به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ روزنامه واشنگتن پست در گزارش جدید خود نوشت عربستان سعودی هرچند به قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی در داخل کنسولگری این کشور در ترکیه اذعان کرده است اما هنوز درباره مرگ این روزنامه نگار شفاف سازی نکرده است و تردید و بدبینی ادامه دارد.
پایگاه اینترنتی روزنامه آمریکایی واشنگتن پست در گزارشی به قلم «کریم فهیم» درباره سرنوشت جمال خاشقجی ستون نویس این روزنامه و منتقد میانه روی سعودی با بیان اینکه عربستان سعودی هنوز درباره مرگ خاشقجی شفاف سازی نکرده است و تردیدها و بدبینی ها ادامه دارد نوشت: سخنگوی حزب حاکم ترکیه (حزب عدالت و توسعه) روز گذشته متعهد شد که دولت ترکیه آنچه را درباره خاشقجی روی داده است، آشکار خواهد کرد.
جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی دوم اکتبر در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسید. عربستان سعودی مدعی است وی در یک درگیری فیزیکی به قتل رسیده است.
توضیح سعودی ها -که یک بحث و مجادله در کنسولگری منجر به درگیری فیزیکی شد- با نتایج ماموران تحقیق ترکیه که معتقدند خاشقجی عمدا توسط عوامل سعودی که برای این کار (قتل) به استانبول آمده بود، کشته شده است مغایرت دارد. خاشقجی ستون نویس روزنامه واشنگتن پست و منتقد برجسته آل سعود بود.
به نقل از خبرگزاری نیمه دولتی آناتولی ترکیه، عمر چلیک سخنگوی حزب حاکم ترکیه در این باره گفت: ما از قبل هیچکس را متهم نمی کنیم اما راضی نخواهیم شد که چیزی پنهان بماند.
درحالی که نزدیکترین متحدان عرب عربستان سعودی با عجله از این تحقیقات عربستان دفاع کردند اما این تحقیقات با انتقاد شدید گروههای مختلف از جمله چندین قانونگذار و سناتور آمریکایی و نیز آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان همراه شد.
اما واکنش ترکیه به طور ویژه از نزدیک نظاره و رصد می شود، زیرا مقامات ترکیه گفته اند مدرکی از جمله نوار صوتی ضبط شده دارند که می تواند دقیقا فاش کند چطور خاشقجی کشته شده است. دولت رجب طیب اردوغان تاکنون از به اشتراک گذاشتن و علنی کردن این شواهد- احتمالا بخاطر محافظت از روش های نظارتی ترکیه، و همچنین به گفته تحلیلگران برای حفظ قدرت نفوذ بر سعودی ها و دولت ترامپ (دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا) که تلاش کرده است از متحدان سعودی خود محافظت کند- امتناع کرده است.
خاشقجی- ساکن ویرجینیای آمریکا - عصر دوم اکتبر بعد از وارد شدن به کنسولگری عربستان جهت تهیه اسناد مورد نیاز برای ازدواج مجددش ناپدید شد. برای بیش از دو هفته عربستان سعودی مطلع بودن از سرنوشت او را انکار و اعلام می کرد که هیچ اطلاعی از محل نگهداری وی ندارد و اصرار داشت که خاشقجی بدون هیچگونه آسیبی از کنسولگری خارج شده است. ناپدید شدن این روزنامه نگار و قتل وی سبب خشم عمومی و انتقاد شدید از محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی- حاکم بالفعل کشور- شده است و چهره وی در غرب به عنوان یک "اصلاح گر" را مخدوش کرده است.
دولت سعودی اوایل روز شنبه برای اولین بار اذعان کرد که خاشقجی مرده است. مقامات سعودی گفتند که آنها در پی تحقیقات اولیه 5 مقام ارشد را برکنار و 18 شهروند سعودی دیگر را بازداشت کردند. در میان افرادی که برکنار شده اند نام دو تن از مشاوران نزدیک محمد بن سلمان نیز وجود دارد.
به نقل از خبرگزاری رسمی عربستان سعودی، «ولید بن محمد الصمعانی» وزیر دادگستری عربستان روز شنبه -در تلاش احتمالی برای متوقف کردن تحقیقات جنایی کنونی ترکیه- گفت که این حادثه در داخل کنسولگری عربستان اتفاق افتاده و موضوعی داخلی مربوط به عربستان سعودی است و توسط دادگاه‌های این کشور بررسی می شود.
ترامپ رئیس جمهور آمریکا نیز روز شنبه به خبرنگاران گفت که وی خیلی زود با ولیعهد عربستان سعودی صحبت خواهد کرد. وی همچنین گفت در حال بررسی اعمال تحریم علیه عربستان سعودی است البته ترجیحا نه در بخش فروش سلاح های آمریکایی و سایر تجهیزات نظامی.
