ما این سریال ترکیه ای را دنبال می کنیم و می خواهیم بدانیم ادامه آن چه می شود؟ فکر مي کرديم سخنرانی اردوغان مهمترین قسمت این سریال خواهد بود اما هیچ اتفاقی نیفتاد.
به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صداوسيما ، سردبیر روزنامه الکترونیکی رای الیوم گفت : تماس دونالد ترامپ و دیگر مسئولان آمریکایی باعث شد رئیس جمهور ترکیه از بیان حقایق درباره قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی صرف نظر و به بیان مسائلی تکراری بسنده کند وشاید پای یک معامله در میان باشد.
عبدالباری عطوان در بخش تصویری هفتگی خود ، موضوع این هفته را به سخنان اخیر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه درباره جمال خاشقجی اختصاص داد و گفت: «اظهارات اردوغان حاوی هیچ مطلب جدیدی نبود و هیچ نکته و مسئله جدیدی را که پیش از این نشنیده بودیم، مطرح نکرد. کاملا در انتظار بودیم که وی قرار است بیست موضوع غافلگیر کننده را فاش کند و به ما بگوید دقیقا چه اتفاقی افتاد یا اینکه در برابر دوربینهای تلویزیونی بایستد و جسد بزرگی را نشانمان دهد و منتظر بودیم ببینیم که این جسد سر دارد یا خیر یا اینکه تکه تکه شده است یا خیر، آیا خونی ریخته شده است یا نه؟ آنها (مسئولان ترکیه) گفتند هیچ چیز را پنهان باقی نمی گذاریم و زمان لازم را نیز داشتند و سپس خودشان روز سه شنبه را انتخاب کردند. ما نیز گفتیم تا سه شنبه منتظر می شویم اما هیچ چیز جدیدی نشنیدیم و هیچ ندیدیم، نه تار مویی و نه تکه گوشتی و نه خونی و نه اثر انگشتی، هیچ. پس چه اتفاقی افتاد؟ با دنبال کردن اخبار درز کرده توسط منابع ترکیه ای و همچنین مقامات رسمی این کشور، من شخصا اطمینان دارم رازهای بسیاری وجود دارد؛ رازهایی که سابقه نداشته است ، وقایع و حقایق بسیاری که کم کم با آنها آشنا خواهیم شد. مرحله درز اطلاعات گذشت و ما می خواهیم خبر را از منبع اصلی آن بشنویم، یعنی از زبان رئیس جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان، زیرا او کسی است که واقعیت و همه چیز را می داند و همواره با روسا و پادشاهان و دادستان کل و دستگاه اطلاعاتی در تماس است، اما هیچ چیز جدیدی نشنیدیم و تنها به سوالات ما افزوده شد».
عطوان در ادامه گفت: «اردوغان بر ابهام مسئله افزود. او می پرسد که جسد خاشقجی کجاست؟ ای برادر جسد پیش تو است یا اینکه تو باید بدانی که جسد کجاست. شما حتی از مورچه نیز تصویربرداری می کنید .شما تصویر شخصی را که جمال را کشت و از در پشتی کنسولگری بیرون رفت در حالی که لباسهای خاشقجی را بر تن داشت، پخش کرديد. همچنین فایلهای ضبط شده ای را به نمایش درآوردید و نشان دادید که فرایند قتل چگونه در داخل کنسولگری اتفاق افتاد. شما دوربین ها و شاید کارآگاه هایی دارید، پس ما می پرسیم چه وقت جسد را به ما نشان خواهید داد؟ چگونه باید شخصی که جسد خاشقجی را پس از قتل او تحویل گرفت، بشناسیم؟ برخی می گویند او را داخل فرش پیچیدند و مزدوری محلی او را بیرون برد، خوب نام او را به ما بدهید، زیرا شما قطعا نام او را می دانید. یا اینکه (نیروهای امنیتی ترکیه برای جستجو) به جنگل بلگراد رفتند، چرا به جنگل بلگراد رفتند؟ آیا او را در آنجا دفن کردند یا اینکه جسد در آنجا تحویل داده شد؟ سوالهای مبهم بسیاری که ما آن را مطرح می کنیم و رئیس جمهور ترکیه اردوغان نیز همان را مطرح می کند و می پرسد. اگر ما این سوالها را می پرسیم، کاملا حق داریم زیرا ما کسانی هستیم که می خواهیم حقیقت را بدانیم. ما کسانی هستیم که این سریال ترکیه ای را دنبال می کنیم و می خواهیم بدانیم ادامه آن چه می شود؟ بر این باور بودیم که این قسمت (سخنرانی اردوغان) مهمترین قسمت این سریال خواهد بود و همه حقایق و رازها را برملا خواهد کرد و به همه سوالات پاسخ خواهد داد، اما هیچ اتفاقی نیفتاد».
