کار افرين و مديرعامل اين واحد صنعتي مي گويد توانسته است حلواي سنتي يزد را به صورت صنعتي و با کيفيتي مناسب روانه بازار کند.

 اين کار آفرين توانسته است با استفاده از کنجد تنوع توليدات محصولات کنجدي را به بيش از 60نوع محصول افزايش دهد.

آقاي دهقان رئيس هيات مديره اين شرکت هم با اشاره به طرح توسعه اين کارخانه  مي گويد: با بهره برداري از اين طرح اين واحد توليدي  توانسته است ضمن تنوع بخشيدن به توليد محصولات کنجدي حلواي سنتي يزد را به حلواي صنعتي تبديل کند، حلوايي با طعم ها و مزه هاي مختلف.

او می افزاید هم اکنون محصولات توليدي اين واحد علاوه بر تامين نياز بازارهاي داخلي به 21کشور جهان هم صادر مي شود.

نوآوری، رمز پیشرفت در تولید محصولات کنجدی

واحدهای تولیدکننده محصولات کنجدی به مرور دریافته اند که شیوه سنتی با توجه به وفور رقبا در آن نمی تواند به انداز کافی درامد زایی داشته باشد. از همین رو اخیرا در برخی واحدهای تولیدی، نوآوری مورد توجه قرار گرفته است. 

رنجبر مدير بازرگاني یک واحد صنعتي توليدي محصولات کنجدی مي گويد: اين کارخانه  امسال بیش از يک هزار تن انواع محصولات کنجدي به 21کشور جهان صادر مي کند و تاکنون 350هزار تن را به اين کشورها صادر کرده است.

 انواع روغن کنجد، انواع حلوا شکري، حلوا کشي و کرم ارده ها، شکلات هاي کنجدي و بيسکويت کنجدي از جمله محصولات توليدي اين واحد توليدي محصولات کنجدي است.

مدير کنترل کيفي اين واحد توليد فراوردهاي کنجدي در استان يزد با اشاره به تنوع و کيفيت محصولات توليدي اين کارخانه مي گويد اين واحد توانسته است  براي اولين بارحلوا را با استفاده از جايگزين هاي شکر براي بيماران ديابتي  توليد کند. محصولي مقوي که هيچ ضرر و و زياني براي بيماران ديابتي ندارد. حيدري می گوید: هم اکنون 180نفر در اين واحد توليدي مشغول بکار هستند.

بهره برداری از اولین مرکز نوآوری کنجد و محصولات کنجدی در اردکان یکی از اقدامات مسئولان در راستای افزایش بهره وری محصولات کنجدی بوده است.

موسی‌زاده مدیرکل پژوهش و فناوری دانشگاه جامع علمی کاربردی کشور هدف از این اقدام را جمع‌آوری ایده‌های مختلف در زمینه کنجد و محصولات کنجدی به ‌منظور ایجاد تنوع در محصولات کنجدی استان یزد اعلام می کند.

احمدی رئیس دانشگاه علمی کاربردی واحد استان یزد نیز در این زمینه می گوید: راه‌اندازی این مرکز در دانشگاه علمی کاربردی اردکان این پیام را می‌رساند که این مرکز به دنبال بحث‌های مهارتی و نزدیک کردن آموزش‌ها به نیازهای شغلی است.

التهاب در بازار کنجد مشکل تولیدکنندگان

در ماه های اخیر افزایش قیمت کنجد به مشکل اصلی تولیدکنندگان محصولات کنجدی در استان یزد تبدیل شده است. استفاده از کنجد به عنوان ماده اولیه این صنعت شناخته می‌شود و در صورت عدم حل مشکل قیمت کنجد، بیش از یک هزار فرصت شغلی در معرض خطر قرار خواهد گرفت.

کنجدهای تولیدی در داخل تکافوی نیاز تولیدکنندگان محصولات کنجدی نیست از سوی دیگر کنجدهای وارداتی نیز درگیر و دار مشکلات ارزی افتاده و احتکار کنجد نیز به این مشکلات دامن زده است.

فرماندار اردکان در این زمینه می گوید اردکان به عنوان قطب تولید محصولات کنجدی و استفاده از کنجد به عنوان ماده اولیه این صنعت شناخته می‌شود و در صورت عدم حل مشکل قیمت کنجد، بیش از یک هزار فرصت شغلی در معرض خطر قرار خواهد گرفت.

مقیمی در خصوص برنامه ریزی برای مقابله با احتکارکنندگان کنجد می گوید کمیته ویژه ای برای شناسایی عوامل ایجاد التهاب‌ در بازار کنجد  این شهرستان ایجاد شده است.

وی با اعلام تشکیل کمیته مبارزه با احتکار و گرانفروشی می گوید: این کمیته براساس دستورالعمل ابلاغی از نمایندگان اصناف، تعزیرات حکومتی، اداره اطلاعات، فرمانداری و صنعت، معدن و تجارت تشکیل شده و به بازرسی از واحدهای مختلف می‌پردازد.

فرماندار اردکان با بیان اینکه کار کمیته یادشده باید بر اساس مصادیق کارشناسی باشد، تصریح می کند: نباید فعالیت سالم تولیدکنندگان و انبار مواد اولیه آنها، جرم و احتکار تلقی شود.

قطب محصولات کنجدی برندی شایسته استان یزد

استان یزد اکنون موفق شده در بین استان های کشور برند قطب محصولات کنجدی را از آن خود کند با این همه حفظ این برند مستلزم تلاش برای نوآوری و البته مقابله با مشکلاتی همچون تامین کنجد لازم برای تولیدکنندگان است. در این راستا شهرستان خاتم به عنوان قطب کشاورزی استان یزد می تواند با تولید کنجد مرغوب زمینه را برای کمتر شدن نیاز به کنجد خارجی فراهم کند. 

گزارش از جواد عمویی