ترامپ در این باره گفت: این مسئله بیش از آن که به ضرر عربستان باشد، به ضرر آمریکا است.
وی با بیان اینکه هیچ یک از اعضای دولت وی فایل های صوتی و نوارهای ویدئویی منتشر شده درباره کنسولگری عربستان سعودی را نشنیده است یا نسخه های نوارها را مرور نکرده است گفت: من تا زمانی که پاسخ را (درباره نحوه مرگ خاشقجی) نیابیم، راضی نیستم .
ظاهرا به نظر می رسد ترامپ توضیح سعودی ها را پذیرفته است اما قانونگذاران آمریکایی، مقامات اطلاعاتی و کارشناسان سیاست خارجی دولت ریاض را به سرپوش گذاشتن و لاپوشانی متهم کرده اند.
سناتور «جک رید» عضو دمکرات کمیته خدمات نیروهای مسلح مجلس سنای آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد: این پذیرش گناه است اما سعودی ها هنوز صادق نیستند. آخرین روایت عربستان سعودی درباره این حادثه هنوز معتبر نیست و دولت ترامپ نباید با پذیرفتن آنها در لاپوشانی کردن شریک باشد.
سناتور «باب کورکر» رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا نیز گفت تغییر پی در پی موضع سعودی ها در خصوص این قضیه باعث می شود نتوانیم به راحتی داستان آخر اعلام شده آنها را بپذیریم.
«آنتونیو گوترش» دبیر کل سازمان ملل، اتحادیه اروپا و مقامات مختلف اروپایی نیز قتل خاشقجی را محکوم کردند و خواستار تحقیقات جامع و شفاف و مسئولیت پذیری آنهایی شدند که در مرگ خاشقجی دخالت داشتند.
«آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان و «هایکو ماس» وزیر خارجه این کشور نیز در بیانیه ای اعلام کردند: «ما انتظار شفافیت از سوی عربستان سعودی درباره شرایط مرگ وی را داریم... اطلاعات موجود درباره این حادثه در استانبول کافی نیست».
به نقل از خبرگزاری رویترز، دولت اسپانیا نیز در بیانیه ای اعلام کرد: «دولت اسپانیا از گزارش اولیه دادستان عربستان سعودی درباره مرگ جمال خاشقجی روزنامه نگار سعودی ناامید شده است».
«فرید رایان» ناشر و مدیر اجرایی واشنگتن پست نیز توضیح عربستان سعودی را «لاپوشانی» توصیف کرد.
وی در بیانیه ای اعلام کرد: دولت عربستان سعودی در اقدامی شرم آور تقریبا ظرف حدود سه هفته از زمان ناپدید شدن جمال خاشقجی در کنسولگری استانبول، بارها و بارها یکی پس از دیگری دروغ می گوید. بدون ارائه هیچ مدرکی و بر خلاف شواهد موجود، آنها اکنون انتظار دارند که جهان باور داشته باشد که جمال در یک درگیری و پس از یک مجادله فیزیکی فوت کرده است. این توضیح نیست؛ لاپوشانی است.»
رایان در ادامه گفت: رئیس جمهور (ترامپ)، کنگره و رهبران جهان متمدن باید خواستار مدارک معتبر باشند. سعودی ها نمی توانند اجازه داشته باشند که به منظور حفظ آبرو راه حلی برای خشونتی جعل کنند که به نظر می رسد توسط بالاترین سطوح حکومتی انجام شده است.
برخی کشورهای عربی که متحدان نزدیک کشور پادشاهی عربستان سعودی هستند از قبیل امارات عربی متحده، بحرین و مصر حمایت خود را از عربستان اعلام کرده اند.
وزارت خارجه مصر در بیانیه ای اعلام کرد تحقیقات مقدماتی عربستان، تمایل و پایبندی ریاض را به کشف حقیقت این اتفاق و اتخاذ اقدامات قانونی ضروری علیه افرادی اثبات می کند که در قتل خاشقجی دست داشتند.
محققان ترکیه هنوز در جستجوی جنازه خاشقجی هستند. آنها معتقدند که بدن خاشقجی تکه تکه شده است. در بیانیه روز شنبه عربستان سعودی به اینکه چه اتفاقی برسر جنازه خاشقجی آمده، هیچ اشاره ای نشده است.
«فاتح اوکه» نماینده انجمن رسانه های ترکیه که روز گذشته در یک کنفرانس خبری در مقابل کنسولگری عربستان در استانبول که توسط حامیان خاشقجی برگزار شده بود گفت: «این پایان نیست. این تنها شروع راه است. ما خواهان برقراری عدالت برای جمال هستیم. ما خواهان مجازات قاتلان جمال هستیم. با این حال، ما خواهان مجازات، نه فقط برای 18 مردی که بازداشت شدند بلکه برای مقامات سعودی هستیم که دستور آن را داده اند.»