وی افزود: «عقیده دارم این افرادی را که می خواهند قربانی کنند، هیچ سودی برای عربستان نخواهد داشت. احتمالا این افراد اعدام خواهند شد و حتی شاید سرهایشان از تن جدا شود اما آنها قربانی نخواهند بود زیرا در انجام درست عملیات ناکام بودند. اینها عربستان را رسوا کردند. اینها نیروهایی اطلاعاتی و آموزش دیده و پزشک قانونی بودند و بر این باور بودند که این عملیات قاطعانه انجام خواهد شد. همچنین از هواپیماهای خصوصی و خودروهای شیشه دودی استفاده کردند، اما رسوا شدند و کشور و رهبرانشان را نیز رسوا کردند. بنابراین این افراد قربانی شخص دیگری نخواهند شد، بلکه از آنها انتقام گرفته خواهد شد زیرا در اجرای این جنایت و مخفی نگه داشتن آن شکست خوردند و ناکام بودند. این مشکل بزرگی است و ما عربها به خوبی می دانیم کسی که شکست می خورد وای بر او؛ زندگی اش نابود می شود. این واقعیت است و من عقیده دارم مشکل بزرگی در اینجا وجود دارد».
سردبیر روزنامه اینترنتی رای الیوم در ادامه گفت: « به عقیده من اردوغان می خواست واقعیت را بگوید و همه چیز را فاش کند، اما چه چیزی باعث شد تغییر کند؟ تماسها. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا یک روز پیش از سخنرانی، با او تماس گرفت. جینا هاسپل، مدیر آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سی آی ای)، صبح همان روز سخنرانی اردوغان و ساعاتی قبل از آن در آنکارا بود. خود اردوغان با سلمان پادشاه عربستان تماس گرفت. بنابراین در سایه همه این تماسها، قطعا معامله ای انجام شده است و این معامله شاید به تعویق انداختن افشای حقایق یا رسیدن به توافقی مادی یا سیاسی که دقیقا نمی دانیم، باشد . یعنی منتظر سخنرانی اردوغان بودیم اما ناگهان...هیچ. همه سخنرانی او را به خوبی گوش دادم، اما به هیچ اطلاعات جدیدی دست پیدا نکردم، آیا این قابل قبول و پذیرفتنی است؟ خب دادستان کل ترکیه که این تحقیقات را از ابتدا تا انتها دنبال می کرد کجاست؟ و چرا بیرون نمی آید و به ما نمی گوید چه اتفاقی افتاد؟ کنسولگری را به طور کامل جستجو و زیر و رو کردند، خوب حاصل این عملیات جستجو چه بود؟ خانه سرکنسول را جستجو کردند، پس این جستجوها چه نتیجه ای داشت؟ آیا اطلاعاتی بدست آوردند؟ آیا به حقایق دست یافتند؟ آیا دلایل و مدارکی بدست آوردند؟ آنها که اعلام می کنند می خواهند حقیقت را به جهان اعلام کنند، چرا هیچ چیزی اعلام نکردند؟».
عبدالباری عطوان افزود: «به صراحت به شما می گویم، همین که شبکه های العربیه، وابسته به عربستان و اسکای نیوز عربی، وابسته به ابوظبی، سخنرانی اردوغان را به طور زنده پخش کردند، همانجا گفتم که حقیقت به باد رفت، زیرا اصلا معقول نیست شبکه العربیه که شبکه ای سعودی است، سخنرانی اردوغان را به طور زنده پخش کند، اگر قرار بود در آن سخنان، عربستان محکوم شود یا اینکه اطلاعاتی درباره جسد خاشقجی داده شود یا اینکه اطلاعاتی درباره سر بریده او یا جسد تکه تکه شده او داده شود. درباره شبکه اسکای نیوز عربی نیز همینطور است زیرا این شبکه وابسته به ابوظبی و امارات است و امکان نداشت سخنان اردوغان را پخش کند و پس از سخنانش کارشناسان به تحلیل گفته هایش بپردازند. اصلا اردوغان دشمن سرسخت عربستان و امارات به شمار می آید، پس چگونه ممکن است سخنرانی او را پخش کنند؟ پس قطعا اطلاعات یا دستوراتی داشتند که «این سخنرانی را به صورت زنده پخش کنید و مطمئن باشید هیچ اتفاقی نخواهد افتاد». من چهل سال است که در رسانه فعالیت می کنم و می دانم که کارها چطور پیش می رود؛ هنگامی که تنش و ترس از اطلاعات یا جسد یا شواهد و مدارکی باشد، به طور کامل سانسور می شود. ما شاهد بودیم که پوشش این خبر در بیست و یک روز گذشته چطور بود و همواره سانسور می شد، اما آن شبکه ها به یکباره حرفه ای شدند؟ به یکباره به اعتبار خود توجه کردند؟ من بعید می دانم».
