وقف،گنجینه ای ماندگار برای مدرسه سازی

 به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز اصفهان؛97 سال پیش نخستین گام را برای سنّتی ماندگار برداشت: اکبر ميرزا معروف به صارم الدوله،خیری روشنفکر و آینده نگر که نخستین دبيرستان شش کلاسه پسرانه صارمیه را در اصفهان تاسیس کرد و حالا  با افتتاح 6 واحد آموزشی تعداد موقوفاتش به 17 مدرسه رسید.

سنتی ماندگار در آموزش

سنت حسنه وقف باسابقه ‌ترین میراث ارزشمند اسلامی و "صدقه جاریه" ای است که در زمینه  تامين آينده مسلمانان اندیشیده شده  است  و بیش از 127 هزار موقوفه در کشور  وجود دارد  که قدمت برخی  حتی  به بیش از 800 سال می ‌رسد. 

اما  مروري بر تاريخ وقف و موقوفات نشان مي‌دهد که بخش قابل توجهي از آن‌ها به مراکز آموزشي مانند مدارس و  دانشگاه‌ها  اختصاص داشته اند و  يکي از دلايل اصلي پيشرفت‌هاي چشم‌گير علمي جهان اسلام  در چند قرن  پس از ظهور آن هم  فراهم بودن امکانات تحصيلي براي علم آموزان  از محل درآمد موقوفات مدارس و اماکن علمي و آموزشي بوده است؛امری که امروز نیز بیشتر احساس می شود.

محسن جعفر آبادی مشاور شورای عالی آموزش و پرورش از ضرورت وقف در آموزش  و پرورش گفته و تاکید کرده است:  در موضوع وقف باید به بحث فرهنگی توجه شود و مدرسه سازی یکی از مباحث فرهنگی مهم و صدقات جاری است که نتیجه آن، تا ابد شامل حال کسی که دستش از این دنیا کوتاه است، خواهد شد.

حجت الاسلام صادقی مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان هم  از  اثرات حسنه وقف در مراكز آموزشی را  پيوند خوردن  مدارس  به مردم و جامعه می داند و معتقد است: وقف علمي به صورت مستقيم صرف توسعه و سرافرازي كشور مي شود.

موقوفات صارم الدوله ، ماندگار و تاثیرگذار

استان اصفهان 15هزار و 200موقوفه دارد و مدرسه چهار باغ،جده بزرگ،  ملاعبدالله،صدر بازار،روستای کبوتر و موقوفات اکبر میرزا صارم الدوله از موقوفه های هستند که در این استان  با نیت  آموزش وقف شده اند.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان با بیان اینکه  355 مدرسه وقفی در شهرستان اصفهان وجود دارد  گفت : از جمله موقوفاتی که به منظور کمک به توسعه علم و دانش از گذشتگان به عنوان  اثری  فرهنگی و ماندگار به نسل حاضر رسیده موقوفات اکبر میرزا معروف به صارم الدوله است.

حجت الاسلام صادقی افزود: این واقف نیک اندیش  21 اسفند 1331 هجری قمری 280موقوفه مسکونی،کشاورزی و تجاری که مهمترینش  در میدان امام اصفهان،بازار قیصریه، چهار باغ بالا بود را با نیت ساخت مدرسه وقف کرد.

به گفته وی صارم الدوله نخستین دبيرستان شش کلاسه پسرانه را  هم  سال 1300بنام صارميه احداث  و فرهنگ نوين را در مقطع تحصيلي دبيرستان در اصفهان بنا کرد.

اکبر میرزا صارم‌الدوله از رجال دوره  قاجار بود. او  در سال 1294خورشیدی وزیر فواید عامه شد و چند ماه پس از آن به وزارت امور خارجه منصوب شد،   سال 1296 والی اصفهان  و   سال 1297 وزیر مالیه شد.

 17موقوفه آموزشی صارمیه در اصفهان

دبیرستان صارمیه 8 در خیابان ابونعیم اصفهان یکی از 17 موقوفه آموزشی صارمیه است که امروز همزمان با پنج واحد آموزشی دیگر افتتاح شد.علت نامگذاری  این  دبیرستان  را از چند دانش آموزش این واحد آموزشی که پرسیدیم   هیچ کدام علت را نمی دانستند  مدیر مدرسه که متوجه گفتگویمان شد گفت:بنای اولیه ساخت  مجموعه دبیرستان های صارمیه به 97 سال پیش و به   اکبر میرزا صارم‌الدوله والی اصفهان برمی گردد.

آقای آقاجانی افزود:  صارم الدوله به منظور پايداربودن اين مرکز فرهنگي موقوفاتي را به دبيرستان صارميه اختصاص داد که بعد از  پیروزی انقلاب اسلامی  با احياي اين موقوفات 17 دبیرستان ديگر بنام صارميه بنا  شد  و باقيات الصالحات جاويداني برای او  شکل گرفته است . 

مدیر اجرایی موقوفات صارمیه اصفهان هم  در آیین افتتاح این شش واحد آموزشی گفت:عواید حاصل از رقبه های مرحوم صارم الدوله در میدان امام اصفهان ،بزرگراه ذوب آهن و واحدهای تجاری و مسکونی واقع در اصفهان ،طبق نیت واقف  برای ساخت واحدهای آموزشی مقطع متوسطه هزینه  می شود.

قربانعلی قائمی  هزینه ساخت  این 6 واحد آموزشی را  150 میلیارد ریال  بیان کرد و افزود:این واحد ها  با زیربنای حدود 8 هزار و 600 متر مربع در زمین هایی به مساحت 12 هزار متر مربع احداث و تجهیز شده است.

وی گفت : مدارس از طرف موقوفات صارمیه با نظارت کامل نماینده موقوفه و اداره کل آموزش و پرورش ساخت و ساز  می شود.

مدیر اجرایی موقوفات صارمیه افزود: دو واحد آموزشی دیگر هم  با پیشرفت بیش از 80 درصد در دستورکار است که امسال به بهره برداری می رسد.

در این آیین محسن مهرعلیزاده استاندار (حاکم وقت) هم که طبق نظر واقف متولی موقوفات صارمیه است گفت:صارم الدوله با اندیشه و فکری خداپسندانه گام در راه مدرسه سازی نهاد و امروز خیران مدرسه ساز با ادامه راه مرحوم صارمیه نسلی را تربیت می کنند که   آینده ساز این کشور  هستند.

مدرسه سازی وقفی که باید ادامه داد

ارزشمندترین فرصت، بعد از حق حیات و زندگی کردن، فرصت علم آموختن است و سنت وقف برای مدرسه سازی بستری اثرگذار  برای فراهم کردن این فرصت است.

مهیا کردن بستر تعلیم و تربیت و آموزش دانش‌آموزان  از این جهت  در استان  ضروری است که از  هفت هزار و 300 واحدهای آموزشی  استان اصفهان  40درصد  تخریبی و فرسوده است و در استان بیش از دو هزار و 100  کلاس دونوبته وجود دارد .

کمبود فضای آموزشی از یک سو  و   ظرفیت محدود  دولت برای مدرسه سازی از سوی دیگر ، توجه  به مقوله وقف را برای ساخت و تکمیل واحدهای آموزشی بیش از پیش نشان  می دهد  و موقوفه صارمیه نمونه ای از هزاران موقوفه در کشور است که به ما گوشزد می کند  اندکی تعقل و زیرکی کافی است تا ما را در مسیری قرار دهد که برایمان  صدقه جاریه‌ای ماندگار  است و نه تنها موقوفه بلکه نام واقف هم  همیشه زنده و اثر گذار  بماند.

نگارنده :مرضیه قاسمی