وی افزود: «اردوغان در اظهارات خود گفت خواهان این است که هجده نفر متهم به دست داشتن در قتل خاشقجی در دادگاه های ترکیه محاکمه شوند. خوب چرا نه در دادگاه های بین المللی؟ چرا نه در برابر دادگاهی ویژه مانند دادگاه رواندا که مرتکبین جنایات در آن کشور را محکوم کرد؟ چرا نه در دیوان بین المللی کیفری؟ اصلا آقای اردوغان، چطور می خواهی آنها را به ترکیه بیاوری؟ چطور می خواهی هجده نفر را به ترکیه بیاوری و آیا عربستان آنان را تحویل خواهد داد؟ من مانند همه می خواهم حقیقت را بدانم و چیز دیگری که شگفتی مرا به دنبال داشت این بود که سخنگوی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه گفت «باید داستان رسمی عربستان را درباره این موضوع بپذیریم»، در حالی که این داستان مسئولان عربستان و همه شاهزادگان سعودی را از دست داشتن در این جنایت تبرئه کرد، اما به ما می گویند که باید این داستان را به عنوان وحی منزل قبول کنیم. بنابراین می توانیم بگویم در این حالت روسیه نیز به آمریکا پیوست و هر دو خواستار بستن این پرونده هستند. حال آیا به اردوغان فشاری وارد شده است تا سخنرانی خود را تغییر دهد؟ من که او را آشفته دیدم. خوب تو (اردوغان) کسی هستی که این جنایت در خاک کشورت به وقوع پیوست، پس چرا هیچ شفافیت و وضوحی در این باره نیست؟ این در حالی است که تو عربستان و امارات را به دست داشتن در کودتای نظامی و حمایت از آن متهم کردی و روابط نیز بسیار بحرانی و بد است. پس چه اتفاقی افتاد و آن بند گمشده و سحری که اتفاق افتاد و همه چیز را تغییر داد، چیست؟ آیا مثلا ترامپ خواسته است این مسئله تا بعد از انتخابات میان دوره ای در ششم یا هفتم ماه جاری به تعویق بیافتد؟ آیا معامله ای اقتصادی یا مالی یا سیاسی یا بازنگری در روابط بین عربستان سعودی و ترکیه وجود دارد؟ نمی دانیم، اما این را به خوبی می دانیم که ترامپ تاجر و فروشنده است، او مردی است که حاضر است برای بدست آوردن پول و ثروت، حتی خودش را نیز بفروشد. سخنان او را شنیدیم هنگامی که با معامله ای 460 میلیارد دلاری از عربستان بازگشت و گفت: «فرصتهای شغلی، فرصتهای شغلی، فرصتهای شغلی». همچنین در اوایل این بحران شنیدیم که می گفت: «خاشقچی شهروندی غیر آمریکایی است و در خاک آمریکا کشته نشده است و درست است که این یک جنایت است اما ما معامله ای 110 میلیارد دلاری برای فروش سلاح و هواپیما به عربستان داریم و به آن توجه می کنیم زیرا اگر ما این معامله را از دست دهیم روسها آن را خواهند گرفت». همچنین وزیر خزانه داری آمریکا که گفته بود در نشست سرمایه گذاری عربستان با عنوان داووس صحرا که سه شنبه آغاز شد، شرکت نخواهد کرد، به ریاض رفت و با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان دیدار کرد. خوب شما اگر از قتل خاشقجی ناراحتید و از اصول حقوق بشر سخن می گویید، چرا به عربستان رفتید؟ این همان مشکل اصلی است. من عقیده دارم که مسئله ای عجیب در این باره وجود دارد و ما آن را نمی دانیم. عقیده دارم معامله ای انجام شده است و شاید جزئیات این معامله را بعدا متوجه شویم. اما آیا این معامله بین دولت ترامپ و رهبران عربستان است یا معامله ای بین آمریکا و اردوغان؟ آیا ترکها قسمتهای جدیدی از این سریال را پخش خواهند کرد و جزئیات دیگری را فاش خواهند کرد؟ آیا در انتظار اتفاق دیگری هستند که ما هنوز آن را نمی دانیم؟ من می دانم که اردوغان انسان کاملا عملگرایی است و اقتصاد و ثبات و امنیت کشورش برایش مهم است و همچنین تقویت روابط برای او مهم است و همه دیدیم که چگونه به روسیه رفت و درباره سرنگون کردن هواپیمای روسی از پوتین عذرخواهی کرد و روابط را بهتر از گذشته بازگرداند. می دانیم که چطور روابط خوبی را با ایران بوجود آورد و می آورد، با وجود اینکه مواضع دو کشور درباره سوریه کاملا با یکدیگر متفاوت است. ما شاهد قسمت جدیدی از این سریال ترکیه ای هستیم که شاید قسمت بیستم یا بیست و پنجم آن باشد، ما می دانیم که سریالهای ترکیه ای طولانی است و گاهی تا دویست و پنجاه قسمت نیز پیش می رود و خدا می داند که ما اکنون در چه قسمتی هستیم و قسمت آخر چه زمانی پخش خواهد شد. این را نمی دانیم اما نگرانی و ترس و بی اطلاعی من از این موضوع پس از سخنرانی اردوغان بیشتر شد، زیرا این سخنرانی قرار بود پاسخی به همه سوالات ما بدهد اما در عوض، سوالاتی درباره جسد و مکان آن و مزدور ترکی که آن را تحویل گرفت و آن را کجا برد و چگونه بدون بازرسی بیرون رفتند از ما پرسید؛ نمی دانم چه بگویم و فقط باید منتظر قسمت بعدی این سریال باشیم».